Phòng, chống bệnh thương hàn?

Trong các bệnh truyền nhiễm, bệnh thương hàn cũng dễ gây dịch và có tỷ lệ tử vong cao. Xin hỏi biểu hiện của bệnh như thế nào và cách phòng, chống?
(anh Nguyễn Huy Minh, Thanh Trì)

Thương hàn là bệnh truyền nhiễm, lưu hành và gây dịch do vi khuẩn. Cho đến nay, bệnh thương hàn vẫn là vấn đề y tế toàn cầu với khoảng 17 triệu trường hợp mắc và khoảng 600.000 trường hợp tử vong mỗi năm. 10 năm gần đây, nhiều vụ dịch xảy ra do vi khuẩn thương hàn đa kháng thuốc. Bệnh lây truyền qua đường tiêu hóa do thực phẩm, nước uống mang mầm bệnh. Người bệnh trở thành nguồn bệnh đào thải vi khuẩn ra môi trường - từ khi có triệu chứng đầu tiên (sốt) và có thể kéo dài tới hàng tháng, hàng năm sau khi bình phục.

Khởi phát bệnh thường từ từ bằng sốt tăng dần, rối loạn tiêu hóa (ỉa lỏng), nhức đầu. Sau khoảng 1 tuần, người bệnh sốt cao liên tục 39 - 40oC, ly bì, bụng chướng, gan lách to và đào ban có thể gặp trong 40 - 50% số trường hợp. Chảy máu ruột và thủng ruột là 2 biến chứng thường gặp, có thể gây tử vong ở những trường hợp điều trị muộn hoặc không được điều trị. Các biến chứng khác như viêm não, viêm cơ tim, viêm màng bụng, viêm túi mật… tuy hiếm gặp song cũng rất nặng, dễ gây tử vong.

Điều trị bệnh bằng các kháng sinh đặc hiệu ở vùng vi khuẩn còn nhạy cảm như Chloramphenicol, Ampixillin, Cotrimoxazole cho cả bệnh nhân người lớn và trẻ em. Ở vùng vi khuẩn đã đa kháng, phải sử dụng các thuốc thuộc nhóm New quinolone cho người lớn và các thuốc nhóm Cephalosporrin thế hệ 3 (ceftriaxone) cho trẻ em. Cách phòng bệnh đặc hiệu và chủ động là tiêm vắc xin. Cần cải thiện điều kiện vệ sinh như tăng cường nguồn nước sạch, vệ sinh ăn uống: uống nước đun sôi, không ăn thực phẩm sống hay nghi ngờ nhiễm trùng, rửa tay trước khi ăn, sau khi đi ngoài…