Cần quy định cụ thể thẩm định công nghệ tại dự án có nguy cơ tác động xấu đến môi trường

Bộ trưởng Chu Ngọc Anh cho biết, trước các thay đổi nhanh chóng của thực tiễn phát triển đất nước và hội nhập quốc tế, Luật Chuyển giao CN sau gần một thập kỷ đi vào cuộc sống đã bộc lộ một số vướng mắc, bất cập. Có nội dung thậm chí đã lạc hậu, chưa theo kịp được với xu thế cải cách, đổi mới trong phát triển kinh tế, KH&CN.

Việc sửa đổi, bổ sung Luật Chuyển giao CN nhằm tạo môi trường pháp lý thuận lợi thúc đẩy hoạt động chuyển giao CN, đổi mới CN, thương mại hóa và ứng dụng các thành tựu KH&CN hiện đại, lành mạnh hóa thị trường CN và môi trường kinh doanh ở Việt Nam. Từ đó, góp phần nâng cao năng lực công nghệ của quốc gia và doanh nghiệp, thúc đẩy chất lượng tăng trưởng, năng suất lao động và sức cạnh tranh của nền kinh tế đi đôi với kiểm soát CN chuyển giao, bảo đảm môi trường xanh và phát triển bền vững.

Luật Chuyển giao công nghệ (sửa đổi) gồm 7 chương, 62 điều, trong đó sửa đổi 30/61 điều, bổ sung 2 điều mới và bỏ một điều, tập trung vào một số vấn đề như phát triển thị trường KH&CN; Thương mại hóa CN, kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển CN; Hỗ trợ, khuyến khích doanh nghiệp ứng dụng, đổi mới CN...

Trong báo cáo thẩm tra dự án Luật, Chủ nhiệm Ủy ban KH, CN&MT Phan Xuân Dũng đã nêu về một số vấn đề cụ thể.

Ủy ban KH,CN&MT nhất trí với việc chỉnh sửa, bổ sung Điều 5 “Chính sách của Nhà nước đối với hoạt động chuyển giao công nghệ” như trong Dự thảo Luật. Tuy nhiên, Ủy ban đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu bổ sung chính sách hỗ trợ đối với hoạt động chuyển giao công nghệ (CGCN) cao và tiên tiến, hoàn chỉnh từ nước ngoài vào Việt Nam; bổ sung quy định về chính sách đãi ngộ, khen thưởng nhằm thu hút, sử dụng nguồn nhân lực KH&CN chất lượng cao; bổ sung chính sách khuyến khích CGCN từ Việt Nam ra nước ngoài; chính sách hỗ trợ của Nhà nước khi CGCN cho nông dân, tạo điều kiện cho doanh nghiệp tiếp cận công nghệ cao, tiên tiến, đã được kiểm nghiệm.

Về thẩm định CN trong các dự án đầu tư, Ủy ban KH,CN&MT nhận thấy rất cần thiết bổ sung quy định tại Điều 12 về việc phải thẩm định công nghệ đối với dự án đầu tư có sử dụng công nghệ thuộc Danh mục công nghệ hạn chế chuyển giao, dự án có nguy cơ tác động xấu đến môi trường khi xem xét, quyết định chủ trương đầu tư và cấp Giấy chứng nhận đầu tư để khắc phục tình trạng thiếu công cụ pháp lý để kiểm soát một số công nghệ lạc hậu, gây tác động xấu đến môi trường được nhập khẩu vào nước ta và hành vi chuyển giá thông qua hoạt động CGCN, đồng thời phải phù hợp với Luật Đầu tư.

Tuy nhiên, đề nghị Ban soạn thảo cần quy định cụ thể việc thẩm định CN phải thông qua Hội đồng thẩm định, quy định quy trình, thời gian thẩm định, thành phần chuyên gia, trách nhiệm của Hội đồng…

Có ý kiến đề nghị bổ sung quy định trách nhiệm của các cơ quan có liên quan trong kiểm tra, giám sát việc ứng dụng và CGCN trong quá trình triển khai, thực hiện đối với tất cả các dự án, đặc biệt là các dự án FDI.

Bên cạnh đó, để việc kiểm soát CN, nhất là CN từ nước ngoài vào không làm ảnh hưởng đến việc đầu tư của các dự án, Ủy ban KH,CN&MT nhất trí với việc phân luồng công nghệ nhưng đề nghị chỉnh sửa các quy định cho chặt chẽ, rõ ràng, cụ thể, đầy đủ trách nhiệm hơn, phù hợp với tình hình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và pháp luật mới sửa đổi, ban hành.