Phá bỏ bậc tam cấp trên vỉa hè: Khó khăn nhỏ trước lợi ích lớn

Cũng dễ thấy, những nội dung đó lập tức nhận được hàng trăm lượt chia sẻ trên mạng đồng tình với những động thái cương quyết của chính quyền các cấp khi quyết tâm "đập bỏ" những lề thói cũ, những sai phạm tồn tại trong suốt thời gian dài.

Bước chuyển lớn về nhận thức

PGS.TS.KTS Doãn Minh Khôi, Viện trưởng Viện Quy hoạch và Kiến trúc Đô thị cho biết, tại nhiều nước trên thế giới, do có quy hoạch quy củ, chặt chẽ ngay từ đầu nên "mặt tiền" các tuyến phố luôn gọn gàng. Đường ranh giới giữa nhà dân và vỉa hè thẳng, ngăn nắp. Các bậc tam cấp thường làm nhỏ, lùi vào bên trong nhà.

Tuy nhiên, thực tế ở nhiều thành phố lớn của Việt Nam lại khác. Phần vỉa hè khá lộn xộn bởi muôn hình vạn trạng kiểu lấn chiếm, cơi nới, xâm phạm không gian chung của các hộ dân sống ngoài mặt phố. Nhiều người mặc nhiên biến cái chung thành của riêng. Chỉ cần đặt một kệ hàng nhỏ hay một bếp than, vài ba chiếc bàn ghế, nồi xoong, ấm chén, bát đĩa... là đã "hô biến" vỉa hè làm nơi kinh doanh, nuôi sống cả gia đình từ phần diện tích không thuộc về họ.

Người đi bộ đương nhiên bị đẩy xuống hè phố với nguy cơ gây ách tắc và tai nạn giao thông mà không thể đòi lại quyền lợi của chính mình. Bộ mặt đô thị theo năm tháng sẽ trở lên nhem nhuốc nếu không có sự vào cuộc mạnh mẽ của các cơ quan chức năng.

Trong những ngày này, mọi quận, huyện, thị xã trên địa bàn TP Hà Nội vẫn tiếp tục ra quân lập lại trật tự giao thông, trật tự đô thị, trả lại vỉa hè thông thoáng. Lực lượng chức năng đã huy động xe cẩu phá dỡ bậc tam cấp của các căn nhà lấn chiếm vỉa hè trên các tuyến phố. Việc làm này đã có sự chuẩn bị từ trước khi chính quyền nhiều phường, xã, quận huyện đã chủ động thông báo, tuyên truyền theo nhiều hình thức khác nhau để thông tin đến các hộ dân có bục bệ, cầu dẫn hay bậc tam cấp lấn chiếm ra vỉa hè. Tại các quận Đống Đa, Thanh Xuân, Hai Bà Trưng..., việc kiểm tra, xử lý vi phạm bục bệ, cầu dẫn được các địa phương thực hiện liên tục, dứt điểm nên nhiều hộ đã tự giác chấp hành.

Tại phường Nhân Chính, quận Thanh Xuân, chỉ trong ngày đầu ra quân, các lực lượng chức năng phường đã tháo dỡ khoảng 40 bậc tam cấp, bục bệ, cầu dẫn lên xuống. Còn tại phường Ngã Tư Sở (Đống Đa), các lực lượng chức năng đã xử lý 205 bục bệ, cầu dẫn các loại.

Phường Trung Văn (Nam Từ Liêm) cũng đẩy mạnh tuyên truyền trước ngày ra quân nên người dân đã tự giác tháo dỡ gần 50 bục bệ, cầu dẫn. Bên cạnh đó, phường còn cưỡng chế phá dỡ 206 bậc tam cấp, bục bệ và khoan, phá 900m bê tông do các hộ tự đổ, tạo dốc từ đường lên vỉa hè dọc các tuyến phố chính.

Với một số nhà, việc phá đi các bậc tam cấp sẽ không có vấn đề gì và chỉ cần tỉa một phần diện tích bên trong để xây lùi vào. Đó là giải pháp đơn giản nhất. Tuy nhiên, cũng có một số trường hợp khó khăn khi đổ bê tông giằng móng vào sát mặt nhà và xây bậc tam cấp ra bên ngoài. Khi phá bậc tam cấp này đi sẽ động vào giằng móng khiến công việc phức tạp. "Với những trường hợp khó như vậy, bộ phận chỉnh trang phải có kỹ thuật, chuyên môn để hỗ trợ cùng người dân, đạt mục đích an toàn nhất, bảo đảm mỹ thuật nhất" - KTS Doãn Minh Khôi phân tích.

Lường trước được những khó khăn có thể gặp phải, chính quyền nhiều quận huyện sẵn sàng hỗ trợ các gia đình không có điều kiện dỡ bỏ phần công trình vi phạm, đồng thời hướng dẫn các hộ dân sử dụng hệ thống bậc lên xuống di động thiết kế bằng thép, khi không sử dụng cất vào trong nhà, bảo đảm phong quang, sạch đẹp đường phố.

Khi lợi ích chung được đặt lên trên hết

Bước sang tuần thứ ba thực hiện đợt cao điểm lập lại trật tự đô thị, làm sạch, gọn lòng đường, hè phố và bảo đảm an toàn cho người tham gia giao thông, nhiều người đã có thể cảm nhận được rõ nét những hiệu quả tích cực và sự lan tỏa rộng trên toàn thành phố. Một tấm áo mới như được khoác lên nhiều tuyến phố khi đã không còn rác thải vứt bừa bãi, bộ mặt đô thị quang đãng, sạch đẹp, ngăn nắp thay vì nhếch nhác, bề bộn và lộn xộn như trước đây.

Khi nếp sống mới đang dần hiện hữu, mong muốn "tư nhân hoá" vỉa hè của một số hộ gia đình mặt phố cũng phải thay đổi. Thay vì cố tình lấn chỗ này, chiếm chỗ kia, nhiều người dân phố Hào Nam, phường Ô Chợ Dừa (quận Đống Đa) đã đập một phần nền nhà để xây thụt bậc tam cấp vào phía trong.

Ông Phạm Đức Nguyên (chủ hộ kinh doanh tại số nhà 37, phố Hào Nam) chia sẻ: “Việc phá bậc tam cấp cũ lấn chiếm ra không gian cho người đi bộ giúp chúng tôi hiểu rõ hơn việc mình đã vi phạm các quy định của nhà nước về lòng đường, vỉa hè. Và do đó, việc đập đi, để trả lại vỉa hè cho nguời đi bộ là điều đương nhiên". Giống với suy nghĩ của ông Nguyên, cho đến chiều 21-3, rất nhiều cửa hàng trên phố Hào Nam cũng đã đồng loạt xây lại bậc tam cấp lùi vào đúng diện tích bên trong.

Nhiều hộ cho biết, họ chủ động thuê thợ hoàn tất việc xây, trát chỉ trong một, hai ngày bởi đây là phương án không quá tốn kém và đem lại hiệu quả lâu dài. Hơn nữa,  càng hoàn thiện sớm ngày nào, việc kinh doanh của họ sẽ càng ít bị ảnh hưởng, gián đoạn ngày đó.

Rõ ràng, khi bị đập bỏ đi các cầu dẫn, bục bệ, bậc tam cấp dẫn vào nhà, nhiều hộ dân sinh sống ngoài mặt phố, đặc biệt là các hộ có mặt nền nằm cao so với cốt đường sẽ gặp một số khó khăn trước mắt trong sinh hoạt hàng ngày hoặc ảnh hưởng đến việc kinh doanh.

Tuy nhiên, những khó khăn đó hoàn toàn có thể khắc phục và chỉ là nhỏ so với của những phần vỉa hè thông thoáng, đồng bộ đang dần hiện hữu cho một diện mạo đô thị sạch đẹp. Khi biết đặt lợi ích chung lên trên hết, chính những cư dân của một đô thị hiện đại sẽ được hưởng không gian đáng sống.