Chỉ hạn chế hoạt động xe máy khi đủ các điều kiện

- Tại buổi làm việc của Bí thư Thành ủy Hà Nội với Sở Giao thông - Vận tải mới đây, ông đã đề nghị sớm thực hiện lộ trình hạn chế xe máy theo nghị quyết đã được HĐND thành phố Hà Nội thông qua. Ông có thể nói rõ hơn về vấn đề này?

- Như đã biết, ngày 4-7-2017, HĐND thành phố Hà Nội đã ban hành Nghị quyết số 04/2017/NQ-HĐND thông qua đề án “Tăng cường quản lý phương tiện giao thông đường bộ nhằm giảm ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường giai đoạn 2017-2020 và tầm nhìn đến năm 2030”. Theo Nghị quyết, đến năm 2030 mới dừng hoạt động xe máy tại các quận chứ không phải cấm toàn thành phố. Sở Giao thông - Vận tải sẽ sớm xây dựng đề án công bố rõ lộ trình và chuẩn bị các điều kiện cần thiết để thực hiện các mục tiêu của Nghị quyết.

Trước khi HĐND thành phố ban hành nghị quyết này, Sở Giao thông - Vận tải cùng các cơ quan của thành phố đã phối hợp với Bộ Giao thông - Vận tải khảo sát, đánh giá kỹ về điều kiện quản lý đô thị của các thành phố trên thế giới và khu vực để tổng kết kinh nghiệm. Đồng thời, đánh giá tình hình thực tiễn của đô thị Hà Nội, từ đó đưa ra các đề xuất. Qua đó, HĐND thành phố đã thống nhất cao với chủ trương hạn chế hoạt động xe máy tại các quận nội thành vào năm 2030.

- Nhiều ý kiến cho rằng, giao thông công cộng của Hà Nội còn chưa đáp ứng nhu cầu, do đó hạn chế xe máy sẽ gây khó khăn cho việc đi lại của người dân?

- Xây dựng được nghị quyết đã khó, nhưng triển khai nghị quyết còn khó hơn. Dừng xe máy tại một số quận vào năm 2030 là mục tiêu, nhưng để thực hiện được mục tiêu này chúng ta phải làm rất nhiều việc. Tất cả các giải pháp để thực hiện Nghị quyết số 04/2017/NQ-HĐND đều phải được tiến hành đồng bộ. Thành phố chỉ hạn chế hoạt động của xe máy khi đã có đủ các điều kiện cần thiết. Cụ thể là, hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông và vận tải hành khách công cộng phải phát triển đến một mức độ tương ứng nhằm mục tiêu cuối cùng là phục vụ tốt nhu cầu đi lại của nhân dân, cải thiện môi trường sống của thành phố. Trong lộ trình mà chúng tôi đang xây dựng sẽ thực hiện hạn chế xe máy từng bước theo tuyến, theo khu vực. Những tuyến đường, khu vực nào đủ điều kiện về phát triển cơ sở hạ tầng, phương tiện vận tải hành khách công cộng đã đáp ứng được nhu cầu đi lại của nhân dân thì sẽ hạn chế hoạt động của xe máy.

Dự kiến có thể một trong hai tuyến phố là Lê Văn Lương hoặc Nguyễn Trãi sẽ thí điểm đầu tiên trong các quận nội thành của Hà Nội. Người dân có thể sử dụng xe buýt nhanh - BRT tuyến Kim Mã - Yên Nghĩa, hoặc tuyến đường sắt đô thị 2A Cát Linh - Hà Đông. Trong nghiên cứu, đề án cũng tính tới việc ở một thời điểm nào đó sẽ dừng việc đăng ký xe máy mới để nhân dân cân nhắc việc mua sắm phương tiện trên cơ sở lộ trình thành phố đã đặt ra. Việc này cũng sẽ được đưa ra lấy ý kiến của nhân dân.

Mục tiêu của thành phố là đến năm 2030, các chỉ tiêu về vận tải hành khách công cộng phải đáp ứng được từ 30 đến 35% nhu cầu đi lại của nhân dân. 80% người dân sẽ được tiếp cận phương tiện vận tải hành khách công cộng ở mức di chuyển dưới 500m và 20% còn lại sẽ kết nối bằng các hình thức khác như đi bộ, đi xe đạp, hoặc taxi. Thực tế hiện nay, trong khu vực nội đô, xe buýt đã phủ kín, vấn đề cần thiết là phải tăng cường tính kết nối. Theo kế hoạch, trong năm 2019, thành phố sẽ mở thêm 15-20 tuyến buýt mới. Các tuyến này đa phần sẽ dùng xe buýt nhỏ để đi vào các tuyến phố có mặt cắt nhỏ, nhằm tăng khả năng kết nối và tiếp cận cho hành khách.

- Thế còn với ô tô cá nhân thì sao, thưa ông?

- Không chỉ xe máy, mà thành phố sẽ áp dụng hạn chế cả ô tô cá nhân thông qua các biện pháp kinh tế. Đó là tăng phí dịch vụ đỗ xe tại các khu vực trung tâm; xây dựng đề án thu phí vào một số khu vực trung tâm có khả năng gây ùn tắc và ô nhiễm môi trường... để người dân thay đổi thói quen, từ đó lựa chọn sử dụng loại phương tiện nào hợp lý nhất.

Để thay đổi thói quen đi lại của người dân từ phương tiện cá nhân sang phương tiện công cộng là một cuộc cách mạng. Người dân đang có thói quen đi xe máy như đi bộ, 100m cũng đi xe máy, nên mất thói quen đi bộ. Để thay đổi thói quen, dần dần bỏ phương tiện cá nhân, thay thế bằng phương tiện công cộng đòi hỏi mỗi người phải có sự hy sinh nhất định vì lợi ích chung và cũng nhằm mục tiêu từng bước xây dựng một đô thị văn minh, hiện đại.