Theo dõi Báo Hànộimới trên

Hợp tác trong bất đồng

Vân Khanh| 06/12/2012 07:18

(HNM) - Tổng thống Nga Vladimir Putin vừa kết thúc chuyến thăm Thổ Nhĩ Kỳ. Chuyến công du ngắn ngủi - chỉ trong một ngày - của chủ nhân Điện Kremlin trong bối cảnh

Sự có mặt của người đứng đầu Điện Kremlin tại Istanbul, - thủ đô kinh tế của Thổ Nhĩ Kỳ - khẳng định tuyên bố từ cả hai nước trước và trong chuyến công du của Tổng thống V.Putin rằng trọng tâm là các vấn đề kinh tế. 11 thỏa thuận hợp tác song phương trên nhiều lĩnh vực đã tiếp tục hiện thực hóa cam kết thúc đẩy hợp tác kinh tế giữa hai bạn hàng truyền thống. Tuy nhiên, những thỏa thuận này không thể che khuất một mối quan tâm khác của dư luận với quan hệ Nga - Thổ Nhĩ Kỳ trong thời gian gần đây.


Chuyến thăm của Tổng thống Nga V.Putin đã làm dịu bớt căng thẳng trong quan hệ Nga - Thổ Nhĩ Kỳ liên quan đến vấn đề Syria.

Rất nhiều điểm chung đã đưa Nga trở thành đối tác thương mại thứ hai của Thổ Nhĩ Kỳ và đất nước nằm trên hai lục địa Á - Âu giành vị trí thứ bảy trong số những điểm đến của hàng hóa Nga nhưng vấn đề Syria đã và đang tạo sự khác biệt lớn nhất giữa hai nước. Trong khi Ankara ủng hộ mạnh mẽ kế hoạch can thiệp quân sự vào Syria, công nhận phe đối lập và muốn hạ bệ Tổng thống Syria Bashar al-Assad thì ngược lại, Mátxcơva đã ít nhất 3 lần sử dụng quyền phủ quyết tại Liên hợp quốc để ngăn chặn một nghị quyết biến Syria thành Libya thứ hai và luôn ủng hộ chế độ của Tổng thống B.al-Assad. Trong khi chưa có dấu hiệu nào cho thấy khoảng này có thể được khỏa lấp thì sự cố tháng 10 đã thổi bùng nguy cơ về một quỹ đạo chính trị lạnh giữa hai nước. Đó là ngay sau khi Thổ Nhĩ Kỳ chặn một máy bay Syria chở các công dân Nga trong không phận nước này và hộ tống về Ankara với cáo buộc máy bay có chở vũ khí khả nghi để cung cấp cho chính quyền Syria. Nga đã lên tiếng chỉ trích với những ngôn từ cứng rắn và chỉ ra đó là những thiết bị radar trong danh mục cho phép. Cuộc tranh cãi có lẽ dừng lại ở đó nếu Kremlin không ra tuyên bố Tổng thống V.Putin quyết định hoãn chuyến thăm quốc gia phía Nam dự định diễn ra trong hai ngày 14 và 15-10. Sự kiện này ngay lập tức được giới bình luận xem như một chỉ dấu rõ ràng về sự rạn nứt nghiêm trọng trong quan hệ Ankara - Mátxcơva. Do đó, chuyến công cán vừa kết thúc (3-12) của người đàn ông quyền lực nhất nước Nga đã không chỉ giới hạn trong những cam kết kinh tế được công bố, mà quan trọng hơn, nó dường như thêm sứ mệnh hâm nóng không khí chính trị giữa hai nước.

Nhưng, như vậy không có nghĩa là sẽ có một đột phá về quan điểm của cả Thủ tướng Tayyip Erdogan và Tổng thống Vladimir Putin về hồ sơ Syria. Và, thực tế cũng cho thấy cả hai bên đều giữ lập trường riêng về vấn đề nhạy cảm này. Tuy vậy, người ta đã nhận ra cử chỉ hòa dịu mới ngay giữa lúc những khác biệt vẫn còn để ngỏ. Không thể là ngẫu nhiên khi Nga bất ngờ thể hiện sự cảm thông với Thổ Nhĩ Kỳ khi đề nghị phương Tây triển khai hệ thống tên lửa Patriot tại biên giới với Syria. Thay vì những lời lẽ có thể gia tăng sự căng thẳng trong quan hệ song phương, Mátxcơva cho rằng có thể hiểu được quan ngại an ninh của Ankara mặc dù nhấn mạnh đây không phải là một lựa chọn tốt để ổn định tình hình khu vực.

Một câu hỏi được đặt ra là lý do gì khiến Thổ Nhĩ Kỳ và Nga cùng gạt sang một bên những khúc mắc "tên lửa" vốn rất nhạy cảm với Nga để cùng có những cái bắt tay đầy ý nghĩa. Có thể thấy rằng, trong mối quan hệ quốc tế đa dạng và phức tạp hiện nay, hợp tác song song với kiềm chế cũng như đồng thuận trong bất đồng đã không còn là khái niệm mới mẻ. Tất nhiên, cả Ankara và Mátxcơva đều hiểu quá rõ điều này. Sự hiểu biết đó đã khiến cả hai không dễ dàng hy sinh những lợi ích lớn chỉ vì sự khác biệt không bắt nguồn từ nội tại. Khi thương mại song phương năm 2011 giữa hai nước đạt 32 tỷ USD và dự kiến sẽ lên đến 100 tỷ USD trong vài năm tới, hợp tác thương mại Nga - Thổ Nhĩ Kỳ đang trở thành hình mẫu về quan hệ kinh tế hiệu quả. Vì thế, kinh tế sẽ là trục quay lớn nhất cho quan hệ giữa hai quốc gia trong tương lai. Chuyến thăm dù chớp nhoáng của Tổng thống V.Putin cũng đủ khẳng định: vì những lợi ích cốt lõi, Nga và Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không dễ dàng từ bỏ tiếp tục hợp tác trong bất đồng.

(0) Bình luận
Nổi bật
Đừng bỏ lỡ
Hợp tác trong bất đồng

(*) Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Hànộimới.