Châu Âu nỗ lực phục hồi kinh tế

Theo Ủy viên phụ trách chính sách công nghiệp của Liên minh châu Âu (EU) Thierry Breton, nền kinh tế của khối sẽ suy giảm khoảng 5-10% trong năm 2020 do đại dịch, đồng thời cảnh báo kịch bản suy thoái còn tồi tệ hơn nếu dịch tái bùng phát. Trong một khảo sát của Reuters, tăng trưởng kinh tế Khu vực đồng tiền chung châu Âu (Eurozone) năm 2020 được dự báo sẽ giảm 5,4% - năm tồi tệ nhất kể từ khi ra mắt vào năm 1999. Thậm chí, dự báo của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) còn tồi tệ hơn: Giảm 7,5%.

Do đó, các chính phủ châu Âu đã đưa ra các biện pháp cấp bách hỗ trợ doanh nghiệp và người lao động. Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen cho biết, tại Hội nghị Thượng đỉnh trực tuyến tối 23-4, các nhà lãnh đạo EU đã thông qua gói tài chính trị giá 540 tỷ euro để hỗ trợ ngay lập tức cho các nước chịu ảnh hưởng nặng nề của dịch Covid-19, đồng thời kêu gọi kích hoạt gói hỗ trợ này trước ngày 1-6 tới.

Cụ thể, việc hỗ trợ các nước thành viên tập trung vào 3 trụ cột: Ngân hàng Đầu tư châu Âu (EIB) lập quỹ 200 tỷ euro hỗ trợ doanh nghiệp; Cơ chế Bình ổn châu Âu (ESM) mở khoản tín dụng 240 tỷ euro cung cấp cho các nước yêu cầu hỗ trợ nhằm trang trải chi phí liên quan đến đại dịch; EC hỗ trợ 100 tỷ euro cho Chương trình lao động ngắn hạn (SURE) nhằm giảm tình trạng thất nghiệp. Trong khi ESM chỉ dành riêng cho các quốc gia trong khu vực Eurozone thì tất cả các thành viên EU đều có thể tiếp cận EIB và SURE. Như vậy, tổng giá trị các biện pháp mà EU và các nước trong khối đưa ra nhằm ứng phó với dịch bệnh ước tính lên tới 3.500 tỷ euro.

Đặc biệt, sau cuộc họp thượng đỉnh kéo dài 4 tiếng, các nhà lãnh đạo EU đã thảo luận về một ngân sách chung lớn hơn cho giai đoạn 2021-2027, trong đó nhất trí xây dựng quỹ khẩn cấp 1.000 tỷ euro giúp chấn hưng nền kinh tế sau đại dịch, dù nội dung chi tiết vẫn chưa được thống nhất và cần tiếp tục thảo luận.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho biết, hiện sự khác biệt chính giữa các chính phủ là việc quỹ hỗ trợ nên chuyển tiền trợ cấp hay dưới dạng các khoản vay. Ông chủ Điện Elysee lo ngại các khoản vay sẽ gây tác dụng ngược bởi một số thành viên EU vốn đã phải chật vật xoay xở với các món nợ lớn trước khi dịch bệnh bùng phát. Italia và Tây Ban Nha hiện có số ca nhiễm và tử vong do Covid-19 thuộc nhóm cao hàng đầu thế giới và cũng là hai nước đang gánh khối nợ khổng lồ với tỷ lệ nợ trên tổng sản phẩm quốc nội (GDP) lần lượt là 130% và 100%.

Lãnh đạo hai quốc gia này cũng bày tỏ hy vọng quỹ khẩn cấp sẽ cung cấp các khoản tài trợ để ngăn nền kinh tế sụp đổ kéo theo mối đe dọa tới thị trường nội khối. Trong khi đó, các quốc gia khác như Áo, Hà Lan lại mong muốn các biện pháp hỗ trợ được thực hiện dưới dạng các khoản vay.

Phát biểu tại cuộc họp báo sau hội nghị, Chủ tịch EC Ursula von der Leyen nhận định ngân sách EU trong những năm tiếp theo cần thích ứng với hoàn cảnh mới, tạo đà cho các khoản hỗ trợ và đầu tư cần thiết trên toàn châu lục với quy mô lên tới hàng nghìn tỷ euro. Các biện pháp này cũng nhằm bảo đảm tính toàn vẹn và gắn kết, thịnh vượng của thị trường chung, thể hiện sự đoàn kết nội khối, vì lợi ích của cả liên minh trong bối cảnh hệ lụy của cuộc chiến chống dịch Covid-19 còn dai dẳng.