Phòng xét nghiệm tham chiếu về kháng sinh đầu tiên ở Việt Nam

Đây là phòng xét nghiệm hiện đại đầu tiên ở Việt Nam, góp phần giúp Bộ Y tế thực hiện chiến lược phòng chống kháng thuốc.

Phòng xét nghiệm tham chiếu về kháng kháng sinh được đặt tại cơ sở 2 Bệnh viện Bệnh nhiệt đới trung ương ở xã Kim Chung, huyện Đông Anh, Hà Nội.

Đây là phòng xét nghiệm được Quỹ Fleming Fund tài trợ hơn 60 tỷ đồng để xây dựng và Đại học Oxford (Vương quốc Anh) hỗ trợ về chuyên môn.

Phó Giáo sư Nguyễn Văn Kính - Giám đốc Bệnh viện Bệnh nhiệt đới trung ương cho hay, sự ra đời của phòng xét nghiệm tham chiếu này còn đặc biệt ý nghĩa khi mà Việt Nam đang đứng trước thách thức rất lớn về vấn đề kháng thuốc kháng sinh và sử dụng kháng sinh chưa hợp lý.

Phòng xét nghiệm có chức năng khẳng định kết quả nuôi cấy, phân lập, định danh và làm kháng sinh đồ; thu thập, phân tích và báo cáo số liệu về kháng kháng sinh để Bộ Y tế tìm ra giải pháp ứng phó kịp thời.

Phòng xét nghiệm vừa nêu là một phần trong Hệ thống các phòng xét nghiệm (với quy mô rộng gần 3.500m2) đạt các tiêu chuẩn quốc tế của Bệnh viện Bệnh nhiệt đới trung ương.

Hệ thống này bao gồm các phòng xét nghiệm về hóa sinh, miễn dịch, huyết học truyền máu, vi sinh, ký sinh trùng, nấm, HIV, lao, sinh học phân tử.

Phó Giáo sư Nguyễn Văn Kính cho hay, đây là phòng xét nghiệm đầu tiên ở Việt Nam được trang bị các máy móc, trang thiết bị hiện đại nhất để phục vụ việc giám sát về kháng kháng sinh. Điều này sẽ đóng góp rất nhiều vào hệ thống giám sát để giảm được nguy cơ kháng kháng sinh của vi khuẩn.

Phòng xét nghiệm có chức năng như: khẳng định kết quả nuôi cấy, phân lập, định danh và làm kháng sinh đồ; điều phối hoạt động ngoại kiểm về định danh và kháng sinh đồ của vi khuẩn trong hệ thống các phòng xét nghiệm; đào tạo, chuẩn hóa kỹ thuật, chuyển giao công nghệ về nuôi cấy, phân lập, định danh va làm kháng sinh đồ theo hướng dẫn quốc gia và quốc tế.

Phòng xét nghiệm cũng sẽ phát triển các phương pháp chẩn đoán căn nguyên gây bệnh và tính chất kháng bằng kỹ thuật sinh học phân tử và kỹ thuật giải trình tự gen thế hệ mới trong một số trường hợp đặc biệt; thu thập, phân tích và báo cáo số liệu về kháng kháng sinh, các trường hợp kháng mới và đề kháng đặc biệt để kịp thời ứng phó với tình trạng kháng kháng sinh đang là mối đe dọa trong và ngoài nước.

Phòng xét nghiệm tham chiếu này sẽ báo cáo định kỳ cho Bộ Y tế và các cơ quan liên quan để có chiến lược phòng chống kháng thuốc ở tầm quốc gia và khu vực cũng như trên thế giới; đồng thời cũng tham gia thực hiện chương trình giám sát kháng kháng sinh theo chương trình giám sát kháng kháng sinh toàn cầu (GLASS) của Tổ chức Y tế thế giới.

Hiện nay, Việt Nam được Tổ chức Y tế thế giới xếp vào nhóm các nước có tỷ lệ kháng kháng sinh cao nhất thế giới. Từ năm 2009 đến nay, số lượng thuốc kháng sinh ở Việt Nam bán ra ngoài cộng đồng đã tăng gấp hai lần.

Ở Việt Nam, theo kết quả khảo sát về việc bán thuốc kháng sinh ở các hiệu thuốc vùng nông thôn và thành thị các tỉnh phía Bắc cho thấy nhận thức về kháng sinh và kháng kháng sinh của người bán thuốc và người dân còn thấp, đặc biệt ở vùng nông thôn.

Có đến 98% nhà thuốc thành thị và 91% nhà thuốc ở nông thôn bán thuốc kháng sinh không có đơn. Kháng sinh đóng góp 13,4% (ở thành thị) và 18,7% (ở nông thôn) trong tổng doanh thu của hiệu thuốc./.