Theo dõi Báo Hànộimới trên

Cần có biện pháp mạnh giảm tỷ lệ sinh con thứ ba

Xuân Lộc| 09/11/2019 08:26

(HNM) - Dù tỷ số giới tính khi sinh của Hà Nội đang có xu hướng giảm nhưng tình trạng sinh con thứ ba lại gia tăng. Điều này tác động không nhỏ tới quy mô dân số, ảnh hưởng đến mục tiêu giảm mất cân bằng giới tính khi sinh. Do đó, vấn đề đặt ra là cần có những biện pháp đủ mạnh để giảm tỷ lệ sinh con thứ ba trở lên.

Tư vấn sức khỏe sinh sản tại Bệnh viện Đa khoa Mê Linh. Ảnh: Thái Hiền

Càng giàu càng cố đẻ con trai

Theo ông Tạ Quang Huy, Chi cục trưởng Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình Hà Nội, sau nhiều nỗ lực cùng với các giải pháp đồng bộ, trong 9 tháng của năm 2019, công tác Dân số - Kế hoạch hóa gia đình của thành phố đã đạt được nhiều kết quả quan trọng.

Cụ thể, tỷ số giới tính khi sinh ước đạt 110,5 trẻ trai/100 trẻ gái, giảm mạnh so với năm 2018 (là 113,5 trẻ trai/100 trẻ gái); tỷ lệ sàng lọc trước sinh đạt 83,21% và tỷ lệ sàng lọc sơ sinh cũng đạt 82,76%, đúng mục tiêu đề ra.

Tuy nhiên, tổng số sinh toàn thành phố vẫn tăng cao. 9 tháng của năm nay, toàn thành phố có 78.353 trẻ được sinh ra, tăng 3.935 trẻ so với cùng kỳ năm 2018, trong đó có một số quận, huyện có mức sinh tăng mạnh, như: Hoàng Mai, Đông Anh, Hoài Đức, Cầu Giấy. Đặc biệt, số trẻ là con thứ ba trở lên được sinh ra là 6.136 trẻ, tăng 254 trẻ so với cùng kỳ năm 2018. Trong đó, có 469 trường hợp là cán bộ, công chức, viên chức, đảng viên... sinh con thứ ba.

Tỷ số giới tính khi sinh (trẻ sinh ra còn sống) ở mức cân bằng tự nhiên là từ 103 đến 107 trẻ trai/100 trẻ gái. Trên thực tế, ở những nơi có tỷ lệ sinh con thứ ba trở lên gia tăng cũng chính là địa bàn có tỷ lệ chênh lệch giới tính khi sinh ở mức cao. Điều này gây ra khó khăn cho việc đưa tỷ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên.

GS.TS Nguyễn Đình Cử, nguyên Viện trưởng Viện Dân số và Các vấn đề xã hội (Đại học Kinh tế quốc dân) cho rằng, lâu nay, người ta cứ nghĩ tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh sẽ rơi vào nhóm các bà mẹ có học vấn thấp, nhưng thực tế là ngược lại. Đó là người có trình độ học vấn càng cao và càng giàu thì càng lựa chọn giới tính thai nhi. Chẳng hạn, với cán bộ, công chức, viên chức chỉ được sinh 2 con. Do đó, để chắc chắn sinh được con trai thì họ tìm cách dựa vào tiến bộ của y học để lựa chọn giới tính ngay từ khi mang thai.

Theo Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình (Bộ Y tế), các kết quả điều tra dân số gần đây cho thấy, ở nhóm các bà mẹ không biết chữ, tỷ số giới tính khi sinh lại đạt thấp nhất, vào khoảng 107 trẻ trai/100 trẻ gái. Tỷ lệ này tăng dần theo trình độ học vấn của người phụ nữ, lên đến 114 trẻ trai/100 trẻ gái ở những bà mẹ có trình độ từ cao đẳng trở lên. Ở nhóm dân cư giàu, tỷ số giới tính khi sinh là 112 trẻ trai/100 trẻ gái, trong khi nhóm dân cư nghèo đạt tỷ lệ là 105 trẻ trai/100 trẻ gái.

Các kết quả điều tra cũng cho thấy, tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh đặc biệt cao ở lần sinh thứ ba trở lên. Cụ thể, nếu ở lần sinh thứ nhất, tỷ số giới tính là 109,7 trẻ trai/100 trẻ gái thì đến lần sinh thứ hai là 111,9 trẻ trai/100 trẻ gái và ở lần sinh thứ ba trở lên tỷ số này lên tới 119,7 trẻ trai/100 trẻ gái.

Nguyên nhân dẫn đến thực trạng trên cũng được ông Nguyễn Doãn Tú, Tổng Cục trưởng Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình chỉ ra rằng, mong muốn có con trai hiện nay không chỉ dừng ở biểu hiện tâm lý, định kiến về giới mà đã thể hiện thành hành động tìm kiếm con trai. Điều dễ nhận thấy, người Việt càng có trình độ học vấn cao và có điều kiện kinh tế thì càng có kiến thức và điều kiện hơn để lạm dụng tiến bộ khoa học công nghệ trong việc lựa chọn giới tính thai nhi.

Đẩy mạnh các giải pháp giảm sinh con thứ ba

Dù đánh giá cao những kết quả đã đạt được trong công tác Dân số - Kế hoạch hóa gia đình của thành phố thời gian qua nhưng PGS.TS Hoàng Đức Hạnh, Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội yêu cầu các đơn vị chức năng của thành phố từ nay đến hết năm 2019 cần tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng về thực hiện chính sách dân số. Trong đó, lưu ý tập trung các giải pháp để giảm tỷ lệ sinh con thứ ba trở lên, đồng thời đẩy mạnh truyền thông về mất cân bằng giới tính khi sinh, vận động mỗi gia đình dừng lại ở 2 con để nuôi dạy con cho tốt, giải tỏa tâm lý định kiến giới. Công tác truyền thông nên tập trung ưu tiên ở những địa bàn là vùng có mức sinh, tỷ lệ sinh con thứ ba cao.

Bên cạnh đó, cần có những biện pháp đủ mạnh để xử lý những người vi phạm chính sách Dân số - Kế hoạch hóa gia đình, đồng thời tăng cường công tác giám sát, kiểm tra, thanh tra ở các cấp về vấn đề lựa chọn giới tính thai nhi tại các cơ sở y tế, nhất là các cơ sở y tế ngoài công lập.

Còn theo ông Tạ Quang Huy, Chi cục trưởng Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình Hà Nội, thời gian tới, Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình thành phố tiếp tục tập trung vào công tác tuyên truyền, chú trọng loại hình tư vấn, đối thoại trực tiếp với các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ, vị thành niên, đồng thời đẩy mạnh cung ứng các dụng cụ tránh thai. Mặt khác, Ban chỉ đạo Dân số - Kế hoạch hóa gia đình các quận, huyện, thị xã cũng sẽ tăng cường kiểm tra, giám sát đối với những xã, phường, thị trấn có tỷ lệ sinh con thứ ba ở mức cao để kịp thời có những chỉ đạo hiệu quả.

Bà Nguyễn Thị Ngọc Lan, Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình khẳng định, một giải pháp then chốt nhằm ngăn chặn tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh là phải tăng cường công tác bình đẳng giới và nâng cao vị thế của phụ nữ và trẻ em gái. Bên cạnh đó, đẩy mạnh tuyên truyền, vận động thay đổi nhận thức của người dân, phát huy hơn nữa sự tham gia của nam giới vì bình đẳng giới. Đặc biệt, cần có những hành động thiết thực bảo vệ trẻ em để các em sinh ra được bình đẳng, dù là trai hay gái.

(0) Bình luận
Nổi bật
Đừng bỏ lỡ
Cần có biện pháp mạnh giảm tỷ lệ sinh con thứ ba

(*) Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Hànộimới.