Kỷ niệm trường làng

Chỗ ngồi sát bên cửa sổ nên thỉnh thoảng tôi lại liếc mắt nhìn ra ngoài. Có lần tôi nhìn thấy một thằng bé cỡ tuổi tôi thập thò ngoài cửa sổ, khuôn mặt nhỏ choắt, đen đúa, rõ không phải là người làng. Gần đến giờ ra chơi thì nó bỏ đi. Bẵng đi vài hôm, tôi lại thấy nó xuất hiện, vẫn cái áo đó, khuôn mặt đó. Tôi vo một viên giấy ném nó, nó nhìn tôi rồi vụt bỏ chạy.

Một hôm, tôi cùng lũ bạn xuống chợ mua vở và tình cờ gặp nó. Nó dắt một ông lão mù đi ăn xin. Tôi rỉ tai lũ bạn: "Cái thằng gác cửa sổ bị tao ném giấy đấy, xem nó đi đâu nhé!". Và chúng tôi cũng biết được chỗ dừng chân của nó. Đó là một cái sạp cũ. Nó cầm miếng bìa quạt phành phạch cho ông, rồi lục túi lấy ra một hộp diêm nhỏ. Chẳng biết trong đó có gì mà nó cứ mở hé ra nhìn rồi đóng lại. Sau đó, nó còn cầm cái hộp áp lên tai, cười rúc rích. Ông lão mù hỏi:
- Đậu, cái gì mà vui vậy con? Nói ông nghe với!
Nó nghiêng đầu nói nhỏ vào tai ông, rồi cả hai cùng cười.
- Đậu ơi! Chắc nó buồn lắm, con phải kiếm cỏ non cho nó ăn.
- Vâng, nhưng nó ăn ít lắm!
Rồi nó lại cất hộp diêm vào túi, cẩn thận cài kim băng và cầm mảnh bìa quạt cho ông. Một lát sau nó bảo:
- Ông ơi, con đi chơi một tí nhé.
- Ừ, con chơi quanh đây thôi, đừng đánh lộn với ai nghe!
Tụi tôi chỉ chờ có thế. Nó đi xa ông lão mù vài mét là tụi tôi bám theo. Nó nhìn tụi tôi cảnh giác, chợt thằng Toàn hô to:
- Áp sát!
Ba đứa tôi vây lấy nó. Nó tròn mắt ngạc nhiên hỏi:
- Tụi bay muốn gì, tao đâu có trêu tụi bay?
- Tụi tao chỉ muốn biết trong hộp diêm của mày có cái gì thôi.
Thấy có vẻ yếu thế hơn, nó từ từ rút hộp diêm ra, rụt rè đưa cho thằng Toàn. Cả tám con mắt chăm chú nhìn không chớp khi tay thằng Toàn đẩy nhẹ hộp diêm. Bên trong là một chú dế đã chết khô, đôi râu đã rụng, cả đôi càng cũng rụng tự bao giờ, xen lẫn những chiếc chân còn lại là mấy cọng cỏ được xé nhỏ tí. Thằng Toàn vội vã đóng hộp diêm lại và đặt vào tay nó. Nó lùi dần rồi quay đầu bỏ chạy. Thằng Toàn, thằng Tí cũng chạy, chỉ riêng tôi đứng lại, cay cay nơi sống mũi, nghèn nghẹn nơi cổ họng: "Đồ chơi của thằng Đậu hay người bạn đồng hành của nó?". Con dế đã chết khô tự bao giờ mà nó vẫn nói chuyện như thể vẫn còn sống. Hồn nhiên và ngây thơ đến trong trẻo.

Tôi bàn với tụi thằng Toàn kiếm giùm nó một "người bạn mới". Chẳng mấy khó khăn, chỉ sau vài ngày, chúng tôi đã bắt được hai con, một to một nhỏ, cho vào lọ.

Nhưng cuộc tìm kiếm thằng Đậu bất thành. Không hiểu nó dắt ông lão mù đi đâu. Tụi tôi loanh quanh ở khu chợ, nhìn ngó cái góc trống nhưng vô vọng.

Hình ảnh thằng Đậu với con dế chết khô mãi in hằn trong tâm trí tôi. Một tuổi thơ thiệt thòi và bất hạnh, thằng Đậu chắc không biết chữ.

Nó đã nhận hụt món quà của chúng tôi, lũ trẻ cùng trang lứa nhưng chắc cuộc đời sẽ bù đắp cho nó bằng những món quà lớn hơn, may mắn hơn. Tôi mong là như vậy.