Nga cấm vận kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ: Cả hai bên đều thiệt hại

Theo đó, Moscow đã cấm nhập khẩu một số mặt hàng của Thổ Nhĩ Kỳ, giới hạn thị thực và lên kế hoạch dừng hoạt động một số công ty Thổ Nhĩ Kỳ tại Nga.

Với hàng loạt những biện pháp cấm vận này, nền kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ sẽ chịu một đòn giáng mạnh, trong khi Nga cũng khó tránh khỏi thiệt hại. Các nhà phân tích ước tính, tăng trưởng kinh tế của Ankara, vốn đang trong tình trạng trì trệ, sẽ giảm 0,5% mỗi năm.

Về phía Nga, Giáo sư quan hệ quốc tế Stanislav Tkachenko thuộc Đại học St. Petersburg ước tính, nếu cắt đứt quan hệ thương mại với Thổ Nhĩ Kỳ, nền kinh tế Nga có thể tổn thất tới 30 tỷ USD.

Xuất nhập khẩu

Trong năm ngoái, các nhà xuất khẩu Thổ Nhĩ Kỳ đã nỗ lực đẩy mạnh xuất khẩu hàng hóa sang Nga, sau khi Moscow cấm nhập khẩu thực phẩm từ Liên minh châu Âu và Mỹ, do những bất đồng với phương Tây xung quanh cuộc khủng hoảng tại Ukraine.

Hiện Nga chưa công bố danh sách cụ thể những mặt hàng cấm nhập khẩu từ Thổ Nhĩ Kỳ, nhưng nhiều khả năng rau quả là một trong những mặt hàng có tên trong danh sách này.

Tính từ đầu năm đến nay, đồng nội tệ Lira của Thổ Nhĩ Kỳ đã mất giá gần 20% so với đồng đô la Mỹ. Xuất khẩu sang Nga bị đình trệ sẽ khiến nhiều doanh nghiệp Thổ Nhĩ Kỳ lao đao.

Trong khi đó, Nga cũng thiệt hại không kém. “Thổ Nhĩ Kỳ hiện chiếm khoảng 1/4 tổng lượng thực phẩm nhập khẩu của Nga. Nếu Nga nhập khẩu từ nơi khác, mức giá sẽ đắt đỏ hơn”, ông William Jackson, chuyên gia kinh tế cao cấp về thị trường mới nổi tại Capital Economics nhận xét.

Trong năm nay, tỷ lệ lạm phát tại Nga đã tăng cao, giá cả hàng hóa đắt đỏ hơn sẽ gia tăng sức ép lên nền kinh tế vốn đang lún sâu vào suy thoái.

Du lịch

Moscow quyết định ngừng miễn thị thực cho công dân Thổ Nhĩ Kỳ kể từ ngày 1/1/2016 và cấm công dân Thổ Nhĩ Kỳ làm việc tại Nga, nếu không có giấy phép đặc biệt. Nga cũng cấm các đại lý du lịch bán tour tới Thổ Nhĩ Kỳ.

Các khách du lịch người Nga đóng vai trò quan trọng đối với ngành du lịch Thổ Nhĩ Kỳ. Khoảng 4,5 triệu khách du lịch Nga đã tới quốc gia này trong năm 2014. Số liệu thống kê chính thức của Thổ Nhĩ Kỳ cho thấy hơn 12% tổng lượng khách du lịch là người Nga, đứng vị trí thứ 2 sau Đức.

Theo ông Jackson, nếu không còn khách du lịch nào tới Thổ Nhĩ Kỳ trong cả năm 2016, ngành du lịch nước này sẽ thiệt hại khoảng 3 tỷ USD, tương đương 0,4% GDP.

Tuy nhiên, những tác động tiêu cực từ lệnh cấm vận của Nga đối với Thổ Nhĩ Kỳ có thể sẽ được xoa dịu một phần nhờ sự hỗ trợ về tài chính từ Liên minh châu Âu.

Hôm 29/11 vừa qua, EU đã nhất trí sẽ cung cấp cho Thổ Nhĩ Kỳ 3 tỷ euro (3,2 tỷ USD) để hỗ trợ 2,2 triệu người tị nạn Syria tại đây. Đổi lại, Thổ Nhĩ Kỳ đồng ý sẽ có những động thái nhằm giảm bớt số lượng người nhập cư vào châu Âu.

Năng lượng

Nga và Thổ Nhĩ Kỳ là hai đối tác lớn trong lĩnh vực kinh doanh khí đốt. Hiện nay, Thổ Nhĩ Kỳ là đối tác nhập khẩu khí đốt tự nhiên từ Nga lớn thứ 2 thế giới, sau Đức.

Mỗi năm, Tập đoàn khí đốt quốc doanh Gazprom của Nga cung cấp tới 27 tỷ mét khối khí cho Thổ Nhĩ Kỳ, chiếm gần 70% tổng lượng tiêu thụ của nước này. Hai quốc gia cũng cùng tham gia vào dự án Dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ, dự án đường ống vận chuyển khí đốt từ Nga sang Thổ Nhĩ Kỳ qua Biển Đen với công suất lên tới 63 tỷ mét khối mỗi năm.

Nếu dự án này đổ vỡ, đồng thời Nga ngừng cung cấp khí đốt cho Thổ Nhĩ Kỳ, chắc chắn, Nga sẽ phải tăng cường tìm kiếm các đối tác khác để tiêu thụ khí đốt. Hiện nay, nguồn thu từ khí đốt chiếm phần lớn trong ngân sách của Moscow, vốn đã eo hẹp do giá dầu lao dốc và chi phí tăng mạnh trong cuộc chiến ở Syria.

Ông Mikhail Krutikhin, chuyên gia phân tích tại Tập đoàn RusEnergy cảnh báo: “Việc dừng bán khí đốt cho Thổ Nhĩ Kỳ sẽ là một quyết định đầy khó khăn đối với Nga, trong bối cảnh thị trường xuất khẩu khí đốt đang thu hẹp lại. Ngân sách quốc gia sẽ chịu nhiều sức ép khi mất đi một thị trường tiêu thụ khí đốt lớn như Thổ Nhĩ Kỳ”.