Nguy cơ ''bệnh chồng bệnh'' ở người cao tuổi

Dễ tái phát và nhiễm bệnh nặng

Mắc sốt xuất huyết và được chuyển đến Khoa Truyền nhiễm, Bệnh viện Đa khoa Đức Giang trong tình trạng tiểu cầu giảm thấp xuống 3G/L (ở mức độ nghiêm trọng) nhưng không có dấu hiệu xuất huyết, ngay lập tức, bà N.T.M.H. (65 tuổi, ở quận Long Biên, Hà Nội) được bác sĩ chỉ định truyền tiểu cầu. Bệnh nhân H. chia sẻ: “Tôi từng mắc Covid-19, lại đang phải sử dụng thuốc điều trị tiểu đường và tim mạch. Khi biết mình mắc sốt xuất huyết, tôi vô cùng lo lắng. May mắn, được cấp cứu kịp thời, nên hiện sức khỏe của tôi đã hồi phục”.

Hiện, dịch sốt xuất huyết tại Hà Nội đang bước vào giai đoạn cao điểm. Khác với những mùa dịch trước, năm nay có một lượng lớn bệnh nhân trở nặng rất nhanh. Trong 15 ca tử vong do sốt xuất huyết được ghi nhận tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới trung ương từ đầu tháng 5-2022 đến nay, trường hợp nhiều tuổi nhất là 82 tuổi. Nguyên nhân tử vong là do bệnh nhân nhập viện muộn, không thể cứu chữa.

Bác sĩ Phạm Văn Phúc, Phó Trưởng khoa Hồi sức tích cực, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới trung ương cho biết, trong số các bệnh nhân sốt xuất huyết tử vong, có đến 50% bệnh nhân có dấu hiệu sốc từ rất sớm. Nhiều ca rơi vào tình trạng sốc từ ngày thứ 3 của bệnh, trong khi thông thường, tình trạng này xảy ra ở ngày thứ 5 đến ngày thứ 7.

“Người cao tuổi, người có bệnh nền chính là đối tượng dễ bị nặng khi mắc sốt xuất huyết. Thế nhưng, người dân lại cho rằng, cứ phải có triệu chứng xuất huyết thì mới là sốt xuất huyết. Trong khi trên thực tế, nhiều bệnh nhân không có biểu hiện xuất huyết nhưng vẫn giảm tiểu cầu và tử vong. Do đó, người dân cần vào bệnh viện sớm hơn, từ khi có dấu hiệu sốt, đợi đến khi có xuất huyết thì bệnh đã trở nặng”, bác sĩ Phạm Văn Phúc lưu ý.

Không chỉ sốt xuất huyết, thời điểm này, số người mắc cúm hay các bệnh viêm đường hô hấp khác cũng đang gia tăng. Với người cao tuổi, khi hệ hô hấp bị tổn thương do một mầm bệnh thì rất có thể họ sẽ đồng nhiễm hoặc bội nhiễm thêm 2-3 tác nhân khác.

Bà Đ.T.T. (61 tuổi, ở huyện Đông Anh, Hà Nội) được chuyển đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội cấp cứu trong tình trạng ho nhiều, đau tức vùng ngực, suy hô hấp, tím tái. Bệnh nhân được các bác sĩ chỉ định trợ thở bằng máy. Cách đây 2 tuần, bà T. mắc cúm A và được gia đình đưa đến một bệnh viện ở gần nhà khám và điều trị. Chỉ vài ngày sau khi sức khỏe bình phục và được xuất viện về nhà, bà lại tái phát cơn ho nặng hơn, khó thở và phải tái nhập viện. Lần này, kết quả xét nghiệm cho thấy, bà T. nhiễm vi rút hợp bào hô hấp (RSV).

Theo bác sĩ Nguyễn Thị Bích Ngọc, Trưởng khoa Hô hấp, Bệnh viện Phổi trung ương, thời điểm này, số lượng bệnh nhân đến khám các bệnh liên quan đến đường hô hấp gia tăng. Bệnh nhân có thể mắc bệnh giống lần trước hoặc có thể khác lần trước nên cần đến gặp bác sĩ để được khám và đánh giá chính xác.

“Lá chắn“ chống lại bệnh tật

Người bệnh có bệnh lý tim mạch, nếu mắc thêm một bệnh lý truyền nhiễm thì tỷ lệ tử vong có thể tăng cao lên 5 lần. Người có bệnh lý nền về hô hấp mắc cúm, phế cầu… tăng nguy cơ tử vong lên 12 lần. Nếu người có đồng thời cả 2 bệnh nền hô hấp và tim mạch, khi mắc thêm một bệnh truyền nhiễm thì nguy cơ tử vong tăng 20 lần. Không chỉ nhiễm một vi rút hoặc vi khuẩn, người cao tuổi, người có bệnh nền còn rất dễ bị bội nhiễm. Chính vì vậy, người cao tuổi cần chủ động phòng bệnh bằng các biện pháp, như: Đeo khẩu trang, vệ sinh tay thường xuyên, hạn chế tiếp xúc với người mắc hoặc nghi mắc bệnh truyền nhiễm hô hấp, che miệng khi ho hoặc hắt hơi, bổ sung dinh dưỡng hợp lý... Mặt khác, tiêm vắc xin tăng cường đề kháng hệ hô hấp là biện pháp hiệu quả trong phòng bệnh.

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), mỗi năm trên thế giới có đến 1,5 triệu người tử vong vì các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm mà có thể dự phòng bằng vắc xin. Bác sĩ Bùi Thanh Phong, Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC khuyến cáo, người cao tuổi, người có bệnh nền cần tiêm vắc xin phòng bệnh càng sớm càng tốt. Đây chính là “lá chắn” vững chãi để chống lại bệnh tật. Người cao tuổi cần được tiêm chủng đầy đủ các loại vắc xin phòng viêm phổi, như: Phế cầu, cúm mùa, Covid-19…  Riêng vắc xin cúm cần tiêm nhắc lại hằng năm. Ngoài ra, người cao tuổi, người có bệnh nền cũng cần tiêm vắc xin phòng bạch hầu, ho gà, uốn ván để tăng cường miễn dịch.

“Sau 3 năm dịch Covid-19, số người cao tuổi quan tâm đến những vắc xin để phòng bệnh ngày càng nhiều. Bởi, khi tiêm một mũi vắc xin không chỉ giúp bản thân tránh khỏi bệnh truyền nhiễm đó mà còn giúp phòng bệnh cho gia đình và cộng đồng, đồng thời giảm chi phí và gánh nặng y tế”, bác sĩ Bùi Thanh Phong nhấn mạnh.