Sự thật được khẳng định

Những bức ảnh binh lính Mỹ ngược đãi tù nhân tại nhà tù A-bu Gra-íp (I-rắc), được tờ Thời báo Oa-sinh-tơn (Mỹ) công bố hồi đầu tháng 5-2004, đã gây phẫn nộ trên toàn thế giới, nay lại xuất hiện trong quá trình điều tra của ủy ban Điều tra hoạt động tại các nhà tù quân sự của Mỹ ở I-rắc, Áp-ga-ni-xtan và trên một phần đất thuộc Cu-ba. Những kết luận ban đầu của ủy ban này đã vén bức màn bí mật bấy lâu nay vẫn được các quan chức giới quân sự Mỹ che đậy.

Theo đó, ngày 24-8, ủy ban này cho biết, sự kém cỏi về khả năng lãnh đạo của các quan chức cấp cao Lầu Năm Góc chính là nguyên nhân của tình trạng ngược đãi tù nhân ở nhà tù A-bu Gra-íp ở I-rắc.

Cũng theo ủy ban, nguyên nhân khiến cho tù nhân bị ngược đãi ở nhà tù A-bu Gra-íp xuất phát từ những thiếu sót của Tham mưu trưởng liên quân và Bộ tư lệnh ở I-rắc. Người đứng đầu ủy ban điều tra, ông Giêm Sle-xin-giơ, nguyên Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ, cho rằng, những ca đêm ở nhà tù này thật tàn bạo, chẳng khác gì những “nhà thú”. Ông Sle-xin-giơ nhấn mạnh, chính việc không có kế hoạch rõ ràng đã dẫn đến tỷ lệ một lính canh trại giam phải trông coi tới 70 tù nhân ở nhà tù A-bu Gra-íp. Mặc dù báo cáo của ủy ban chưa đưa ra được những bằng chứng chứng tỏ các quan chức cấp cao và nhà chức trách quân sự cho phép ngược đãi tù nhân, song theo ông G. Sle-xin-giơ, trách nhiệm này thuộc về cá nhân và các tổ chức liên quan.

Thực ra, không phải đến bây giờ khi các thành viên của ủy ban Điều tra hoạt động tại các nhà tù quân sự của Mỹ ở I-rắc, Áp-ga-ni-xtan và Cu-ba bắt tay vào việc thì những bí mật mới dần bị tiết lộ, trước đó, đã có rất nhiều người, nhiều tổ chức lên tiếng phản đối hành động của binh lính Mỹ tại các nhà tù của Mỹ. Mới đây (ngày 20-8), tờ chuyên san y học Lancet (Mỹ) đã lớn tiếng cáo buộc, các bác sĩ làm việc cho quân đội Mỹ tại I-rắc đã hợp tác với nhân viên thẩm vấn để ngược đãi tù nhân tại nhà tù A-bu Gra-íp. Theo đó, sau khi phân tích và tìm hiểu kỹ thái độ của các bác sĩ, y tá và nhân viên y tế trong quân đội, giáo sư Xtê-vân Mi-lơ, thuộc Đại học Min-nơ-sô-ta, đã kêu gọi một cuộc cải tổ trong ngành y học quân đội, đồng thời yêu cầu tiến hành cuộc điều tra vai trò của các bác sĩ và nhân viên y tế trong vụ ngược đãi này. Ông X. Mi-lơ đưa ra bằng chứng về việc y bác sĩ đã làm giả mạo giấy chứng tử để che giấu những vụ giết người, những bằng chứng về hành động đánh đập, thậm chí giúp người tù tỉnh lại để họ tiếp tục bị tra tấn. Ông còn phát hiện việc các nhân viên y tế không hề báo cáo gì về việc ngược đãi cho tới khi quan chức Mỹ tiến hành cuộc điều tra chính thức...

Trước đó, giới truyền thông đã đưa ra ánh sáng những hình ảnh ngược đãi tù nhân của quân nhân Mỹ trong các nhà tù A-bu Gra-íp (I-rắc) và ở căn cứ quân sự Mỹ ở Goan-ta-na-mô (Cu-ba) trong đó có các biện pháp được phép như đưa tù nhân vào những vị trí gây căng thẳng tới 4 tiếng/ngày, giam họ trong bóng tối, biệt giam 30 ngày, thẩm vấn 20 tiếng liên tục... Đồng thời, nhiều tổ chức của Mỹ đại diện các tổ chức tôn giáo, nhân quyền và thân nhân những người bị giam giữ tại căn cứ quân sự của Mỹ trên Vịnh Goan-ta-na-mô đã chỉ trích chính phủ Mỹ đang giam giữ hàng trăm người. Họ đã hối thúc Tổng thống G. Bu-sơ nhanh chóng đưa những người này ra xét xử và phải trả tự do cho những người đang bị giam giữ nếu không có đủ bằng chứng buộc tội.

Có thể nói, việc tiếp tục giam giữ tù nhân một cách trái phép tại các nhà tù do quân đội Mỹ kiểm soát đang hủy hoại hình ảnh của nước Mỹ. Những việc mà ủy ban điều tra hoạt động tại các nhà tù quân sự của Mỹ ở I-rắc, Áp-ga-ni-xtan và Cu-ba đang tiến hành có làm dịu nỗi đau về một thế giới văn minh hay không, điều đó hoàn toàn không dễ dàng. Nhưng việc ủy ban này đã và đang làm là cần thiết, trước hết vì những tù nhân đã và đang bị giới quân sự Mỹ xâm hại.

HNM