Toan tính của Mỹ tại Iraq

Động thái bất ngờ này diễn ra chỉ ít ngày sau khi vị Tổng thống thứ 45 của xứ Cờ hoa tuyên bố kế hoạch rút quân khỏi Syria và cân nhắc cắt giảm đáng kể số binh sĩ nước này tại Afghanistan, khiến cục diện tại Trung Đông được dự đoán sẽ có nhiều biến động lớn.

Mỹ hiện có khoảng 5.000 binh sĩ đóng tại Iraq để hỗ trợ quân đội Chính phủ trong cuộc chiến chống lại tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS). Tuy nhiên, sau quyết định của Washington rút quân khỏi Syria, sự hiện diện quân sự của Mỹ tại Trung Đông nói chung và Iraq nói riêng trở thành một dấu hỏi lớn đối với giới quan sát và các nhà lãnh đạo khu vực. Thủ tướng Iraq Adel Abdul-Mahdi cũng bày tỏ lo ngại IS có thể trỗi dậy và tạo nên một làn sóng người tị nạn Syria, khiến nước này phải cân nhắc lựa chọn triển khai quân sự ở quốc gia láng giềng để bảo vệ khu vực biên giới.

Tuy nhiên, phát biểu trong chuyến thăm kéo dài 3 giờ đồng hồ tới Iraq, bên cạnh việc kiên quyết bảo vệ quyết định rút các lực lượng Mỹ khỏi Syria, ông chủ Nhà Trắng đã trấn an giới chức Iraq với tuyên bố không có kế hoạch rút quân khỏi quốc gia Trung Đông này. Thay vào đó, Iraq sẽ được coi như một căn cứ quân sự của Mỹ để tiến hành chiến dịch tại Syria và đối phó với IS nếu cần thiết. Các chuyên gia nhận định, tuyên bố này cũng phù hợp với chiến lược do Bộ Quốc phòng Mỹ đề xuất sau quyết định rút quân khỏi Syria, đó là quân đội Mỹ đóng quân tại Iraq phối hợp với lực lượng của các đồng minh Anh và Pháp vẫn đang hiện diện tại Syria để triển khai các nhiệm vụ tại khu vực.

Theo lịch trình dự kiến, Tổng thống D.Trump cũng sẽ có cuộc gặp với Thủ tướng Iraq Adel Abdul Mahdi, song kế hoạch này đã bị hủy bỏ vì lý do an ninh và hai nhà lãnh đạo đã hội đàm qua điện thoại. Nguồn tin từ một số quan chức Iraq tiết lộ, Mỹ đang xem xét xây dựng thêm 2 căn cứ quân sự mới ở phía Tây nước này, cách biên giới quốc gia láng giềng Syria khoảng 100km. Căn cứ thứ nhất sẽ nằm ở phía Bắc làng Ar-Ruman thuộc khu vực Kaim, trong khi căn cứ thứ hai đặt tại phía Đông khu vực Roux. Đây là những khu vực quan trọng trong chiến lược của Washington, nhằm hỗ trợ các lực lượng của Baghdad duy trì an ninh biên giới và ngăn chặn các phần tử IS xâm nhập. Nếu thông tin này được xác nhận, quân đội Mỹ sẽ duy trì tổng cộng 4 căn cứ quân sự ở tỉnh Anbar tại biên giới của Iraq với Syria.

Bên cạnh đó, chuyến thăm đầu tiên của Tổng thống D.Trump tới khu vực chiến trường với tư cách Tổng tư lệnh cũng được đánh giá là đã “ghi điểm” khi trước đó, ông chủ Nhà Trắng nhận không ít chỉ trích về việc không ưu tiên khích lệ những binh sĩ Mỹ đang thực hiện nhiệm vụ ở nước ngoài để phụng sự tổ quốc. Ngay từ chiến dịch tranh cử, Tổng thống D.Trump cũng đã hướng tới hình ảnh một nhà lãnh đạo ủng hộ quân đội. Khảo sát cho thấy số cựu binh Mỹ bỏ phiếu cho ứng viên đảng Cộng hòa D.Trump nhiều gấp đôi so với đối thủ là ứng viên đảng dân chủ Hillary Clinton trong cuộc bầu cử năm 2016.

Trung Đông luôn là một trong những ưu tiên hàng đầu trong chính sách cân bằng và nâng tầm ảnh hưởng xứ Cờ hoa của các đời Tổng thống Mỹ. Tuy nhiên, Tổng thống D.Trump đã tập trung hơn vào các vấn đề đầu tư cho hệ thống an ninh quốc gia, tăng cường tình báo, xây dựng bức tường biên giới, thể hiện quan điểm cứng rắn về thương mại và nhập cư... với phương châm “nước Mỹ hàng đầu”. Những toan tính của Mỹ ở Iraq cũng như Trung Đông chắc chắn vẫn sẽ được quan tâm bởi đây là yếu tố vô cùng quan trọng đối với cục diện ở điểm nóng đầy phức tạp, đan xen lợi ích này.