Xe hợp đồng trá hình lộng hành

Bát nháo thị trường vận tải hành khách

Thêm một lần nữa, vấn đề XHĐ trá hình trên thị trường vận tải lại được nêu ra gay gắt tại hội nghị đối thoại giữa lãnh đạo UBND TP Hà Nội, Bộ GT-VT với các doanh nghiệp (DN) vận tải hành khách liên tỉnh trong diện điều chuyển luồng tuyến từ Bến xe (BX) Mỹ Đình về BX Nước Ngầm tổ chức ngày 1-3-2017. Đại diện các DN vận tải cho biết, sau khi Hà Nội thực hiện chủ trương điều chuyển luồng tuyến các bến xe trọng điểm của thành phố như Mỹ Đình, Nước Ngầm, nhiều tuyến lượng khách rất vắng thì các dòng XHĐ, xe Limousine trá hình hoạt động liên tỉnh như “bạch tuộc” vươn vòi đến mọi ngõ ngách, các khu đô thị, tuyến phố. Điều này đã tạo nên tình trạng cạnh tranh không lành mạnh, góp phần gây ùn tắc và tai nạn giao thông trên địa bàn Thủ đô.

Xe khách trá hình xuất hiện đồng dạng, dễ nhận biết với màu sơn đen bóng hoặc đỏ đun lịch lãm, trên thân xe luôn dán nhãn mác “VIP”, số điện thoại liên hệ và xuất hiện vào mọi khung giờ, mọi nơi, mọi lúc, thậm chí nối đuôi nhau thành hàng trên đường phố nội đô. Khách hẹn ở đâu xe đến đó, muốn xuống nơi nào xe dừng ở đó miễn vắng bóng lực lượng thanh tra, cảnh sát giao thông...

Ông Nguyễn Văn Thanh, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam nhận định, trong khi xe khách liên tỉnh phải tuân thủ chặt chẽ các quy định, thể lệ vận tải, vào bến phải đóng lệ phí bến bãi và đón khách xuất bến theo giờ, không được chạy xuyên tâm... thì xe khách trá hình có cách luồn lách tinh vi, khách chỉ cần gọi điện đặt chỗ, lên xe được phát sẵn bản hợp đồng khống để ký nhằm hợp thức hóa, đối phó. Vì vậy, lực lượng chức năng trên tuyến khó bắt lỗi, xử lý.

Lúng túng trong quản lý

Thanh tra Sở GT-VT Hà Nội đã mở đợt cao điểm tuần tra, kiểm soát trên địa bàn 5 quận: Thanh Xuân, Đống Đa, Hoàng Mai, Nam Từ Liêm, Hai Bà Trưng; tập trung vào các điểm bến “cóc” do báo chí và nhân dân phản ánh. Kết quả, có 13 trường hợp xe khách liên tỉnh, XHĐ bị xử phạt lỗi dừng đón trả khách sai quy định. Tuy nhiên, theo thừa nhận của một thanh tra viên, vẫn biết là XHĐ vào phố đón trả khách gây ùn tắc và ảnh hưởng tới các DN vận tải làm ăn chân chính, nhưng việc xử lý loại hình XHĐ rất khó bởi họ có đầy đủ các loại giấy tờ, danh sách hành khách... đúng quy định.

Ngày 10-2-2017, Tổng cục Đường bộ Việt Nam đã có Văn bản số 679/TCĐBVN-VT gửi Bộ GT-VT đề xuất nghiên cứu, đánh giá thực trạng và đưa ra giải pháp quản lý hoạt động đối với XHĐ, xe Limousine. Tại công văn này, Phó Tổng cục trưởng Phan Thị Thu Hiền đánh giá, loại hình XHĐ, xe Limousine (loại 8 chỗ trở lên) hoạt động khá thuận lợi và cơ động, đưa đón khách tại nhà, hoạt động vào tất cả các khung giờ trong ngày và có thể tiếp cận đến các tuyến phố, khu dân cư một cách dễ dàng.

Cũng theo Tổng cục Đường bộ, các lực lượng chức năng gặp khó khăn trong quá trình kiểm tra, xử lý đối với các phương tiện này do không đủ lực lượng để thường xuyên theo dõi, giám sát hoạt động; rồi cơ chế giám sát việc thực hiện hợp đồng vận chuyển đúng hay không? Có đang sử dụng hợp đồng khống hay không? Nhà xe có đang thu tiền của từng hành khách, hay thu tiền theo hợp đồng?... Vì vậy, Tổng cục sẽ phối hợp với Vụ Vận tải và các cơ quan nghiên cứu xây dựng đề án nhằm đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp quản lý đối với XHĐ nhằm bảo đảm trật tự an toàn giao thông, tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh, bình đẳng giữa các đơn vị kinh doanh vận tải và giữa các loại hình vận tải. Thời gian nghiên cứu kéo dài từ tháng 3 đến tháng 12-2017.

Cách đây một năm, trước phản ứng mạnh từ các địa phương và các hiệp hội, DN vận tải, Bộ GT-VT đã tổ chức nhiều hội nghị, hội thảo, lấy ý kiến để báo cáo Chính phủ ban hành quy định sửa đổi, bổ sung Nghị định 86/CP về kinh doanh và điều kiện kinh doanh vận tải bằng xe ô tô. Trong các hội nghị, hội thảo đó, lãnh đạo Bộ đều khẳng định sẽ quyết liệt tìm giải pháp nhằm siết chặt loại hình XHĐ, xe Limousine trá hình, nhưng rồi tình hình vẫn không có gì thay đổi. XHĐ vẫn tung hoành trên các tuyến phố nội đô, ngang nhiên hình thành các bến “cóc” để đón khách.

Được biết, trong khi các DN kinh doanh nghiêm túc, tuân thủ các quy định của pháp luật, chịu đủ loại thuế, phí, nhưng phải nhận lại sự thiệt thòi, thì loại hình XHĐ trá hình lại làm ăn phát đạt. Do đó cần sớm có biện pháp cân bằng lại thị trường, tránh tình trạng bến xe chính thì vắng vẻ mà bến “cóc” sẽ mọc lên khắp nơi, khó kiểm soát, bảo đảm công bằng cho DN làm ăn chân chính và giữ trật tự an toàn giao thông, trật tự đô thị.