Ô Quan Chưởng

Cửa ô còn nguyên một cửa chính và hai cửa phụ hai bên. Trên tường có gắn một tấm bia đá do HoàngDiệu cho làm năm 1881, ghi lệnh cấm quân canh không được sách nhiễu nhân dân qua lại cửa.

Trên cổng thành có chữ lớn "Thanh Hà môn", bởi đây nguyên là đất thôn Thanh Hà, tổng Hậu Túc (sau đổi là Đông Xuân), huyện Thọ Xương cũ, nhưng dân gian vẫn quen gọi là Ô Quan Chưởng. Tương truyền rằng, ngày 20-11-1873, giặc Pháp gây hấn đánh thành Hà Nội. Từ trên tàu chiến ở bến sông Hồng, Pháp kéo lên xông vào cửa ô, đã gặpsự chống cự mãnh liệt của quân ta do một viên quan Chưởng Cơ chỉ huy 100 quân lính. Cuộc chiến đấu kéo dài từ sáng sớm đến gần trưa. Viên quan Chưởng Cơ và quân lính đều anh dũng hy sinh. Từ đó cửa ô này trở thành một chứng tíchvề tinh thần bất khuất của người Thăng Long.

Để tỏ lòng cảm phục vị quan chưởng dũng cảm, nhân dân gọi cửa ô này là Ô Quan Chưởng. Theo một tấm bia hiện còn trong đình Thanh Hà (số 77 Hàng Chiếu) thì năm Đinh Sửu (1817) đã làm lại cửa ô này, để mở rộng đường đi. Như vậy kiến trúc cửa ô hiện nay là lối kiến trúc thời Nguyễn. Từ kiến trúcvọng lâu, cũng như gạch sử dụng xây cửa đã cho thấy điều đó. Và ngày nay, chỉ duy nhất cửa ô này là còn nguyên.

Long Thành bao quản nắng mưa

Cửa Ô Quan Chưởng bây giờ còn đây.

Theo Từ điển đường phố Hà Nội