Xét xử vụ án sai phạm trong quản lý đất đai tại xã Đồng Tâm (huyện Mỹ Đức-Hà Nội)

14 bị cáo bị đưa ra xét xử gồm: Nguyễn Văn Sơn (sinh năm 1958, nguyên Chủ tịch UBND xã Đồng Tâm); Lê Đình Thuần (sinh năm 1965, nguyên Chủ tịch UBND xã Đồng Tâm); Nguyễn Xuân Trường ( sinh năm 1959, nguyên cán bộ địa chính xã Đồng Tâm); Nguyễn Tiến Triển (sinh năm 1954, nguyên Bí thư Đảng ủy xã Đồng Tâm); Nguyễn Văn Bột (sinh năm 1955, nguyên Chủ tịch UBND xã Đồng Tâm); Nguyễn Văn Đức (sinh năm 1965, nguyên Chủ tịch HĐND xã Đồng Tâm); Bùi Văn Dũng (sinh năm 1958, nguyên Trưởng ban Tài chính xã Đồng Tâm); Bùi Văn Hồng (sinh năm 1958, nguyên Xã đội trưởng xã Đồng Tâm); Nguyễn Văn Minh (sinh năm 1960, nguyên Trưởng Công an xã Đồng Tâm); Nguyễn Văn Khang (sinh năm 1965, nguyên kế toán ngân sách xã Đồng Tâm); Phạm Hữu Sách (sinh năm 1965, nguyên Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Mỹ Đức); Đinh Văn Dũng (sinh năm 1959, nguyên Giám đốc Văn phòng Đăng ký đất đai huyện Mỹ Đức); Bạch Văn Đông (sinh năm 1974, nguyên Phó Giám đốc Văn phòng Đăng ký đất đai huyện Mỹ Đức) và Trần Trung Tấn (sinh năm 1975, cán bộ Văn phòng Đăng ký đất đai huyện Mỹ Đức.

Trong số 14 bị cáo chỉ có 2 bị cáo mời luật sư bào chữa là Nguyễn Tiến Triển và Bạch Văn Đông.

Vào đúng 8h5 phiên tòa bắt đầu diễn ra dưới sự chủ trì của thẩm phán Bùi Đức Hiệp. Do 15/19 người có nghĩa vụ và quyền lợi liên quan vắng mặt nên luật sư bào chữa cho bị cáo Nguyễn Tiến Triển cho rằng sự vắng mặt này nếu gây ảnh hưởng đến phiên tòa thì nên hoãn, còn không ảnh hưởng thì HĐXX vẫn tiến hành xét xử từng phần và áp dụng biện pháp áp giải nếu cần thiết.

Bày tỏ quan điểm về sự vắng mặt của phần lớn những người có nghĩa vụ và quyền lợi liên quan, vị đại diện VKS giữ quyền công tố tại tòa nêu, trong quá trình điều tra, những người này đã có lời khai nên sự vắng mặt không ảnh hưởng đến quá trình xét xử. HĐXX sẽ công bố lời khai vào thời điểm phù hợp.

8 giờ 30, HĐXX tạm nghỉ để hội ý và cho rằng, sự vắng mặt của những người có quyền và nghĩa vụ liên quan không ảnh hưởng đến phiên tòa. Việc triệu tập đại diện hội đồng định giá, phiên tòa diễn ra trong nhiều ngày, nếu thấy cần thiết sẽ cho triệu tập.

Sau phần kiểm tra căn cước các bị cáo, chủ tọa phiên toà phổ biến quyền, nghĩa vụ của các bị cáo, người có nghĩa vụ và quyền lợi liên quan, các luật sư bào chữa tại phiên tòa...

Bắt đầu từ 9h, đại diện VKSND huyện Mỹ Đức công bố bản cáo trạng. Theo tài liệu của cơ quan tố tụng, từ năm 2002 đến năm 2013, do buông lỏng trong công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực đất đai trên địa bàn xã Đồng Tâm, Nguyễn Văn Bột, Nguyễn Văn Sơn, Lê Đình Thuần, Nguyễn Xuân Trường cùng Nguyễn Tiến Triển và một số nguyên là cán bộ chủ chốt của xã vì động cơ vụ lợi đã thực hiện việc cấp, giao đất trái thẩm quyền, hợp thức đất lấn chiếm cho một số hộ dân trái quy định.

Cụ thể, Nguyễn Văn Sơn đã cấp, giao đất trái thẩm quyền cho 4 hộ với tổng diện tích hơn 1.090m2, thu tổng số tiền vụ lợi trên 28,5 triệu đồng (để ngoài ngân sách xã 15 triệu đồng; cấp giao đất cho 11 hộ không đúng đối tượng với tổng diện tích 1.285m2, không thu tiền sử dụng đất; giao đất sai đối tượng cho 29 hộ dân với tổng diện tích 2.638m2, thu số tiền vụ lợi hơn 1,5 tỷ đồng (để ngoài ngân sách xã 50 triệu đồng). Sau đó UBND huyện Mỹ Đức đã có Quyết định số 883 ngày 31-12-2003 đã thu hồi 6.530m2 để hợp thức cho 63 hộ trên.

Bản thân Nguyễn Văn Sơn được hưởng lợi 2 suất đất với tổng diện tích 331,3m2 không phải nộp tiền sử dụng đất.

Bị cáo Lê Đình Thuần vào năm 2008 đã trực tiếp ký Biên bản hội nghị thống nhất cấp quyền sử dụng đất giãn dân được hợp thức vào ngày 10-12-2002, trên bản đồ đất thổ cư năm 2003 đứng tên Lê Đình Toản (em họ Thuần), bản đồ đất thổ cư năm 2009 đứng tên vợ là Nguyễn Thị Thuỷ với diện tích 100m2; lập hồ sơ ký xác nhận hợp thức cho 12 hộ dân đề nghị cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, mặc dù đất có nguồn gốc là đất nông nghiệp thuê thầu, đất lấn chiếm, đất giao trái thẩm quyền, sai đối tượng vào các năm 2002-2003 nhưng vẫn ký xác nhận hồ sơ có nguồn gốc đất sử dụng hợp pháp trước ngày 15-10-1993, với tổng diện tích là 1.844m2 để đề nghị UBND huyện ra quyết định cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trái quy định.

Bị cáo Nguyễn Xuân Trường đã cùng Nguyễn Văn Bột và Nguyễn Văn Sơn cấp, bán đất, giao đất trái thẩm quyền cho 9 hộ, với tổng diện tích trên 1.625m2, thu số tiền vụ lợi 21 triệu đồng; cấp giao đất cho 11 hộ không đúng dối tượng, với tổng diện tích 1.285m2, không thu tiền sử dụng đất; giao đất sai đối tượng cho 29 hộ dân, với tổng diện tích 2.638m2, thu số tiền vụ lợi hơn 1,5 tỷ đồng; hợp thức đất lấn chiếm cho 2 hộ dân với tổng diện tích 552m2;

Bị cáo Trường cùng Lê Đình Thuần làm hồ sơ và xác nhận hợp thức nguồn gốc sử dụng đất cho 12 hộ dân từ đất giao trái thẩm quyền, sai đối tượng, đất lấn chiếm thành đất thổ cư, với tổng diện tích 1.844m2. Bản thân Trường được hưởng 2 suất đất, với tổng diện tích 260,1m2 không phải nộp tiền theo quy định.

Bị cáo Nguyễn Tiến Triển đã đồng ý với chủ trương của UBND xã về việc chia đất cho 10 cán bộ UBND xã trái quy định, với tổng diện tích 1.208m2, không thu tiền sử dụng đất; đồng ý chủ trương và kế hoạch của UBND xã trong việc tổ chức cho các hộ dân đấu thầu đất theo Quyết định 883 ngày 31-12-2003 của UBND huyện Mỹ Đức, dẫn đến 29 hộ trúng thầu sai đối tượng, thu số tiền vụ lợi cho UBND xã trên 1,5 tỷ đồng.

Các bị cáo Nguyễn Văn Đức, Bùi Văn Hồng, Bùi Văn Dũng và Nguyễn Văn Minh vào năm 2008 đã trực tiếp ký biên bản hợp thức việc thống nhất của Đảng ủy, HĐND, UBND xã về việc chia đất cho 10 cán bộ ngày 10-12-2002. Đức, Hồng và Dũng đã được nhận đất và làm thủ tục để UBND xã hợp thức lập hồ sơ xin cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, UBND huyện đã quyết định cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất...

Bị cáo Nguyễn Văn Bột, năm 2002 cùng Nguyễn Xuân Trường, cán bộ địa chính xã giao đất trái thẩm quyền cho 2 hộ ông Khâm và ông Cơ với tổng diện tích 200m2. Riêng hộ ông Tặng, ông Bột không thừa nhận cùng Trường bán trái thẩm quyền. Tài liệu điều tra chưa đủ căn cứ xác định ông Bột bán cho ông Tặng, mặt khác các hộ được cấp từ năm 2002 nên căn cứ Khoản 2 Điều 23 BLHS thì các trường hợp trên đã hết hiệu lực truy cứu trách nhiệm hình sự.

Năm 2002, Nguyễn Văn Bột nhận 77m2 đất trái phép tại khu vực Rặng Chúc (không thu tiền sử dụng đất). Mặc dù Bột biết rõ số diện tích đất trên được cấp không đúng đối tượng, năm 2011 đã làm thủ tục để UBND xã hợp thức, xác nhận nguồn gốc đất có trước thời điểm ngày 15-10-1993 và lập hồ sơ xin cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đứng tên Nguyễn Văn Bột. UBND huyện đã ra quyết định cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Bị cáo Nguyễn Văn Khang, năm 2008 đã ký biên bản hợp thức thống nhất của Đảng uỷ, HĐND, UBND xã về việc chia đất cho 10 cán bộ ngày 10-12-2002 nhưng chưa được nhận đất và chưa làm thủ tục cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Đối với các cán bộ Văn phòng Đăng ký đất đai huyện Mỹ Đức và Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện đã không thực hiện đúng chức trách, nhiệm vụ được giao, thiếu trách nhiệm trong việc thẩm định, thẩm tra nguồn gốc đất dẫn đến việc ký xác nhận không có căn cứ.

Trần Trung Tấn, Đinh Như Hải, Đinh Văn Dũng và Bạch Văn Đông không tiến hành thẩm tra, thẩm định về nguồn gốc đất vẫn tiến hành xác nhận hồ sơ đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, trong đó Đinh Văn Dũng ký xác nhận 8/12 hồ sơ, với tổng diện tích đất là 1.212 m2, gây thiệt hại với số tiền gần 660 triệu đồng. Trần Trung Tấn ký xác nhận 9/12 hồ sơ, với tổng diện tích đất là 1.182m2, gây thiệt hại trên 1 tỷ đồng.

Bạch Văn Đông ký xác nhận 4/12 hồ sơ, với tổng diện tích đất là 625m2, gây thiệt hại trên 584 triệu đồng.

Phạm Hữu Sách không kiểm tra, đôn đốc, không thẩm định lại hồ sơ có đủ điều kiện để cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hay không nhưng vẫn ký trình để UBND huyện Mỹ Đức ra quyết định cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho 12 hộ, với tổng diện tích đất là 1.834m2 trái quy định, gây thiệt hại hơn 1,2 tỷ đồng.

Trên cơ sở kết luận điều tra, Viện KSND huyện Mỹ Đức đã truy tố các bị cáo Nguyễn Tiến Triển, Nguyễn Văn Sơn, Nguyễn Xuân Trường, Lê Đình Thuần, Nguyễn Văn Đức, Bùi Văn Dũng, Bùi Văn Hồng, Nguyễn Văn Minh, Nguyễn Văn Khang và Nguyễn Văn Bột về tội "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ" theo quy định tại Khoản 1 ĐIều 281 BLHS.

Các bị cáo Phạm Hữu Sách, Đinh Văn Dũng, Bạch Văn Đông, Trần Trung Tấn bị truy tố về tội "Thiếu trách nhiệm gây ra hậu quả nghiêm trọng " theo quy định tại Khoản 2 Điều 285 BLHS.

Phiên tòa dự kiến sẽ diễn ra trong 2 ngày