Môi trường bị ô nhiễm nghiêm trọng

Phát ốm vì nước thải

Những ngày vừa qua, trời nắng nóng 38-39 độ, nhiều hộ dân sống quanh khu vực sản xuất của Công ty cổ phần Nước giải khát Sen Việt (Công ty Sen Việt) ở thôn Xuân Sen, xã Thủy Xuân Tiên vẫn không dám mở cửa vì sợ mùi xú uế xộc vào nhà. Là vùng đồi gò, chưa có hệ thống cấp nước sạch nên giếng khơi vẫn là nguồn nước sinh hoạt chính của các hộ dân, nhưng nước ở đây đã bị chuyển màu khiến cuộc sống của họ gặp nhiều khó khăn. Mặc dù người dân đã gửi đơn "kêu cứu" từ tháng 8-2012, nhưng đến nay vẫn không được chính quyền sở tại và cơ quan chức năng giải quyết.

Có mặt tại địa phương, quan sát toàn bộ mặt bằng sản xuất và nguồn xả thải của Công ty Sen Việt, chúng tôi nhận thấy ao nước ngăn cách giữa khu dân cư với nơi sản xuất của công ty có màu đỏ tím, nhiều điểm sủi bọt, nổi váng. Tại khu vực xử lý nước thải của Công ty Sen Việt có một bể 2 ngăn, rộng khoảng 25m2, không có nắp, mùi hôi thối bốc lên nồng nặc. Bể có một "cửa tràn" cùng một đường ống dẫn vào một hố rộng khoảng 2m2. Chiếc hố này chỉ được đậy bằng tấm tôn và từ hố này nước thải chảy thẳng xuống ao.

Ông Nguyễn Khắc Trung, Giám đốc điều hành sản xuất Công ty Sen Việt cho biết, công ty ký hợp đồng thuê 1.000m2 đất của Xí nghiệp Cao su và cơ điện tại Hà Tây (là chi nhánh của Công ty cổ phần Thiết bị phụ tùng cơ điện) để làm xưởng sản xuất, kinh doanh nước giải khát, thực phẩm, hoạt động từ tháng 6-2012. Hiện tại, công ty chưa có giấy phép khai thác nguồn nước, giấy phép xả thải và đánh giá tác động môi trường. Hoạt động sản xuất của công ty chỉ là quá trình trộn các nguyên liệu gồm đường, vitamin… sau đó đóng chai. Trong dây chuyền sản xuất, chỉ có nước thải ra trong quá trình lọc, xúc rửa chai và một lượng nhỏ là sản phẩm bị rớt vãi khi đóng chai nên lượng nước xả thải trong 16 giờ sản xuất chỉ khoảng 10m3. Nguồn nước thải được thu gom vào bể, sau quá trình chất hữu cơ lên men, nước lắng đọng sẽ chảy ra ao. Ghi nhận nước ao bị chuyển màu và có mùi hôi, nhưng ông Trung không chấp nhận nguyên nhân do nước thải của Công ty Sen Việt. Các hộ dân cũng xả nước thải sinh hoạt xuống ao, có hộ còn nuôi lợn... - ông Trung "biện hộ".

Không đồng ý cách lý giải này, ông Khuất Duy Đạo, tổ phó tổ tự quản số 10 thôn Xuân Sen bức xúc: "Chúng tôi sống ở đây hàng chục năm, nuôi thả cá trong ao, môi trường vẫn trong lành. Chỉ từ khi Công ty Sen Việt về đây sản xuất nước giải khát chanh muối thì môi trường mới bị ô nhiễm trầm trọng. Trong khu dân cư chỉ có một hộ dân nuôi lợn, nhưng đã có hầm biogas để chứa chất thải. Đã có lần cá thả trong ao chết hàng loạt, chúng tôi kiến nghị nhưng công ty không xử lý triệt để mà chỉ xây bể, xử lý thủ công nhằm đối phó...".

Thêm mối lo "trại lợn"

Trong khi nỗi bức xúc về ô nhiễm môi trường chưa được giải quyết triệt để thì tại thôn Xuân Sen, một khu chăn nuôi lợn tập trung với quy mô hàng trăm con được xây dựng nhưng chưa được cấp thẩm quyền cho phép. Nhiều người dân kiên quyết phản đối dự án này vì cho rằng khi đi vào hoạt động, trại lợn chắc chắn sẽ gây ô nhiễm môi trường.

Làm việc với các cơ quan chức năng địa phương, chúng tôi được biết: Năm 2005, UBND huyện Chương Mỹ cấp "sổ đỏ" diện tích 17.820m2 cho bà Hoàng Thị Loan ở thôn Xuân Sen để trồng cây lâu năm. Tuy nhiên, tháng 2-2013, bà Loan lập phương án chuyển đổi đất trồng cây lâu năm sang phát triển kinh tế trang trại tổng hợp và đã được UBND xã xác nhận. Với quy mô 900 con lợn/lứa, dự án phải được phê duyệt, cho phép của UBND huyện Chương Mỹ, kèm theo các điều kiện khắt khe về môi trường… Song, không đợi sự phê duyệt của cấp thẩm quyền, hơn 1 tháng nay, chủ dự án đã cho xây dựng và đang hoàn thiện nhà điều hành, kho chứa thức ăn gia súc, khu nuôi nhốt lợn và hầm biogas trên diện tích gần 3.000m2. Mặc dù cán bộ Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Chương Mỹ đã yêu cầu chủ dự án tạm dừng mọi hoạt động xây dựng, nhưng 3h chiều 9-5-2013, có mặt tại địa bàn, chúng tôi thấy nhiều tốp thợ vẫn đang thi công. Xe chở vật liệu xây dựng vẫn ra vào khu vực công trình bình thường…

Trước thực tế trên, chúng tôi liên hệ, đề nghị được làm việc với ông Nguyễn Bá Duân, Phó Chủ tịch UBND xã Thủy Xuân Tiên, nhưng nhân viên văn phòng cho biết "ông Duân đi vắng...". Gặp một cán bộ Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Chương Mỹ thì vị cán bộ này khẳng định: "Để xảy ra những vi phạm, trách nhiệm trước tiên thuộc về UBND xã Thủy Xuân Tiên. Phòng Tài nguyên và Môi trường sẽ kết hợp với các phòng, ban hữu quan của huyện để tiếp tục xử lý...".

Lật giở một số biên bản kiểm tra hiện trạng về việc xả thải của Công ty Sen Việt do cán bộ chức năng của UBND xã Thủy Xuân Tiên xác lập, chúng tôi nhận thấy nội dung rất sơ sài, không hề nhắc đến giấy phép hoạt động và đánh giá tác động môi trường! (?). Cũng không thể biện minh cho việc một "trại lợn" với quy mô hàng trăm con đang được gấp rút xây dựng mà chính quyền xã không biết?

Trong quá trình tìm hiểu vụ việc, chúng tôi được biết, người dân địa phương còn băn khoăn: "Vi phạm kép" xảy ra, không được xử lý triệt để, phải chăng do năng lực của cán bộ, chính quyền xã Thủy Xuân Tiên còn hạn chế hay còn điều gì khuất tất? Thiết nghĩ, để ổn định cuộc sống người dân, tránh khiếu kiện kéo dài, không thể không có sự vào cuộc của lãnh đạo, chính quyền và cơ quan chức năng huyện Chương Mỹ.