Phố Khâm - thiên, một mục tiêu quân sự hàng đầu của Tổng thống Tổng tư lệnh Hoa - kỳ

LTS: Ngay khi Hà Nội còn chưa tan khói bom những đợt đánh phá ác liệt của đế quốc Mỹ (tháng 12-1972), nhà văn Nguyễn Tuân đã có nhiều bài viết đăng trên Báo Hànộimới với nội dung về quân và dân Thủ đô hiên ngang vượt qua đau thương, hạ gục siêu pháo đài bay B52. Nhân kỷ niệm 40 năm chiến thắng "Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không", Hànộimới xin giới thiệu cùng bạn đọc.

Riêng Hà - Nội chúng ta vừa xơi tái hai mươi ba cỗ B.52 võ khí chiến lược Mỹ. Trong chiến công chói lọi của không quân ta, tên lửa ta, có phần của tự vệ gái trai Khâm - thiên nhất định trả thù cho phố Khâm - thiên đấy. Đêm 26 rạng 27-12-1972 của Khâm - thiên đó, nghe rền bom B.52 trút hàng trăm quả xuống Khâm - thiên của Hà - nội mới, Hà - nội cũ, trong cái mớ đông cảm nghĩ nhiều mặt, thật tình là tôi có tưởng nhớ tới một số lớn các bạn hiện nay đang phải xa vắng Hà - nội. Tội ác Hoa - kỳ phạm vào máu Hà - nội bằng B.52 xin tìm các báo miền Bắc từ sau 18-12-1972 thì rất tỏ tường. Riêng tội ác Hoa - kỳ ở Khâm - thiên, tóm tắt như thế này: một trăm quả bom phá nát một nghìn tòa nhà (kể cả nhà hát, nhà nhảy đầm ngày xưa); ngõ chợ Khâm - thiên thiệt hại to, riêng cái chợ này nhận gần một chục bom B.52. Phố Khâm - thiên dài một cây số hai trăm thước, với 26 ngõ răng bừa, một phố dài của Hà - nội thân mến, số nhà cả lẻ lẫn chẵn kéo tới con số 500. Dân số trên ba vạn người, thì gần tám ngàn người mất cửa mất nhà tại ba khối 46, 45, 47 hoàn toàn bị hủy diệt. Cao lâu Trung - sơn xưa vẫn đặt thồi rượu nghe hát thì vẫn còn. Phía sau Rex bar, phía sau Takara dancing (ngày xưa nhạc sỹ Nguyễn Xuân Khoát chúng ta đã lẩy đàn contrebasse ở đấy) đều bị cả. Ở đây, tôi không nói đến cứ phải nói tới bà Sen tài sắc một thời đã bị hy sinh chuyến trước cũng vì bom đế quốc. Đền thờ tổ mà tại đó, tôi đã được nghe các bà luân phiên hát thờ ngày giỗ tổ trong giáo phường, hình như cũng bị nặng. Đền trong ngõ Thổ - quan thờ ba vị tướng của Hai Bà cũng mất rồi. Bà Bốn, bà Năm, bà Phúc Hậu, các bà Tích Tâm Niệm không sao. Riêng mấy tòa ba tầng bà Đốc tậu thì thiệt hại. Với bà Hoàn, bà Nhạn mà còn sống ở Nam - vang Sài - gòong để lao động tiếng ngâm hát thì tôi xin nói thêm: phố Khâm - thiên chỉ dãy số lẻ bị nặng, nhất là phía sau nhà, còn dãy chẵn đỡ hơn. À, trong ngõ chợ Khâm - thiên mà không việc gì, có nhà bà Hồ (Quách Thị). Bà đi sơ tán, cổng khóa, nhưng trong vườn vẫn kiều diễm một luống thược dược tổ ong màu huyết dụ. Nạn nhân cần đòi máu nặng nhất đối với Nhà băng Ních - xơn, có lẽ là nhà bà cụ Thành buôn trầu cau từ xưa (có lẽ các bà hát nhổ quết trầu vào ống phóng đồng bạch hẳn phải nhớ tên bà cụ này) là đau nhất "tứ đại đồng đường" cùng chết trong một vệt B.52. Thỉnh thoảng không ngủ được, có những đêm tôi được nghe bà Bản hát mưỡu hát nói ở trong đài ấy! Thưa bà, kẻ cướp Ních - xơn (tức là bố nuôi thằng tổng thống Thiệu trong ấy) đã bom vào tiếng hát ả đào của dân tộc đấy; nó bom vào xênh phách hãm hát Khâm - thiên quê gốc và ngay cả dưới Ấp (Thái Hà) nữa đó. Chao ôi, từ hôm nó B.52 phố Khâm - thiên, lòng bà Tình sôi lên như mỡ chả cá trên than hoa.

Sau đợt B.52 Hà - nội, các chợ thủ đô lấm chấm những vệt khăn ngang còn nguyên màu hồ. Rồi các chợ lặng hẳn đi. Nay thì họp lại rồi. Bà Bạch Ngọc đã trở về bày hàng ở chợ Hàng Da (bà đã mở cơm tám giò chả từ hồi Hà - nội chưa có Điện - biên - phủ). Bà cũng vừa có hai ông anh ở Khâm - thiên vừa ghi sổ máu với tổng thống kẻ cướp. Khách mua chả quế giò lụa kín đáo nhìn khăn mới của bà, bà nói khẽ: "Khâm - thiên đấy ông ạ".

Vợ tôi vừa ở sơ tán về để đong gạo sổ và dẫu phiếu, bần thần hỏi tôi: "Cái bà Hành vẫn đưa bánh giò hằng tháng cho nhà ta, cũng ở dưới Khâm - thiên ấy đấy. Lại còn bà Doanh vẫn đem chổi lúa đổi nước gạo nhà ta về nuôi lợn nái. Các bà ấy đều ở Khâm - thiên chả biết chuyến này có tai qua nạn khỏi không". Vừa nói xong, thì bà nước gạo sao mà thiêng thế, đã tiến vào cái ngõ cụt nhà chúng tôi ở sát nách ga Hàng Cỏ. Vợ chồng tôi vui gặp lại được bà nước gạo, như là thấy lại được một cái gì vừa giành lại được từ tay máu của sự Chết Hoa - kỳ.
* * *
Trong tuần lễ trời Hà - nội ra diệt B.52, cho tới lúc Nô - en Chúa sắp nằm vào máng cỏ cho "sáng danh Chúa trên khắp tầng trời…", chị Giôn Bê vẫn hát giữa Hà - nội. Chị Bê là danh ca Mỹ đứng hẳn vào phong trào nhân dân Mỹ đòi chấm dứt chiến tranh Việt - nam. Mỗi lần chị ngồi xe hơi Hà - nội đi thăm các hiện trường tội ác Mỹ tại Hà - nội về, chị thường cầm đàn ghi - ta mà hát, hát giọng trầm trầm buồn buồn, - buồn cho nước (Mỹ) của chị đã chả có gì là văn minh như chúng vẫn tự khoe. Sau đêm B.52 hủy diệt phố Khâm - thiên của lao động mới và lao động nghệ thuật ả đào cổ truyền, Giôn Bê mặc bộ bà ba đen Việt - nam, vừa ở trận địa về, vặn đài Huê - kỳ, nhảy tuýt, lấy băng ri-cóoc - đơ ra thu lại một bài hát Mỹ, tại khách sạn "Hòa - bình" Hà - nội, và hát nhại lại, giọng xuống hẳn một octave, trầm trầm mà buồn buồn cho con người Hoa - kỳ. Và sau đó, bay luôn về Mỹ để tố Mỹ, - như chị Giên - phôn - đa đã từng vạch Mỹ.

Chao ôi, Monica Warnen - ska mà tôi vừa gặp! (Mô - ni - ca Oác - nen-xka được các báo nước ngoài gọi là "Việt cộng", mới từ thủ đô Ba - lan qua; đây là chuyến đi thứ mười của chị sang Hà - nội, trong ấy có một chuyến đi vào B, đi vào chiến khu Nam - bộ với bí danh là chị Ba. Chị Mô - ních Ba - lan, chị có thấy tội ác của Ních - xơn B.52 ở Khâm - thiên là tái diễn tội các Hít - le tại khu Ghét - tô Oác - gia - va của chị không? Và chị có thấy rằng những người bay vũ trụ Hoa - kỳ Apollo 17 chỉ tới xem khu phố Khâm - thiên này cũng đủ hình dung ra phần nào cái quang cảnh Mặt trăng họ vừa giã từ không!

Bị báo chí hỏi cụ thể chiến tranh sứ mạng của Hoa - kỳ trừu tượng và tội ác Hoa - kỳ cụ thể tại Việt - nam, - nhất là B.52 ở phố Khâm - thiên đông dân cư và trung tâm Hà - nội, tên phát ngôn chiến tranh Hoa - kỳ là Phờ - rít Hem nói là y không biết phố này. Có thể là tên này làm sao biết rằng Khâm - thiên dựng lên từ đời nhà Lý để làm đài khí tượng và làm lịch hằng năm; có thể là tình báo CIA Mỹ không hề báo cho Phờ - rít Hem biết rằng cách đây ba chục năm, Khâm - thiên là khu lao động nghệ thuật ngày xưa của các danh sỹ danh kỹ, của những người ái quốc lấy xóm hát làm hộp thư, mượn chén rượu ca để tổ chức họp kín mưu chống đế quốc thực dân; có thể Phờ - rít Hem mù tịt không biết gì về Khâm - thiên lao động nghệ thuật và lao động xã hội chủ nghĩa ngày nay. Như, chối quan làm gì, Phờ - rít Hem rất biết rằng Khâm - thiên là rất đông, đông tới ba vạn linh hồn lao động bình thường. Đánh vào đây, mục tiêu quân sự chả thấy đâu, mà chỉ toàn là dân lành!

Phải chăng mỗi cái đầu dân lành biết ghét xâm lược thì đều là mục tiêu để Hoa - kỳ tấn công bằng pháo đài bay chiến lược?

Ních - xơn vừa B.52 vào tiếng phách tiếng hát cổ truyền Hà - nội ta, người Hà - nội của Hà - nội hôm nay, người Hà - nội nay đang ở Huế, Sài - gòong, tất cả đều chửi Mỹ. Cả những tên giặc Mỹ bị bắt sống mà ta dẫn đi xem Khâm - thiên B.52 tận mắt đều chửi Ních - xơn.

Sau tội ác B.52 Mỹ, cần cẩu cứu sập làm việc tăng giờ. Và, các đội tự vệ trai gái Khâm - thiên và Đống - đa càng phát triển pháo tầm cao tầm thấp. Phối hợp với tên lửa và đại trung cao, xa xa sau ga Hàng Cỏ, vẫn nghe ròn tiếng pháo bốn nòng của cô gái Khâm - thiên trả thù cho cả phố mới phố cũ.

(Thư không tem gửi các bạn cố nhân Hà - nội đang sống ở Huế, Sài - gòong)
Đăng Báo Hànộimới số ra ngày 7-1-1973