Cần giáo dục tính trung thực cho học sinh

Hơn 30 năm trước, thế hệ chúng tôi được thầy cô rèn tính trung thực thật nghiêm khắc và tỉ mỉ. Chuyện quay cóp trong thi cử là điều tối kỵ. Vậy mà bây giờ trẻ nhỏ hình nhưxem thường chuyện đó. Qua tìm hiểu, tôi thấy chuyện học sinh phạm quy trong thi cử một phần lỗi thuộc về những người làm thầy. Xin kể vài câu chuyện có thực.

Đầu tháng 5 vừa qua, chị bạn tất tả tìm đến tôi giữa trưa nắng để giãi bày sự việc: “Sắp tới kỳ thi tốt nghiệp THCS, trường con trai mình có thu mỗi học sinh vài trăm “bồi dưỡng” cho giáo viên các trường khác đến trông thi, những mong thầy cô nới lỏng việc trông coi để học trò có kết quả thi được tốt. Rồi sự việc vỡ lở, có ý kiến của phụ huynh phản đối đăng trên báo bạn. Nhà trường “túm” mình nhờ đến can thiệp giúp vì nghĩ mình là đồng nghiệp của các bạn”. Té ra là vậy, chị bạn tôi mệt mỏi phân bua, “không làm không được, con mình còn học ở đó”. Cắt nghĩa việc “nới lỏng” kỷ luật phòng thi ở trên, chị bạn tôi bảo “nói trắng ra để học sinh dễ bề bảo bài hoặc quay cóp”. Thì ra vô hình trung chỉ vì thành tích của trường mà các thầy cô đã “dạy” trò tính thiếu trung thực trong thi cử.

Năm ngoái con một người bạn tôi cũng thi tốt nghiệp THCS. Cháu thi xong, bạn tôi mới tiết lộ về chuyện thi cử của con: trong phòng thi, học sinh ném bài cho nhau tới tấp. Một cô giáo thấy cháu làm được bài đã nhắc “để dịch ra cho bạn bên xem với”. Cũng vì thương học trò mà cô giáo đã vô tình tiếp tay cho hành động thiếu trung thực của học trò khác.

Còn cháu tôi khi đi thi về đã hồn nhiên kể: “Cô biết không, làm bài được hơn nửa tiếng, học sinh tới tấp xin ra đi vệ sinh. Cháu cũng xuống nhà vệ sinh và thấy ở đó cơ man nào là phao thi. Thì ra nhà vệ sinh là chỗ trao đổi phao thi”. Còn nhiều nữa những chuyện gian dối trong thi cử, không thể kể hết.

Từ chuyện thi cử của học sinh bây giờ mới thấy hơn 30 năm trước, chúng tôi được thầy cô rèn rũa thật nghiêm khắc về tính trung thực nói chung và trung thực trong thi cử nói riêng. Giờ làm bài cả lớp lặng phắc, ai cũng cắm cúi viết, không một tiếng nói, không ngó ngang nhìn ngửa. Bản thân tôi rất run mỗi khi bị bạn hỏi bài. Còn bây giờ mọi việc đã khác. Học trò bạo dạn hơn, biến báo giỏi hơn và hơn nữa là đôi khi được sự “tiếp sức” của các thầy cô chỉ vì sợ kết quả thi trường mình kém trường khác.

Kỳ thi tốt nghiệp THCS vừa qua là kỳ thi cuối cùng. Chúng ta đã tốn không biết bao nhiêu giấy mực viết về sự lãng phí khi tổ chức kỳ thi này, trong khi từ lâu chúng ta công bố đã phổ cập THCS. Điều quan trọng hơn là bên trong việc tổ chức thi còn nhiều điều phải nói: Đó là việc chạy theo thành tích trong thi cử dẫn đến chuyện dạy trò gian dối trong khi làm bài hoặc đã vô hình trung tiếp tay cho những trò gian dối. Đây là điều mà ngành Giáo dục cần chấn chỉnh, rút kinh nghiệm để chúng ta có những học trò giỏi thực sự.

HNM