“Vũ khí” không gì thay thế được

Bối cảnh quốc tế đang có những biến đổi to lớn và sâu sắc, nhưng hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ, hợp tác và phát triển là xu thế lớn. Xu thế về sự tiến bộ và phát triển của thế giới dựa trên cơ sở của cuộc cách mạng khoa học - công nghệ, đặc biệt là công nghệ thông tin và Cách mạng công nghiệp lần thứ tư; xã hội hóa ngày càng cao theo xu hướng quốc tế hóa và toàn cầu hóa. Sự phát triển của nhân loại ngày nay còn cho thấy cùng với quá trình xã hội hóa sản xuất là quá trình dân chủ hóa trong chính trị và công bằng hóa trong xã hội.

Những nội dung về kinh tế, chính trị, xã hội, tư tưởng lý luận trong chủ nghĩa Mác - Lênin chứa đựng tinh thần đổi mới và sáng tạo; là lý luận “mở”, lý luận phát triển. Chủ nghĩa Mác - Lênin coi đấu tranh kinh tế, đấu tranh chính trị và đấu tranh tư tưởng lý luận quan trọng ngang nhau, đan xen vào nhau, nhưng tùy hoàn cảnh mà nội dung nào được đặt lên hàng đầu. Nhận thức có chất lượng khoa học như vậy để thấy rằng tình hình thế giới đang và sẽ còn nhiều diễn biến phức tạp, khó lường nhưng công nghệ, đổi mới, dân chủ và sáng tạo - những điều căn cốt trong chủ nghĩa Mác - Lênin - vẫn luôn là một trong những động lực cơ bản của tiến bộ và phát triển.

Tư tưởng Hồ Chí Minh kết tinh từ ba tầng giá trị: Tầng giá trị tư tưởng - lý luận bao gồm ba bộ phận, đó là những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, tinh hoa văn hóa nhân loại và chủ nghĩa Mác - Lênin; tầng giá trị thực tiễn bao gồm thực tiễn dân tộc, thực tiễn thế giới và trải nghiệm thực tiễn phong phú của Hồ Chí Minh; tầng giá trị thuộc phẩm chất cá nhân Hồ Chí Minh với tư cách là một bậc đại nhân, đại trí, đại dũng. Tư tưởng Hồ Chí Minh là tư tưởng Mác - Lênin đã được "trải nghiệm" vào không gian và thời gian xác định, lấy cái cốt lõi giải phóng con người khỏi ách áp bức, giải phóng và phát triển tiềm năng con người.

Nhận thức như vậy để thấy rằng, không có chủ nghĩa Mác - Lênin thì không có tư tưởng Hồ Chí Minh với ý nghĩa là “học thuyết”, là một hệ thống những quan điểm toàn diện, sâu sắc được xây dựng trên một nền tảng thế giới quan và phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, đại biểu cho ý chí, nguyện vọng của giai cấp và dân tộc, được hình thành trên cơ sở thực tiễn, trở lại chỉ đạo hoạt động và cải tạo thực tiễn.

Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh mang bản chất khoa học, cách mạng và nhân văn. Bản chất khoa học thể hiện ở chỗ phù hợp với chân lý khách quan và thực tiễn, được đúc kết từ thực tiễn, trở thành chân lý; mang bản chất cách mạng vì chứa đựng tinh thần phá cái cũ, xây dựng cái mới, xóa cái xấu, xây cái tốt. Đó cũng chính là giá trị nhân văn cao cả nhất, sâu sắc nhất, bền vững nhất của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh.

Tất cả những phân tích nêu trên cho thấy, những quan điểm hạ thấp nhằm đi đến phủ nhận chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh là của những người không hiểu hoặc cố tình không hiểu chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Những quan điểm này mới thấy ngọn mà chưa thấy gốc, mới nhìn bên ngoài mà chưa đi vào lõi cốt, hạt nhân, cội nguồn sâu xa của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Những người cách mạng - mà cách mạng là sáng tạo và đổi mới - không bao giờ ấu trĩ nghĩ rằng chủ nghĩa Mác - Lênin là kinh thánh, bê nguyên xi vào thực tiễn nước mình, mà phải luôn luôn vận dụng sáng tạo phù hợp với hoàn cảnh đất nước.

Gần một thế kỷ trước từ khi đến với chủ nghĩa Lênin năm 1920, Nguyễn Ái Quốc đã khẳng định vai trò to lớn của tư tưởng và lý luận cách mạng. Trong tác phẩm "Đường Kách mệnh", Người đưa câu nói của Lênin lên trang đầu: “Không có lý luận cách mệnh, thì không có cách mệnh vận động... Chỉ có theo lý luận cách mệnh tiền phong, đảng cách mệnh mới làm nổi trách nhiệm cách mệnh tiền phong”. Theo Người, Đảng không có chủ nghĩa cũng như người không có trí khôn, tàu không có bàn chỉ nam. Đảng muốn vững thì phải có chủ nghĩa làm cốt, trong Đảng ai cũng phải hiểu, ai cũng phải theo chủ nghĩa ấy. Bây giờ học thuyết nhiều, chủ nghĩa nhiều, nhưng chủ nghĩa chân chính nhất, chắc chắn nhất, cách mệnh nhất là chủ nghĩa Lênin. Trong quá trình cùng với Đảng ta lãnh đạo cách mạng, nhiều lần Hồ Chí Minh khẳng định rằng chúng ta giành được thắng lợi là do nhiều nhân tố, nhưng cần phải nhấn mạnh rằng, trước hết là nhờ cái vũ khí không gì thay thế được là chủ nghĩa Mác - Lênin; nhờ chúng ta vận dụng những lời dạy của Lênin một cách sáng tạo, phù hợp với thực tế Việt Nam.

88 năm qua từ khi ra đời, Đảng ta luôn luôn chăm lo công tác lý luận, xây dựng Đảng vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức. Đại hội XII của Đảng khẳng định, 30 năm đổi mới là một giai đoạn lịch sử quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đánh dấu sự trưởng thành về mọi mặt của Đảng và cách mạng Việt Nam. Đổi mới mang tầm vóc lịch sử và ý nghĩa cách mạng, là quá trình cải biến sâu sắc, toàn diện, triệt để, là sự nghiệp cách mạng to lớn của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân vì mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”. Đất nước ta đã đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử, khẳng định đường lối đổi mới của Đảng ta là đúng đắn, sáng tạo; con đường đi lên chủ nghĩa xã hội của nước ta là phù hợp với thực tiễn của Việt Nam và xu thế phát triển của thế giới. Thành tựu của hơn 30 năm đổi mới vừa qua có nhiều nguyên nhân, trong đó đáng chú ý là nhờ Đảng đã nắm vững, vận dụng sáng tạo, góp phần phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh.

Tình hình thế giới trong những năm tới sẽ còn diễn biến phức tạp. Nhiều vấn đề rất mới về lý luận, thực tiễn đang đặt trọng trách lớn lên vai Đảng Cộng sản Việt Nam và đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam. Do sự vận động nhanh chóng của thời cuộc, nên yêu cầu đặt ra hiện nay là phải thay đổi căn bản cách nghĩ, cách làm và phương thức sinh hoạt của con người trên cơ sở vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại, cho phù hợp với tình hình thế giới và đất nước.