Tạo đột phá trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ

- Ông có thể cho biết về nội dung chính cũng như mục tiêu của dự thảo Chiến lược Phát triển sở hữu trí tuệ quốc gia?

- Dự thảo gồm ba nội dung chính: Quan điểm chỉ đạo và mục tiêu tổng quát của hệ thống sở hữu trí tuệ; các mục tiêu chiến lược cụ thể đến năm 2030 và các nhiệm vụ chiến lược. Như vậy, với hệ thống sở hữu trí tuệ gồm chính sách, pháp luật về bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ và tổ chức bộ máy thực thi chính sách, pháp luật, chúng ta có một cơ chế bảo đảm môi trường cạnh tranh lành mạnh để khuyến khích hoạt động sáng tạo, đổi mới, thu hút đầu tư, thúc đẩy chuyển giao và phổ biến thành quả sáng tạo.

Dự thảo chiến lược đặt mục tiêu đến năm 2030, hệ thống sở hữu trí tuệ trở thành công cụ chủ lực thúc đẩy hoạt động sáng tạo nhằm tạo ra tài sản trí tuệ của Việt Nam, góp phần đáp ứng nhu cầu về sản phẩm mới, đặc biệt là về công nghệ nội sinh để phát triển các ngành công nghiệp, góp phần vào tăng trưởng của doanh nghiệp và nền kinh tế.

- Theo ông, những nội dung chính nào của chiến lược sẽ tác động mạnh tới hệ thống sở hữu trí tuệ hiện nay?

- Mâu thuẫn, va chạm về quyền sở hữu trí tuệ ngày càng xảy ra nhiều hơn, với tất cả các đối tượng và trong các lĩnh vực, từ sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý. Điều đó cho thấy nhận thức của doanh nghiệp và công chúng về quyền sở hữu trí tuệ phần nào đã được nâng lên.

Chiến lược Phát triển sở hữu trí tuệ quốc gia hướng tới mục tiêu nâng cao hiệu quả hoạt động xác lập quyền sở hữu trí tuệ. Với những cơ chế, chính sách được đề xuất, hệ thống xác lập quyền sở hữu trí tuệ được nâng cấp, chủ yếu là quyền sở hữu công nghiệp và quyền đối với giống cây trồng, trở thành hệ thống dịch vụ hành chính công hiện đại và thân thiện với người sử dụng. Bộ máy và hoạt động bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ giúp cho công tác chống xâm phạm quyền, đặc biệt là chống giả mạo về sở hữu trí tuệ đạt hiệu quả cao. Hoạt động xác lập quyền được cải thiện, tạo điều kiện cho tổ chức, cá nhân có được kết quả đăng ký sớm hơn, công chúng dễ dàng tiếp cận thông tin và tư liệu sở hữu công nghiệp, phục vụ tốt hơn hoạt động nghiên cứu triển khai, tạo điều kiện thuận lợi cho việc xã hội hóa một số khâu trong hệ thống, giúp giảm tải công việc đối với các cơ quan quản lý nhà nước.

Các mục tiêu cũng như giải pháp được đề xuất trong chiến lược còn hướng tới mong muốn công chúng và cộng đồng doanh nghiệp nâng cao nhận thức về vai trò và lợi ích của quyền sở hữu trí tuệ. Từ đó, người dân, doanh nghiệp có ý thức tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ, tránh việc xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ của người khác do thiếu kiến thức.

- Ông có thể cho biết khái quát về lộ trình triển khai chiến lược nếu dự thảo được thông qua?

- Chiến lược sẽ được thực hiện theo ba giai đoạn: 2018-2020, 2021-2025, 2026-2030. Các nhiệm vụ cụ thể của chiến lược được thực hiện thông qua các đề án, chương trình, gồm: Đề án hoàn thiện chính sách pháp luật về sở hữu trí tuệ để đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế, xã hội; Đề án phát triển nguồn nhân lực chuyên nghiệp về sở hữu trí tuệ; Đề án tăng cường năng lực khai thác thông tin công nghệ trong sở hữu trí tuệ, đặc biệt là các sáng chế, để phục vụ nghiên cứu triển khai và chuyển giao công nghệ; Chương trình hỗ trợ phát triển tài sản trí tuệ; Đề án huy động các nguồn lực của xã hội phục vụ công tác quản lý nhà nước về sở hữu trí tuệ theo hướng xã hội hóa một số dịch vụ khác.

Để xây dựng chiến lược, Bộ KH-CN nhận được sự giúp đỡ rất lớn của Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO). Việt Nam cũng đã được chia sẻ kinh nghiệm từ các nước đã thành công trong xây dựng chiến lược quốc gia về sở hữu trí tuệ.

- Ông có thể cho biết rõ hơn về sự hợp tác với WIPO nhằm thúc đẩy quá trình xây dựng chiến lược nói riêng và trong hoạt động sở hữu trí tuệ nói chung?

- Sau khi được Chính phủ chỉ đạo xây dựng Dự thảo Chiến lược sở hữu trí tuệ quốc gia của Việt Nam, Bộ KH-CN đã đề nghị WIPO hợp tác và nhận được sự đồng ý. Hai bên đã ký kết Bản ghi nhớ hợp tác trong xây dựng chiến lược để thiết lập một cơ chế hợp tác chính thức. Sau đó, các chuyên gia WIPO đã sang Việt Nam để phối hợp khảo sát về thực trạng sở hữu trí tuệ tại Việt Nam, thảo luận và xây dựng định hướng chiến lược. Với tư cách là cơ quan chủ trì xây dựng chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu, WIPO sẽ tiếp tục hỗ trợ Việt Nam trong lĩnh vực mới này, bắt đầu bằng sự trợ giúp về phương pháp tính toán, xử lý số liệu và tư vấn giải pháp cải thiện các chỉ số đổi mới sáng tạo, cũng như vấn đề bảo hộ thực thi quyền sở hữu trí tuệ toàn cầu.

- Xin cảm ơn ông!