Khẩn trương giải phóng mặt bằng để tránh "đêm dài lắm mộng"

Đất nghĩa trang có thể cao hơn đất biệt thự hạng sang

Để lựa chọn phương án thu hồi đất và thực hiện các chính sách bồi thường hỗ trợ tái định cư cho người dân khi thu hồi đất, ĐB Hoàng Văn Cường (Hà Nội) đồng tình với những băn khoăn trong báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế đã chỉ ra là bản dự án này còn thiếu những dữ liệu chi tiết chính xác về quy mô đất phải thu hồi, tổng mức bồi thường, phương án hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp cho người dân một cách phù hợp nhất cũng như chưa tính đến đầy đủ tác động của dự án.

Ông Cường cho rằng, cần tính toán kỹ giữa cái được, cái mất khi quy hoạch hai khu tái định cư. Bởi việc xây dựng 2 khu này sẽ có một số bất cập như: trong khi 4.727 hộ khu tái định cư Lộc An - Bình Sơn đã được nhận đền bù di dời tái định cư xong trong giai đoạn 2018-2019 thì 469 hộ khu Bình Sơn đến 2020 mới được di dời. Khi đó, giá đất trên thị trường đã thay đổi nhiều nên sẽ phát sinh khiếu kiện và khó khăn trong  giải phóng mặt bằng.

Từ kinh nghiệm một số nước trên thế giới, ĐB thành phố Hà Nội cũng phân tích, sân bay quốc tế Long Thành, với lưu lượng 100 triệu hành khách/năm, ở vị trí trung tâm vùng kinh tế trọng điểm Đông Nam Bộ... chắc chắn sẽ hình thành và phát triển theo hướng thành một thành phố sân bay hàng ngàn ha tại khu vực các xã Lộc An, Bình Sơn, Thành An.

Việc hình thành khu tái định cư tại Bình Sơn với quy mô hơn 289,79 ha sẽ phá vỡ quy hoạch hình thành thành phố sân bay trong tương lai tại những khu vực này. Do đó, theo ĐB, chỉ cần quy hoạch một khu tái định cư Lộc An - Bình Sơn và điều chỉnh lại các quy mô, lô đất đã quy hoạch tái định cư với diện tích quá lớn, từ 250-300m2 mà nhiều ĐB đã cho rằng là không phù hợp với điều kiện với người dân tái định cư trong khu vực.

ĐB kiến nghị Chính phủ cần sớm quy hoạch một thành phố Long Thành song song với quy hoạch xây dựng sân bay Long Thành. Việc làm này không chỉ mang lại nguồn thu hàng trăm ngàn tỷ mà còn giúp cho việc hình thành một trung tâm phát triển hiện đại ở khu vực Đông Nam Bộ.

Cũng theo ĐB, cần tính toán lại quy hoạch khu nghĩa trang có quy mô hơn 50 ha tại xã Bình An. Thực tế cho thấy, trong phạm vi cách thành phố lớn từ 40-70 km hiện nay, giá bán một m2 đất phần mộ cho người chết còn cao hơn giá đất xây dựng cho người sống. Với vị trí đắc địa như Long Thành, đặc biệt tại xã Bình An, là xã có thể nằm trong trung tâm phát triển đô thị tương lai, thì đất nghĩa trang có thể giá còn cao hơn đất biệt thự hạng sang tại khu đô thị lớn. Do vậy, đại biểu đề nghị cân nhắc lại quy hoạch nghĩa trang tại Bình An vì lợi ích trước mắt cũng lớn nhưng về lâu dài sẽ cản trở quá trình phát triển của cả khu vực” - ĐB Cường nhấn mạnh.

Giám sát để tránh "đầu chuột đuôi voi"

Hoàn toàn ủng hộ việc cần thiết phải triển khai sớm dự án này, ĐB Đặng Thuần Phong (Bến Tre) lưu ý đến vấn đề giải phóng mặt bằng.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban các vấn đề xã hội của Quốc hội cho rằng dự án hình thành 12 năm nay. Theo lộ trình giải phóng mặt bằng, từ năm 2018- 2020 phải thực hiện xong hạ tầng kỹ thuật cho toàn bộ diện tích 5.000 ha. Hiện nay, Đồng Nai đã tiến hành thống kê, đo đạc, kiểm đếm, song địa phương cần lấy ý kiến dân - phải cam kết để đảm bảo hạn chế tối đa những phát sinh.

“Dân gian vẫn có câu “đêm dài lắm mộng” nên tiến độ giải phóng mặt bằng cần khẩn trương. Nếu chậm trễ thì sau một đêm ngủ dậy, có thể có những nấm mồ mới, có những loại cây trồng mới, công trình mới, chuồng trại mới phát sinh. Đặc biệt, chúng ta áp giá thị trường mà không quản lý chặt dễ dẫn tới khiếu nại phát sinh, ảnh hưởng rất nhiều tới dự án”, ông Phong nhấn mạnh.

Là đại biểu đã gắn bó với Đồng Nai 15 năm, ĐB Dương Trung Quốc bày tỏ, người dân Đồng Nai, đặc biệt là Long Thành, rất mong dự án sớm được thực hiện. Bởi vì 12 năm qua, đây gần như là dự án treo. Lãnh đạo tỉnh Đồng Nai cũng đã triển khai tất cả các biện pháp để hạn chế tiêu cực có thể xảy ra trong khi dự án phải chờ đợi quá lâu. Đại biểu nhấn mạnh mong muốn của người dân là sớm thúc đẩy công trình này đi vào thực tế.

“Tôi rất muốn trong Nghị quyết của Quốc hội, bên cạnh việc điều chỉnh theo đóng góp, ý kiến đại biểu vào tính khả thi của dự án thì cần nhấn mạnh đến yếu tố giám sát. Bởi chúng ta có quá nhiều dự án lớn kiểu “đầu chuột đuôi voi”, tức đưa ra thì đơn giản, nhẹ nhàng nhưng cuối cùng lại phình ra, tạo ra bức xúc của người dân. Do đó, cần giám sát để mang lại niềm tin cho người dân”, ĐB Dương Trung Quốc nói.

Cuối phiên thảo luận, giải trình ý kiến các ĐB nêu, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể một lần nữa khẳng định, việc triển khai sân bay quốc tế Long Thành là đòi hỏi cấp thiết, đáp ứng nhu cầu thực tế của người dân, các nhà đầu tư.

Về lo lắng của các ĐB, Bộ trưởng cho biết đã xác định đây là dự án trọng điểm quốc gia nên rất thận trọng khi thực hiện, nhất là khi dự án có quy mô rất lớn, ảnh hưởng rất nhiều hộ dân. Sau khi Quốc hội có ý kiến, Chính phủ phê duyệt, Bộ Giao thông Vận tải cùng các bộ, ngành sẽ phối hợp với UBND tỉnh Đồng Nai rà soát từng phần việc phải thực hiện, lên phương án triển khai bảo đảm công khai, minh bạch.

"Chúng tôi có niềm tin, Đồng Nai có nhiều trung tâm công nghiệp rất lớn với hơn 30 khu công nghiệp, có dự án lớn liên quan đến đường cao tốc...  nên kinh nghiệm GPMB của Đồng Nai rất tốt. Tuy nhiên, chúng tôi không chủ quan mà sẽ phối hợp với UBND tỉnh Đồng Nai để xem xét những vấn đề thuộc thẩm quyền cùng thống nhất thực hiện; những gì vượt thẩm quyền sẽ báo cáo Chính phủ, Quốc hội để thực hiện tốt nhất" - Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể khẳng định.