Biểu tình phản đối Mỹ mở đại sứ quán tại Jerusalem, hàng nghìn người thương vong

Tối 14-5 (giờ Hà Nội), Mỹ mở đại sứ quán nước này tại Jerusalem, khu vực đang nằm trong tranh chấp giữa Israel và Palestine. Vụ việc thổi bùng lên ngọn lửa bạo lực, kéo theo sự tham gia biểu tình phản đối của hàng chục nghìn người Palestine.

Người biểu tình Palestine đốt lốp xe, ném đá tấn công lực lượng Israel, một số cố gắng tiếp cận khu vực hàng rào an ninh bất chấp những cảnh báo. "Hôm nay là một ngày trọng đại. Chúng tôi sẽ vượt qua hàng rào để nói với Israel và thế giới rằng chúng tôi không chấp nhận bị chiếm đóng mãi mãi", Ali, một giáo viên tại Gaza tuyên bố.

Theo Reuters, quân đội Israel đáp trả bằng hơi cay và đạn thật. Xung đột giữa hai bên khiến 58 người biểu tình thiệt mạng và 2.700 người khác bị thương, cao nhất trong một ngày kể từ khi bạo lực bùng phát tại Gaza năm 2014, Bộ trưởng Y tế Palestine cho biết.

Các quốc gia Pháp, Anh... đã lên tiếng kêu gọi hai bên kiềm chế trong bối cảnh bạo lực tiếp tục bùng phát dữ dội tại Gaza sau khi Mỹ dời đại sứ quán tới Jerusalem bất chấp sự phản đối của dư luận thế giới. Nhà Trắng bày tỏ ủng hộ Thủ tướng Benjamin Netanyahu, người gọi hành động của quân đội Israel là bảo vệ biên giới quốc gia.

Với động thái này, Washington một lần nữa tạo khoảng cách với các đồng minh Châu Âu. Tuần trước, Mỹ vấp phải phản ứng dữ dội của Pháp, Đức cùng nhiều quốc gia khác sau quyết định rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran ký năm 2015.

Trái với căng thẳng tại Gaza, lễ khai trương đại sứ quán mới của Mỹ tại Jerusalem diễn ra mà không gặp phải sự cố nào. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu gửi lời cảm ơn tới Tổng thống Donald Trump vì "đã giữ lời hứa". Hồi cuối năm ngoái, ông Trump tuyên bố Jerusalem là thủ đô của Israel bất chấp sự phản đối của dư luận thế giới.

Tuy nhiên, Thượng nghị sĩ Tim Kaine (đảng Dân chủ) nói với Reuters rằng, xung đột mới nhất tại Gaza là "thảm kịch". "Vụ việc khiến Mỹ không được cho là đang giải quyết vấn đề, mà là né tránh nó", ông Kaine nói.

Israel cho rằng nhóm vũ trang Hamas đứng sau những vụ biểu tình bạo lực tại Gaza suốt nhiều tuần qua, theo Reuters. Trong khi đó, một chỉ huy nhóm này tuyên bố cuộc biểu tình hôm 14-5 là "trùng khớp với tội ác của Mỹ khi dời đại sứ quán tới Jerusalem".

Dự báo, bạo lực và xung đột sẽ tiếp tục gia tăng ngày 15-5 khi Palestine kỷ niệm dịp "Nakba" hay "thảm họa", ám chỉ việc hàng trăm nghìn người Palestine bị trục xuất khỏi quê hương trong cuộc chiến năm 1948.