Bộ Y tế xây dựng 3 tình huống ứng phó bệnh đậu mùa khỉ

Hướng dẫn giám sát ca bệnh

Đậu mùa khỉ đang lây lan mạnh tại nhiều quốc gia trên thế giới. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã tuyên bố sự bùng phát bệnh đậu mùa khỉ là tình trạng y tế khẩn cấp toàn cầu. Chỉ trong 7 ngày qua, có tới hơn 4.000 ca bệnh được báo cáo. Tổng số ca bệnh ghi nhận đến nay là hơn 22.000 ca. Trong đó, 7 quốc gia và vùng lãnh thổ ở khu vực Tây Thái Bình Dương như: Nhật Bản, Australia, Trung Quốc… đã ghi nhận 62 ca bệnh. 

Dựa trên 3 tiêu chí: Độ nặng của bệnh, nguy cơ bệnh xâm nhập và nguy cơ lây truyền trong khu vực, WHO đánh giá tổng thể nguy cơ dịch đậu mùa khỉ trên toàn thế giới ở mức trung bình. Khu vực châu Âu ở mức cao, khu vực khác ở mức trung bình. Riêng khu vực Tây Thái Bình Dương, gồm cả Việt Nam, chỉ ở mức nguy cơ thấp đến trung bình. 

Hiện Bộ Y tế đang xây dựng hướng dẫn giám sát ca bệnh đậu mùa khỉ ở Việt Nam. TS Nguyễn Lương Tâm, Phó Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho rằng, nước ta đang kích hoạt lại hệ thống kiểm dịch cửa khẩu, đồng thời cần thiết lập văn phòng khẩn cấp đáp ứng nhanh bệnh đậu mùa khỉ. Những hành khách đi từ quốc gia có dịch nhập cảnh Việt Nam sẽ được đo thân nhiệt và các biện pháp giám sát, kịp thời phát hiện các ca nghi nhiễm, cách ly, lấy mẫu, xét nghiệm chẩn đoán. 

“Vừa rồi, thành phố Hồ Chí Minh có văn bản xin phép Bộ Y tế thực hiện khai báo ở cảng hàng không. Tuy nhiên, WHO đánh giá mức độ dịch toàn cầu đang ở mức trung bình, còn ở Việt Nam ở mức thấp đến trung bình. Do đó, việc khai báo y tế tại các sân bay có thể gây ách tắc”, TS Nguyễn Lương Tâm nói.

Điều đáng nói, vấn đề khó khăn trong chẩn đoán lâm sàng ca bệnh đậu mùa khỉ trong đợt bùng phát này là việc xuất hiện các ca bệnh có triệu chứng không điển hình. Thực tế, có 90% ca bệnh có phát ban, gần 49% ca sốt, 37,5% có phát ban bộ phận sinh dục, gần 32% có nổi hạch.

Hiện không có thuốc kháng vi rút nào có hiệu quả đã được chứng minh cho bệnh nhân đậu mùa khỉ. Việc điều trị chủ yếu là điều trị triệu chứng, theo dõi và điều trị tổn thương.

3 tình huống bệnh

Để chủ động ứng phó, chẩn đoán điều trị bệnh đậu mùa khỉ, TS Nguyễn Trọng Khoa, Phó Cục trưởng Cục Quản lý khám, chữa bệnh (Bộ Y tế) cho biết, Bộ Y tế xây dựng kế hoạch ứng phó với 3 tình huống dịch cụ thể:

- Tình huống 1: Chưa có trường hợp bệnh xâm nhập Việt Nam 

Các bệnh viện kiện toàn Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch; xây dựng kế hoạch phòng, chống dịch theo các giai đoạn của dịch; chuẩn bị cơ sở vật chất, khu vực cách ly, trang thiết bị, nhân lực, thuốc, vật tư, hóa chất, phương tiện cho phòng, chống dịch.

Xây dựng quy trình nội bộ tiếp đón, cách ly và điều trị người bệnh đậu mùa khỉ; thành lập đội chống dịch cơ động hỗ trợ cho tuyến dưới; tổ chức diễn tập phòng, chống dịch; điều trị các ca bệnh theo phân tuyến, thực hiện phương án điều trị tại chỗ theo chỉ đạo.

- Tình huống 2: Có các trường hợp bệnh đậu mùa khỉ xâm nhập Việt Nam. Tổ chức khu điều trị cách ly riêng cho ca bệnh đậu mùa khỉ; cập nhật quy trình nội bộ tiếp đón, cách ly và điều trị người bệnh đậu mùa khỉ phù hợp với thực tế tại cơ sở; thường trực chống dịch 24/24h. Rà soát lại cơ sở vật chất, trang thiết bị, phương tiện, vật tư, hóa chất, nhân lực sẵn sàng ứng phó với dịch lan rộng; tổ chức tập huấn bổ sung cho nhân viên y tế: Công tác điều trị, chống nhiễm khuẩn và kiểm soát lây nhiễm.

- Tình huống 3: Dịch lây lan ra cộng đồng

Mở rộng khu vực cách ly điều trị, tính toán phương án tự cách ly điều trị tại nhà; huy động các khoa lâm sàng và các bộ phận hỗ trợ tham gia; thường trực chống dịch 24/24h; sẵn sàng cử đội cấp cứu lưu động và hỗ trợ tuyến dưới, bệnh viện khác khi cần thiết; phân loại người bệnh theo mức độ nặng nhẹ để điều trị tại các tuyến phù hợp; hạn chế di chuyển người bệnh; thường xuyên đánh giá, rút kinh nghiệm trong công tác điều trị, chống nhiễm khuẩn và kiểm soát lây nhiễm, giám sát.