Ứng phó biến đổi khí hậu: Biến thách thức thành cơ hội

Sự bất thường của thời tiết

Những ngày đầu năm 2016, thời tiết khắc nghiệt hoành hành khắp nơi trên thế giới. Tại Bờ Đông nước Mỹ, bão tuyết Jonas làm 19 người thiệt mạng và khiến hàng trăm nghìn người lâm vào khó khăn. Còn ở thành phố New York, Baltimore, lệnh cấm đi lại đã được ban bố; thậm chí ở thủ đô Washington, các sân bay đóng cửa khiến hơn 7.000 chuyến bay bị hủy. Châu Á cũng chịu ảnh hưởng tương tự từ biến đổi khí hậu. Nhật Bản trải qua đợt giá rét trên diện rộng, trong khi Trung Quốc phải gánh cái lạnh kỷ lục trong 30 năm qua khi nhiệt độ tại thủ đô Bắc Kinh giảm xuống -16 độ C...

Tại Việt Nam, đợt không khí lạnh kỷ lục trong gần 40 năm qua, diễn ra cuối tháng 1-2016, đã tác động sâu rộng mọi mặt đời sống xã hội. Rất nhiều nơi ghi nhận nhiệt độ thấp ở mức lịch sử. Tuyết, băng giá đã xuất hiện ở nhiều nơi, thậm chí, ở cả đỉnh Ba Vì (Hà Nội) hoặc Kỳ Sơn (phía tây Nghệ An). Nhiệt độ giảm sâu, tại Hà Nội đã ghi nhận mức 5,4 độ C, tương đương đợt rét năm 1977. Hậu quả, số bệnh nhân nhập viện gia tăng. Tại Bệnh viện Nhi trung ương, số bệnh nhi đến khám và điều trị vào khoảng 2.500 - 3.000 người/ngày. Nông nghiệp cũng bị ảnh hưởng nặng nề. Theo Cục Chăn nuôi, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, cả nước đã có gần 4.000 gia súc bị chết do đợt rét đậm, rét hại gây ra. Giá rét khiến hơn 5 nghìn héc ta hoa màu và hơn 200ha cây công nghiệp ngắn ngày bị thiệt hại... Ông Lê Thanh Hải, Phó Tổng giám đốc, Trung tâm Khí tượng thủy văn trung ương nhận xét, đây là sự bất thường của thiên nhiên, một hiện tượng thời tiết cực đoan, một hình thái của biến đổi khí hậu. Các hiện tượng thời tiết cực đoan sẽ còn xảy ra, lần sau bao giờ cũng gay gắt hơn, mạnh hơn.

Và sự điều chỉnh, tạo ra cơ hội phát triển

Biến đổi khí hậu đã là thách thức thực sự nhưng đây cũng có thể là cơ hội nếu biết khai thác, tận dụng. Hiện nay, ở các nước đang phát triển, mô hình phát triển thông thường là dựa trên khai thác tài nguyên, tận dụng lao động giá rẻ, gây ô nhiễm môi trường, dẫn đến phát triển thiếu bền vững. Tư duy này sẽ phải thay đổi nếu vận dụng tốt sự hợp tác giữa các nước, nhất là từ các nước phát triển, liên quan đến biến đổi khí hậu; từ đó hỗ trợ các địa phương chuyển đổi cơ cấu kinh tế - xã hội theo hướng tăng trưởng xanh, ít phát tỏa các bon. Nắm bắt vấn đề này, ngay từ năm 2011, Việt Nam đã phê duyệt Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu. Đây là cơ hội để mở ra việc thúc đẩy hợp tác toàn cầu, đa phương, song phương, qua đó tiếp cận, hình thành các cơ chế mới để tiếp nhận hỗ trợ tài chính và chuyển giao công nghệ từ các nước phát triển.

Những năm qua, từ chiến lược của quốc gia, Hà Nội đã tích cực triển khai nhiều hành động cụ thể. Theo Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội, thành phố đã ban hành Kế hoạch hành động ứng phó với biến đổi khí hậu năm 2011 và cập nhật liên tục. Các sở, ban, ngành cũng đồng loạt thực hiện kế hoạch này một cách tích cực và hiệu quả, bước đầu mang lại những thành công nhất định. Việc lồng ghép, tích hợp nội dung biến đổi khí hậu vào các chiến lược, kế hoạch, quy hoạch luôn được thành phố coi trọng và xem đây là nhiệm vụ cần thiết trong bối cảnh hiện nay và đang được thực hiện một cách có hiệu quả trên diện rộng.