Nhận diện thách thức, cơ hội và định hướng công tác bảo vệ môi trường

Tới dự hội nghị có: Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành; bà Caitlin Wiesen, Trưởng Đại diện thường trú Chương trình phát triển Liên hợp quốc - UNDP tại Việt Nam; lãnh đạo các bộ, ban, ngành, lãnh đạo UBND và Sở Tài nguyên và Môi trường các tỉnh, thành phố; các chuyên gia, nhà khoa học, đại diện các tổ chức quốc tế...

Hướng tới mục tiêu cải thiện chất lượng môi trường

Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà nhấn mạnh: Hội nghị môi trường toàn quốc được tổ chức 5 năm một lần với mục tiêu đánh giá thực trạng công tác bảo vệ môi trường và thảo luận, thống nhất các nhiệm vụ, giải pháp cho các năm tiếp theo.

Tuyên bố mạnh mẽ về đạt mức phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050 của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại Hội nghị lần thứ 26 các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về Biến đổi khí hậu đã thể hiện quyết tâm và cam kết chính trị của Việt Nam trong việc giải quyết những thách thức nghiêm trọng của toàn cầu về khí hậu, môi trường, suy giảm của các hệ sinh thái, hướng đến mục tiêu một hành tinh khỏe mạnh...

Với sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị và chung tay của toàn dân, công tác bảo vệ môi trường đã chuyển từ bị động sang ứng phó, chủ động phòng ngừa, bảo vệ và phục hồi; chất lượng môi trường sống tiếp tục được cải thiện; các mô hình, công nghệ hiện đại được triển khai trong tái chế, xử lý chất thải; hoạt động quan trắc, cảnh báo, dự báo về chất lượng môi trường được nâng cao, cung cấp thông tin về môi trường phục vụ tốt cho hoạt động phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Đáng nói, nhiều phong trào, mô hình điển hình về bảo vệ môi trường đã đi vào cuộc sống, trở thành hành động và nếp sống của mọi người, mọi nhà và cộng đồng.

Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành đánh giá cao quy mô, chất lượng Hội nghị môi trường toàn quốc lần thứ V, đồng thời nhấn mạnh Việt Nam cũng đứng trước nhiều thách thức lớn, như: Sụt lún đất, ô nhiễm do phát triển đô thị, nước biển dâng, nhiệt độ tăng; vấn đề khí thải, khói bụi, xử lý nước thải tại các khu công nghiệp...

Bảo vệ môi trường là vấn đề chung toàn cầu, là trách nhiệm của mỗi quốc gia. Quan điểm của Đảng và Nhà nước là không thể hy sinh môi trường để đánh đổi lấy kinh tế, không phát triển kinh tế đơn thuần mà không kiểm soát môi trường. Do đó, cần phát triển các ngành công nghiệp tuần hoàn ứng dụng công nghệ cao, giảm phát thải tại các lĩnh vực về nông nghiệp, nhà máy sản xuất điện từ than... chuyển sang sử dụng năng lượng tái tạo như thủy điện, điện gió, điện năng lượng mặt trời...

Vấn đề thứ hai là công tác quy hoạch, tổ chức thực hiện quy hoạch và quản lý quy hoạch phải được quan tâm, như: Xây dựng nông thôn mới, xây dựng đô thị phải lưu ý quỹ đất trồng cây xanh đô thị; thực hiện mục tiêu trồng 1 tỷ cây xanh. Các địa phương phải rà soát lại các nhà máy đã xây dựng trong khu dân cư, khu đô thị có gây ảnh hưởng đến môi trường để có kế hoạch di chuyển, bảo vệ môi trường sống cho khu dân cư.

Bên cạnh đó, các cấp, bộ, ngành từ Trung ương đến địa phương đặc biệt chú trọng quan tâm đào tạo nguồn nhân lực cho lĩnh vực bảo vệ môi trường do tốc độ phát triển khoa học công nghệ ngày càng cao, nhu cầu ứng dụng khoa học công nghệ trên tất cả các lĩnh vực, như: Dự báo về địa chất, dự báo thủy văn, dự báo thời tiết...

Về tổng nguồn lực đầu tư cho bảo vệ môi trường cần được các cấp từ Trung ương tới địa phương ưu tiên bố trí ngân sách, làm cơ sở để kêu gọi, thu hút nguồn lực xã hội hóa thực hiện các mô hình bảo vệ môi trường hiệu quả.

Nhiều kiến nghị, giải pháp bảo vệ môi trường

Vấn đề bảo vệ môi trường đã được Đảng, Quốc hội, Chính phủ hết sức quan tâm, đề ra những mục tiêu cần phải đạt được từ nay cho đến năm 2025 như: Bảo đảm 90% chất thải rắn sinh hoạt đô thị, 80% chất thải rắn sinh hoạt nông thôn, 95% chất thải nguy hại được thu gom, xử lý theo quy định; tỷ lệ khu công nghiệp, khu chế xuất đang hoạt động có hệ thống xử lý nước thải tập trung đạt tiêu chuẩn môi trường đạt 92%; diện tích các khu bảo tồn thiên nhiên đạt 2,7 triệu ha... 

Tại hội nghị, các đại biểu đã thảo luận, trao đổi, đánh giá cụ thể và khách quan những mặt được và chưa được của công tác bảo vệ môi trường; chỉ ra những nguyên nhân và chia sẻ bài học kinh nghiệm để từ đó thống nhất các nhiệm vụ, giải pháp, kế hoạch hành động.

Ông Nguyễn Quang Vinh, Phó Chủ tịch chuyên trách Liên đoàn thương mại và Công nghiệp Việt Nam - VCCI kiến nghị: Cộng đồng doanh nghiệp mong muốn hành lang pháp lý về bảo vệ môi trường được hoàn thiện hơn nữa; hỗ trợ tuyên truyền nâng cao nhận thức cho cộng đồng doanh nghiệp về bảo vệ môi trường; VCCI tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành triển khai, áp dụng chỉ số về doanh nghiệp bền vững, đóng góp tích cực vào sự phát triển chung của đất nước trong bảo vệ môi trường.

Cũng tại hội nghị, đại diện lãnh đạo các tỉnh, thành phố: Sóc Trăng, Tuyên Quang, Tiền Giang, các nhà khoa học trong và ngoài nước cũng nêu một số kiến nghị về: Quy hoạch phát rác thải thành điện đóng góp quan trọng cho vấn đề xử lý ô nhiễm môi trường; xử phạt nghiêm những trường hợp vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường; khi triển khai Luật Bảo vệ môi trường, cần đồng bộ các văn bản hướng dẫn cụ thể; cần đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành trong nhân dân trong việc tổ chức các kế hoạch, phong trào, đợt phát động về bảo vệ môi trường để có sự chuyển biến tích cực...

Theo Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà, chủ đề của Hội nghị năm môi trường toàn quốc lần thứ V là: "Hài hòa phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường, hướng tới nền kinh tế tuần hoàn, phát triển bền vững" cũng là lời kêu gọi mạnh mẽ về sự tập hợp, đoàn kết nhằm bảo vệ môi trường, ngăn chặn sự suy thoái của đa dạng sinh học vì cuộc sống hài hòa với thiên nhiên và cho một tương lai bền vững; tăng cường sự đoàn kết toàn dân, phát huy vai trò hợp tác quốc tế, ứng dụng khoa học công nghệ, nền tảng số trong giải quyết những vấn đề môi trường, biến đổi khí hậu, đa dạng sinh học...

Bên cạnh đó, hệ thống chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường đã được hoàn thiện, trong đó Luật Bảo vệ môi trường 2020 với nhiều chính sách, giải pháp đột phá, đánh dấu giai đoạn chuyển đổi mạnh mẽ trong công tác bảo vệ môi trường, hướng tới mục tiêu cao nhất cải thiện chất lượng môi trường, bảo vệ sức khỏe người dân...