Chợ cá lớn nhất Nhật Bản "dậy sóng" trước ngày đóng cửa

Trong trí nhớ của mình, Takako Arai nhớ lại những hồi ức chơi trốn tìm cùng người anh trai trong “mê cung” chợ cá Tsukiji đầy ngổn ngang. Nhiều năm sau, cô trở thành người quản lý gian hàng đồ hải sản của gia đình, chuyên bán cá thu và cá ngừ vàng.

Lúc này, Arai và hàng trăm người buôn bán cá khác đang thu dọn đồ đạc và hàng hóa một cách đầy miễn cưỡng. Họ sẽ phải dừng mọi công việc, rời chợ Tsukiji ngay tuần này để đến Toyosu, khu chợ mới được đầu tư 5 tỷ USD, cũng nằm tại thành phố Tokyo nhưng cách chợ Tsukiji khoảng 2km về phía Đông.

"Tôi cảm thấy tan nát. Tôi lớn lên ở đây và cảm giác đang mất quá nhiều khi rời đi”, người phụ nữ 45 tuổi giãi bày.

Theo Reuters, chợ cá Tsukiji với 83 năm tồn tại là một địa điểm thu hút đông đảo khách du lịch, nổi bật với nhiều gian hàng và nhà kho, cùng lượng lớn xe tải cỡ nhỏ ra vào tấp nập, vận chuyển những thùng nặng trĩu các loại cá. Chợ được mô tả như một ngôi làng, với những phòng khám tư, một ngân hàng, hệ thống cửa hàng đa dạng, với khoảng 40.000 lao động và khách du lịch qua lại trong những ngày bận rộn nhất.

Tuy nhiên, chính quyền thành phố Tokyo vẫn quyết định đóng cửa chợ cá lâu đời vì những lo ngại về an toàn và vệ sinh. Cuối tháng 7 vừa qua, Thị trưởng Tokyo - Yuriko Koike tuyên bố, chợ Toyosu “đã đạt điều kiện an toàn để đi vào hoạt động”, dự kiến ngay ngày 11-10 tới.

Trước đó, Thị trưởng Koike trong tháng 8-2016 đã hoãn kế hoạch dời chợ cá Tsukiji tới địa điểm mới vì “vấn đề an toàn”, theo nhật báo The Mainichi. Một tháng sau, giới chức Tokyo phát hiện vị trí của chợ Toyosu không bao gồm lớp đất có khả năng ngăn ngừa chợ bị nhiễm độc hóa học từ một công ty cung cấp khí đốt hoạt động trên cùng địa điểm từ trước.

Để giải quyết vấn đề này, giới chức thành phố đã cho rải một lớp bê tông bên dưới vị trí của chợ nhằm ngăn chất độc phát tán, chi thêm 33,5 triệu USD làm sạch nguồn nước, song song với nhiều biện pháp phòng ngừa khác. Đến ngày 30-7, các chuyên gia xác nhận chợ đã đảm bảo an toàn.

Ngày 14-9 vừa qua, Thị trưởng Koike đã bày tỏ kỳ vọng, chợ Toyosu sẽ trở thành “trung tâm văn hóa ẩm thực đem lại tiếng vang cho cộng đồng khu vực”. Với tổng diện tích 400.000 m2 (rộng gấp 1,7 lần so với Tsukiji), Toyosu sẽ trở thành trung tâm buôn bán các sản phẩm cá lớn nhất Nhật Bản. Sau khi ngừng hoạt động, chợ Tsukiji sẽ trở thành điểm đỗ xe tạm thời để phục vụ Thế vận hội 2020 và sau đó sẽ trở thành một trung tâm du lịch.

Dù vậy, nhiều người vẫn mong muốn được tiếp tục ở lại chợ Tsukiji, nơi họ từng sinh sống và buôn bán suốt nhiều năm. Họ cũng bày tỏ lo ngại về tình trạng ô nhiễm tại địa điểm mới, cũng như những khó khăn trong di chuyển.

Bất chấp việc chính quyền Tokyo chuẩn bị đóng cửa chợ Tsukiji, hơn 80% người buôn bán cá tại đây đã thể hiện sự phản đối. Trong những nỗ lực cuối cùng nhằm trì hoãn việc đóng cửa, 56 thương nhân hồi tháng 9 đã khởi kiện thành phố với mong muốn tòa án sẽ đưa ra phán quyết trước ngày 6-10, thời điểm chợ Tsukiji sẽ phải ngừng hoạt động.

Ngày 29-9, khoảng 300 người buôn bán cá và các nhà hoạt động đã tham gia biểu tình tại Tsukiji, giơ cao biểu ngữ phản đối việc di dời chợ tới địa điểm mới, thu hút sự chú ý của nhiều khách du lịch.

"Chúng tôi đã đưa Tsukiji trở thành một thương hiệu nổi tiếng và giờ họ đang cố hủy hoại điều đó. Họ không có lòng trắc ẩn, đã quên những người sinh sống tại đây. Tất cả đều vì tiền”, Kiyoshi Kimura, chủ sở hữu Sushi Zanmai, một trong những chuỗi nhà hàng sushi lớn nhất Nhật Bản bày tỏ sự phản đối.

Nếu không thể trì hoãn, những người buôn bán cá sẽ bắt đầu công việc trở lại, tại chợ Toyosu ngày 11-10 tới. Dù vậy, nhiều người vẫn cho rằng khách hàng sẽ không tìm đến họ. Số lượng khách hàng giảm sẽ ảnh hưởng đến công việc kinh doanh của những người buôn bán.

Cùng chung nỗi lo ngại, Arai cho biết, nhiều khách hàng đã nói với cô rằng, địa điểm chợ mới không thuận tiện.

"Họ nói sẽ mua cá từ những chợ khác gần nhà hàng của họ hơn. Tôi có thể nói gì chứ? Họ cũng là người kinh doanh”, cô nói.

Koji Amano, một trong những người khởi kiện thành phố Tokyo, đã làm việc tại chợ Tsukiji sau khi bỏ ngang việc học. Ở tuổi 47, ông cùng hai anh trai quản lý một gian hàng chuyên về cá ngừ xanh, loại cá được mệnh danh vua sushi.

“Họ nhất quyết yêu cầu chúng tôi rời đi. Chúng tôi không thể ngăn cản họ”, Amano nói.