Bán sóng, bán kênh, thất thu tiền tỷ

Lợi dụng chính sách "xã hội hóa"
HTV1, HTV2, HTV3 là những kênh hợp tác xã hội hóa giao cho bên ngoài sản xuất chương trình tới… 100%. Tuy nhiên, HTV lại không có tiêu chí, phương án chọn lựa đối tác, không có hồ sơ chứng minh năng lực các đối tác. Và thực tế đã xảy ra tình trạng "bên B" không cung cấp đủ thời lượng chương trình để phát sóng theo hợp đồng đã ký kết, mà phần lớn phát lại nội dung trên kênh HTV7 và HTV9. Tỷ lệ thời lượng phát sóng chương trình riêng của các kênh này rất thấp (từ 27% đến 49%) chủ yếu sử dụng chương trình của HTV (không trả chi phí) nhưng đối tác vẫn được hưởng nhiều ưu đãi, gây thất thu cho HTV.

Cụ thể, HTV đã giảm giá quảng cáo 50% trên kênh HTV7 và HTV9 cho Công ty CP Truyền thông Liên Đài (độc quyền sản xuất chương trình kênh HTV1) và Công ty CP Truyền thông Trí Việt (TVM - đầu tư kênh HTV3), tổng giá trị lên đến 23,9 tỷ đồng. TVM còn được khai thác và miễn nộp doanh thu quảng cáo trên kênh HTV3 từ tháng 6-2008 đến tháng 12-2010 nên đơn vị này đã đưa ra mức khuyến mãi giảm giá quảng cáo đến 60-70%. Trong 6 tháng đầu năm 2009, đơn vị liên kết thu được 17 tỷ đồng, còn HTV trắng tay(!?)

Về những khoản ưu đãi này, HTV cho rằng để giúp đối tác bù đắp chi phí sản xuất chương trình phát sóng, nhưng lại không quản lý được doanh thu quảng cáo và kiểm soát chi phí thực tế của đối tác. Qua thanh tra đã phát hiện, chi phí sản xuất của Công ty CP Truyền thông Liên Đài kê khai không khớp với tài khoản, trong đó sử dụng 19 hóa đơn VAT không hợp pháp (gần 7 tỷ đồng) của các đơn vị cung cấp dịch vụ không đúng chức năng ngành nghề trong giấy phép kinh doanh và đã ngưng hoạt động! Công ty TVM cũng mạnh tay chi không đúng quy định 6,4 tỷ đồng vào các khoản: lao động nước ngoài làm việc không có giấy phép, thanh toán tiền học cho con người nước ngoài, phụ cấp, quà biếu… Sự ưu ái của HTV dành cho đối tác bị lạm dụng, dẫn đến TVM chiếm dụng vốn, nợ tiền quảng cáo 3,2 tỷ đồng! Riêng Công ty TNHH Phát triển truyền thông quốc tế Ánh Bình Minh (DID) cung cấp chương trình cho kênh HTV2, được khai thác toàn bộ quảng cáo và tài trợ trên HTV2, chỉ nộp khoán doanh thu cho đài (năm 2008-2010) 12 tỷ đồng/năm. Do đó, DID đã áp dụng chính sách giảm giá quảng cáo đến 80% và thu 6 tháng đầu năm 2009 được 26,6 tỷ đồng…

Kiểm tra đâu thấy sai phạm đó
Trong năm 2007-2009, HTV đã hợp tác sản xuất 141 chương trình với các đối tác để phát sóng trên HTV7, HTV9 và căn cứ vào dự toán kinh phí do đối tác kê khai để trả quyền lợi bằng thời lượng quảng cáo có giá trị tương ứng. Tuy nhiên, do HTV dễ dãi trong xét duyệt dự toán nên đã chấp nhận giá trị quảng cáo trao đổi cao hơn chi phí sản xuất thực tế. Thiệt hại quyền lợi cho HTV qua 5 chương trình được kiểm tra đã là 18,3 tỷ đồng. Ngoài ra, trong chương trình Thần tượng âm nhạc lần 2, HTV tiếp tục ưu đãi cho đối tác Công ty TNHH Quảng cáo Đất Việt với tỷ lệ giảm giá 30% và HTV chỉ thu 20% trên giá trị quảng cáo thực tế, làm thất thu đến 8,6 tỷ đồng. Việc nhà đài HTV mua bản quyền các chương trình phát sóng không tổ chức đấu thầu cũng là trái quy định Bộ Tài chính.

Năm 2007 và 2008, HTV còn ưu đãi miễn phí 10% giá trị tài trợ sản xuất chương trình cho đối tác với tổng giá trị 40 tỷ đồng nhưng không lập hóa đơn, dẫn đến tính thiếu thuế VAT tới 2,6 tỷ đồng.

Ngoài ra, HTV còn có nhiều sai phạm trong hoạt động đầu tư xây dựng cơ bản, mua sắm vật tư, trang thiết bị truyền hình: Chậm tiến độ gói thầu xây dựng dẫn đến toàn bộ lô thiết bị hệ thống máy phát hình 81 tỷ đồng không thể đưa vào hoạt động đúng thời hạn, gây lãng phí rất lớn. Một số trang thiết bị được nghiệm thu, quyết toán khác model, xuất xứ, hãng sản xuất… có giá trị thấp hơn so với hợp đồng cung cấp đã ký.