Theo dõi Báo Hànộimới trên

Chính sách không theo kịp thực tiễn

Hương Ly| 12/10/2013 07:40

(HNM) - Với sự phát triển mạnh của công nghệ thông tin, việc sử dụng internet trong hoạt động kinh doanh đã phổ biến ở nước ta. Nhiều doanh nghiệp (DN) đã ứng dụng thương mại điện tử (TMĐT) trong hoạt động kinh doanh và đạt doanh thu hàng trăm tỷ đồng, song số thuế nộp lại rất khiêm tốn.

Chính sách thuế đối với doanh nghiệp cung cấp dịch vụ internet và game online vẫn còn nhiều bất cập. Ảnh: Như Ý


Nhiều "chiêu" lách luật

Khảo sát mới đây của Tổng cục Thuế cho thấy, hầu hết các DN TMĐT có tốc độ tăng trưởng nhanh, một số DN mới thành lập nhưng doanh thu đã tới hàng trăm tỷ đồng, trong khi số tiền nộp ngân sách lại rất khiêm tốn. Điển hình như Công ty cổ phần Giải pháp thanh toán Việt Nam, doanh thu năm 2012 đạt 803 tỷ đồng, nhưng số thuế giá trị gia tăng (GTGT) đã nộp chỉ là 1,8 tỷ đồng và số thuế thu nhập DN (TNDN) chỉ là 35 triệu đồng. Qua thanh tra, kiểm tra, một số DN hoạt động trong lĩnh vực này, cơ quan thuế đã nhận diện được một số sai phạm có tính chất điển hình. Với loại hình quảng cáo trực tuyến Google, các DN thường không kê khai đủ hoặc kê khai sai doanh thu thuế GTGT; không kê khai thuế nhà thầu đối với dịch vụ của một số công ty đa quốc gia như Google, Yahoo… có phát sinh dịch vụ ở Việt Nam. Đặc biệt, hầu hết DN sử dụng website để quảng bá sản phẩm, hàng hóa, bán trực tiếp cho người tiêu dùng là cá nhân, nhưng không xuất hóa đơn bán hàng, không kê khai doanh thu tính thuế GTGT và TNDN.

Để siết chặt quản lý thuế đối với hoạt động TMĐT, Tổng cục Thuế đã chỉ đạo toàn ngành rà soát, thu thập thông tin nhằm nhận diện sai phạm của các cá nhân, tổ chức có hoạt động kinh doanh TMĐT. Một số cục thuế đã thanh, kiểm tra thí điểm các DN có hoạt động kinh doanh TMĐT điển hình, như quảng cáo trực tuyến, trò chơi trực tuyến,… nhằm xác định sai phạm trong việc thực hiện nghĩa vụ thuế. Trong năm 2012, Cục Thuế Hà Nội đã thu thập hồ sơ và khảo sát thông tin của 26 DN kinh doanh TMĐT, quyết định thanh tra, kiểm tra 8 DN. Cơ quan thuế đã giảm số thuế GTGT được khấu trừ 2,7 tỷ đồng; giảm lỗ 26,6 tỷ đồng và truy thu 8,7 tỷ đồng. Tại TP Hồ Chí Minh, qua thanh tra 9 DN, cơ quan thuế đã kiến nghị giảm lỗ 2,5 tỷ đồng, truy thu 1,8 tỷ đồng. Năm 2013, Cục Thuế Hà Nội tiếp tục thanh, kiểm tra 36 DN, TP Hồ Chí Minh là 48 DN hoạt động TMĐT. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, số DN thuộc diện thanh, kiểm tra vẫn quá ít so với số đơn vị đang kinh doanh TMĐT.

Theo Bộ Công thương, 99% DN đã sử dụng máy tính trong hoạt động SXKD và 79% sử dụng đường truyền internet tốc độ cao. Các TP lớn là nơi tập trung tỷ lệ DN có website để quảng bá, mua bán các dịch vụ, sản phẩm qua mạng cao nhất. Trong đó, Hà Nội: 69%, TP Hồ Chí Minh: 56%, Hải Phòng: 37%, Đà Nẵng: 36%...

Thanh tra các lĩnh vực trọng điểm

Với quy mô hoạt động rộng trên môi trường internet có tính phi biên giới, dễ thay đổi, che giấu thông tin nên việc quản lý thuế với hoạt động TMĐT đang gặp không ít khó khăn. Bởi về cơ sở pháp lý, mặc dù các văn bản điều chỉnh hoạt động TMĐT đã tương đối đầy đủ, như Luật Công nghệ thông tin, Luật Giao dịch điện tử, Nghị định về chữ ký số và dịch vụ chứng thực chữ ký số…; tuy nhiên, sự phát triển quá nhanh của TMĐT đã khiến nhiều lĩnh vực chính sách quản lý thuế chưa có quy định cụ thể, khiến cơ quan thuế và người nộp thuế (NNT) lúng túng trong thực thi. Chẳng hạn, qua khảo sát tại một số DN cung cấp dịch vụ internet và game online đã phát sinh vướng mắc về chính sách thuế đối với thu nhập cá nhân từ hành vi chuyển nhượng, mua bán điểm ảo trong game online để thu tiền thật thì đây có phải là hành vi kinh doanh hay không? Thu nhập từ hoạt động này có được xác định là thu nhập chuyển nhượng quyền thương mại không?. Những lỗ hổng này cũng chưa có chế tài xử lý hiệu quả.

Về công tác đăng ký thuế, Việt Nam hiện quản lý thuế theo cơ chế tự khai, tự nộp. Với hoạt động TMĐT hoàn toàn thực hiện trên internet, phương thức quản lý như hiện nay của cơ quan thuế rất khó phát hiện sai phạm nếu DN không đăng ký với cơ quan thuế. Công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động TMĐT cũng đòi hỏi cán bộ thuế phải có trình độ về tin học, ngoại ngữ nhằm truy dấu vết giao dịch và thu thập bằng chứng để đấu tranh với sai phạm. Song, thực tế cho thấy, khi thanh tra các DN kinh doanh TMĐT, NNT thường xóa dữ liệu hoặc không cung cấp dữ liệu của máy chủ. Trong khi đó, trình độ tin học của cán bộ thanh tra còn hạn chế nên rất khó phát hiện sai phạm. Mặt khác, với phương thức thanh toán trực tuyến rất linh hoạt, đa dạng, các cá nhân, tổ chức có thể thực hiện các giao dịch qua internet từ khâu đặt hàng cho đến khâu thanh toán. Còn việc thu thập thông tin dữ liệu về giao dịch từ các ngân hàng lại rất khó khăn do thiếu cơ chế phối hợp, dẫn đến thất thu ngân sách.

Để nâng cao hiệu quả quản lý đối với hoạt động TMĐT, cần rà soát lại các văn bản pháp luật thuế hiện hành để kịp thời sửa đổi phù hợp. Trước mắt, cơ quan thuế sẽ thanh tra các loại hình TMĐT đang phát triển mạnh và rủi ro cao như kinh doanh trò chơi trực tuyến (game online); cung cấp dịch vụ quảng cáo trực tuyến; sàn giao dịch TMĐT; cung cấp sản phẩm số (nhạc, phim qua internet)… Việc thành lập tổ chuyên trách để thanh, kiểm tra các DN kinh doanh TMĐT cũng cần được tiến hành cùng với biện pháp tuyên truyền, hướng dẫn để NNT nhận thức đầy đủ và thực hiện nghiêm nghĩa vụ thuế với Nhà nước.

(0) Bình luận
Nổi bật
Đừng bỏ lỡ
Chính sách không theo kịp thực tiễn

(*) Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Hànộimới.