Các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự

Qua nghiên cứu, tôi được biết khoản 1 Điều 46 Bộ luật Hình sự có quy định liệt kê các tình tiết là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự, và khoản 2 Điều 46 Bộ luật Hình sự quy định thêm là: "Khi quyết định hình phạt, Tòa án còn có thể coi các tình tiết khác là tình tiết giảm nhẹ, nhưng phải ghi rõ trong bản án". Xin hỏi quý báo, theo quy định pháp luật thì Tòa án còn có thể xem xét các tình tiết khác như thế nào là tình tiết giảm nhẹ?
Hoàng Thanh Tuấn (Đống Đa, Hà Nội)

Thạc sĩ, Luật sư Quản Văn Minh (Công ty Luật số 5 - quốc gia, ĐT: 04.37622620; website: www.luatsuvietnam.vn) trả lời:
- Theo quy định tại khoản 2 Điều 46 Bộ luật Hình sự (năm 1999 đã được sửa đổi, bổ sung năm 2009) thì ngoài các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự được quy định liệt kê cụ thể tại khoản 1 Điều 46 Bộ luật Hình sự (năm 1999 đã được sửa đổi, bổ sung năm 2009) thì khi quyết định hình phạt, Tòa án còn có thể coi các tình tiết khác là tình tiết giảm nhẹ, nhưng phải ghi rõ trong bản án.

Các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự khác được hướng dẫn tại điểm c Mục 5 Nghị quyết số 01/2000/NQ-HĐTP ngày 4-8-2000 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân Tối cao hướng dẫn áp dụng một số quy định trong phần chung của Bộ luật Hình sự năm 1999. Cụ thể là theo các văn bản hướng dẫn trước đây của Tòa án nhân dân Tối cao và của Tòa án nhân dân Tối cao với các cơ quan hữu quan khác cũng như thực tiễn xét xử trong thời gian qua, thì các tình tiết sau đây được coi là các tình tiết giảm nhẹ khác: - Vợ, chồng, cha, mẹ, con, anh, chị, em ruột bị cáo là người có công với nước hoặc có thành tích xuất sắc được Nhà nước tặng một trong các danh hiệu vinh dự như: Anh hùng lao động, Anh hùng lực lượng vũ trang, Mẹ Việt Nam Anh hùng, nghệ sĩ nhân dân, nghệ sĩ ưu tú, nhà giáo nhân dân, nhà giáo ưu tú, thầy thuốc nhân dân, thầy thuốc ưu tú hoặc các danh hiệu cao quý khác theo quy định của Nhà nước; - Bị cáo là thương binh hoặc có người thân thích như vợ, chồng, cha, mẹ, con (con đẻ hoặc con nuôi), anh, chị, em ruột là liệt sĩ; - Bị cáo là người tàn tật do bị tai nạn trong lao động hoặc trong công tác, có tỷ lệ thương tật từ 31% trở lên; - Người bị hại cũng có lỗi; - Thiệt hại do lỗi của người thứ ba; - Gia đình bị cáo sửa chữa, bồi thường thiệt hại thay cho bị cáo; - Người bị hại hoặc đại diện hợp pháp của người bị hại xin giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo trong trường hợp chỉ gây tổn hại về sức khỏe của người bị hại, gây thiệt hại về tài sản; - Phạm tội trong trường hợp vì phục vụ yêu cầu công tác đột xuất như đi chống bão, lụt, cấp cứu.

Ngoài ra, khi xét xử, tùy từng trường hợp cụ thể và hoàn cảnh cụ thể của người phạm tội, còn có thể coi các tình tiết khác là tình tiết giảm nhẹ, nhưng phải ghi rõ trong bản án.