Thượng tá Đào Anh Tuấn - Khắc tinh của tội phạm

Triệt phá Khánh “trắng”, Tuấn “con” và...

Thượng tá Đào Anh Tuấn có vẻ ngoài mạnh mẽ, rắn rỏi và sự điềm tĩnh của một người từng trải, nhưng sự nhiệt thành lại bộc lộ rõ rệt qua giọng nói. Anh thu hút người đối thoại bằng những câu chuyện nghề thú vị.

Hơn 30 năm công tác trong ngành, trong đó có gần 20 năm ở Phòng Cảnh sát Hình sự (1992-2011) rồi 7 năm ở Phòng Cảnh sát truy nã tội phạm (2011-2018) và nay ở phòng Cảnh sát bảo vệ, Thượng tá Đào Anh Tuấn đã trực tiếp chỉ đạo, truy bắt hơn 200 đối tượng bị truy nã, trong đó có nhiều đối tượng nguy hiểm, đặc biệt nguy hiểm, bị truy nã quốc tế và truy nã trốn lâu năm; điều tra, khám phá nhiều vụ án đặc biệt nghiêm trọng…

Điển hình như vụ triệt phá ổ nhóm tội phạm Dương Văn Khánh (tức Khánh trắng) cầm đầu tại khu vực chợ Đồng Xuân; vụ băng nhóm Tuấn “con” liên tỉnh Hà Nội, Hà Tây (cũ), Nam Định, TP Hồ Chí Minh; hay 6 giờ lăn lộn, truy bắt Nguyễn Đức Nghĩa, kẻ sát nhân máu lạnh trong vụ án cướp tài sản chặt xác phi tang ở phường Trung Hòa (Cầu Giấy, Hà Nội) chấn động dư luận cả nước năm 2010…

Nhưng khi nói về bản thân và những chiến công của mình thì Thượng tá Đào Anh Tuấn lại hết sức dè dặt. Anh bảo mỗi khi tham gia một chuyên án, anh luôn coi đó là nhiệm vụ phải hoàn thành. Tất cả những thành tích mà anh đạt được hôm nay đều có sự hỗ trợ, giúp đỡ rất lớn của đồng đội.

Sự quyết liệt trong tính cách và thói quen lao động hết mình, tinh thần độc lập tác chiến, thẳng thắn, dám chịu trách nhiệm, không quản ngại gian nan, vất vả, từng phải đổ máu khi truy bắt những đối tượng phạm pháp (anh là thương binh với tỷ lệ thương tật 24%) đã giúp anh luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Năm 2017, anh vinh dự được thành phố vinh danh là Công dân Thủ đô ưu tú.

“Được vinh danh là Công dân Thủ đô ưu tú là niềm tự hào, là sự quan tâm, ghi nhận của lãnh đạo của thành phố đối với cá nhân, giúp tôi có thêm động lực, không ngại khó khăn, gian khổ để tấn công tội phạm vì cuộc sống bình yên của nhân dân” - Thượng tá Đào Anh Tuấn nói.

Quên mình vì nhiệm vụ

Kể về con đường đã đưa anh đến với nghề, Thượng tá Đào Anh Tuấn chia sẻ: “Tôi tuổi Đinh Mùi (1967), sinh ra và lớn lên tại làng hoa Ngọc Hà, Hà Nội, không phải “con nhà tông” nhưng từ ngày bé tôi đã có mơ ước tha thiết được khoác lên mình bộ sắc phục công an để truy bắt tội phạm”.

Nhìn lại chặng đường đã qua, Thượng tá Đào Anh Tuấn không nhớ nổi đã bao nhiêu lần phải đối mặt với những tình huống nguy hiểm. Vậy mà mỗi khi nhận được mệnh lệnh từ cấp trên là anh lại hăng hái lên đường với tâm thế của một người lính lần đầu ra trận.

“Có lẽ tôi bị lây cái máu nhiệt tình ấy từ người chỉ huy cũ - Phó Giám đốc Công an thành phố Hà Nội, Đại tá Vũ Đình Hoành. Ông là một tấm gương về tinh thần trách nhiệm với công việc và đạo đức nghề nghiệp. Còn nhớ năm 1992, khi tôi từ “lính văn phòng” xin chuyển sang làm trinh sát Đội đặc nhiệm thuộc Phòng Cảnh sát Hình sự, ông thẳng thắn nói: “Sang đấy là vất vả đấy, nhưng đã đi là phải phấn đấu, chấp nhận gian khổ. Đừng có để xấu mặt, nghe chưa!”.

Anh Tuấn ý thức rõ: "Hà Nội là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa... của cả nước, vì vậy, công tác bảo đảm an ninh trật tự có vị trí đặc biệt quan trọng. Nhiệm vụ của chúng tôi làm làm sao để ngăn ngừa không xảy ra các vụ án đặc biệt nghiêm trọng, còn khi đã xảy ra thì phải điều tra, khám phá nhanh”.

Sự khôn ngoan và bản lĩnh của một người từng nhiều năm là lính đặc nhiệm hình sự cộng với sự nhạy cảm bản năng đã giúp anh cùng đồng đội bắt được những đối tượng cộm cán một cách nhanh nhất.

Gian nan hành trình phá án

- Theo anh, đâu là bí quyết phá án nhanh và triệt phá thành công những vụ án khó?

- Việc phá một vụ án hay truy tìm kẻ mang lệnh truy nã cũng giống như giải một bài toán khó. Người làm công tác điều tra phải luôn sáng tạo, mò mẫm để tìm ra nhiều cách giải khác nhau.

Tôi xuất thân từ dân toán nên phân tích logic những chi tiết nhỏ nhất rồi kết nối chúng lại để dựng lên chân dung kẻ phạm tội.

Quá trình điều tra mỗi vụ án luôn phải phát huy tính tập thể cao và có sự chia sẻ của đồng đội. Ngoài ra, điều quan trọng là phải thực sự tâm huyết với nghề và hết mình với nhiệm vụ.

Thực tế cho thấy, thủ phạm gây ra các vụ trọng án đủ mọi thành phần, lứa tuổi, thủ đoạn gây án tinh vi, táo bạo. Sau khi gây án, chúng thường xóa dấu vết, tạo hiện trường giả nhằm che giấu tội lỗi, gây khó khăn cho công tác điều tra. Khi bị phát hiện bắt giữ thì chúng chống trả quyết liệt. Khi bắt được thì chúng tìm mọi cách để chối tội. Cho nên trong quá trình điều tra tôi luôn nghĩ cách, tính toán phương án tối ưu sao cho nhanh chóng bắt được thủ phạm, bảo đảm an toàn cho đồng đội, bảo đảm tài sản và tính mạng của nhân dân.

Khi đối mặt hỏi cung tội phạm thì luôn phải kiên trì, bình tĩnh để cảm hóa, giáo dục, thuyết phục để họ hiểu rõ được tội lỗi của bản thân và hiểu rõ được chính sách nhân đạo của Đảng và Nhà nước. Kết hợp với việc tổ chức xác minh tính chính xác của những thông tin do chúng khai, dần dần làm cho đối tượng từ chỗ ngoan cố không chịu khai báo đến lúc phải tự giác khai báo thành khẩn.

- Phải giáp mặt thường xuyên với tội phạm, không ít kẻ cùng đường nên rất manh động và liều lĩnh... đã rèn cho anh những phẩm chất gì?

- Tâm thế ghét cái ác đã thôi thúc chúng tôi không quản khó khăn gian khổ, thậm chí nguy hiểm tính mạng, để nhanh chóng tìm cho ra thủ phạm, bắt chúng phải nhận tội trước pháp luật, cố gắng làm vơi đi mất mát cho người bị hại và ổn định tình hình xã hội.

Từ nhận thức, suy nghĩ trăn trở đó, để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, trước khi tham gia bất kỳ một vụ án nào tôi đều phải nghiên cứu kỹ từ nội dung vụ việc cho đến đối tượng cần đấu tranh, một mặt để hạn chế những tình huống bất ngờ, nhưng mặt khác cũng là không để bỏ sót, lọt đối tượng phạm tội.

Truy bắt tội phạm truy nã không chỉ ngày một ngày hai, có khi mấy tháng trời, ăn bờ ngủ bụi, lang bạt từ nơi này đến nơi khác. Cho đến giờ, tôi vẫn còn thói quen giữ trong phòng làm việc cái túi có 2 bộ quần áo và vài vật dụng cá nhân để sẵn sàng lên đường làm nhiệm vụ. Phải luôn đặt mình vào vị trí của đối tượng để có thể đưa ra những biện pháp truy tìm, bắt giữ phù hợp.

- Đối mặt với rất nhiều đối tượng giang hồ cộm cán, cho đến nay, tên cướp nào làm anh hao tổn nhiều trí lực nhất?

- Căng thẳng nhất với tôi có lẽ là vụ án xảy ra ở quán bia hơi CG6 (xã Đông Ngạc). Đây là vụ án mà tôi đã lấy cả sinh mạng chính trị của mình ra để bảo đảm. Hiện trường vụ án là cả chục con người bị đâm chém dã man tại một địa bàn giáp ranh. Không có manh mối, không có nhân chứng. Khó khăn nhất là việc xác định hung thủ gây án.

Trải qua nhiều tháng truy lùng, kiên trì rà soát, xác minh, gạn lọc, tôi lần ra đối tượng cầm đầu là một tay anh chị người Hải Phòng nhưng căn cứ khởi tố không có vì chứng cứ yếu. Với ý chí phải theo đuổi vụ này đến cùng, khi đối tượng trốn vào TP Hồ Chí Minh, tôi phát hiện đối tượng đang ở nhà chị gái ở khu Phú Mỹ Hưng và quyết định bắt khẩn cấp. Đối tượng bỏ chạy, không còn cách nào khác, tôi buộc phải nổ súng vào chân hắn.

Là một kẻ lì lợm, đối tượng kiên quyết không khai nhận. Đến ngày thứ 9 (là ngày hết hạn giam giữ), tôi mới đủ chứng cứ chứng minh được hành vi phạm tội của đối tượng để gửi hồ sơ sang Viện Kiểm sát. Chậm một chút nữa thôi là tôi buộc phải thả đối tượng và phải chịu trách nhiệm trước pháp luật vì hành vi xâm phạm tính mạng, sức khỏe người khác trong khi thi hành công vụ. Vụ án này sau mở rộng bắt thêm 10 đối tượng và tên cầm đầu đã lĩnh án 23 năm tù về tội giết người…

- Sự lựa chọn đó của anh thật dũng cảm. Ngoài chuyện tự ái nghề nghiệp ra thì anh lấy gì làm động lực?

- Đã chấp nhận năm ăn năm thua thì quyết tâm phải cao. Tôi tin ở bản thân mình. Bị dồn vào chân tường thì quyết tâm lại càng cao nữa.

- Công việc chắc chắn đã lấy đi rất nhiều thời gian của anh mà đáng lẽ anh ở bên người thân?

- Các vụ trọng án xảy ra không theo một quy luật nào. Có thể ban ngày, ban đêm, ngày lễ, ngày Tết, ở cả địa bàn đông dân cư lẫn nơi hẻo lánh. Vì vậy, nhiều khi chúng tôi phải làm việc ngày đêm căng thẳng. Có hôm về nhà chưa được bao lâu, có điện thoại gọi đã phải khoác vội chiếc áo, bỏ dở bữa cơm để lên đường làm nhiệm vụ. Mà đi xa hàng tuần, hàng tháng liền. Nếu hậu phương không vững chắc sẽ ảnh hưởng đến chất lượng hiệu quả công việc và hạnh phúc gia đình.

- Anh có phải là người lãng mạn không? Chẳng hạn khi rảnh rỗi anh có bù đắp lại cho bà xã bằng cách rủ chị ấy đi xem phim, xem kịch hay đi du lịch đâu đó.

- Ồ, chưa bao giờ. Có lẽ tôi là người khô khan (cười). Nhưng tôi luôn biết ơn cô ấy đã thông cảm với công việc của tôi và đồng đội, tự mình vượt qua mọi khó khăn, lo toan cho gia đình để nuôi dạy con khỏe, con ngoan, động viên chồng yên tâm công tác.

- Một ngày bây giờ của anh có khác nhiều so với một ngày khi anh còn công tác ở Phòng Cảnh sát truy nã tội phạm (PC52)?

- Năm 2018, tôi chuyển sang Phòng Cảnh sát bảo vệ. Chúng tôi luôn xác định nhiệm vụ đấu tranh phòng chống tội phạm, bảo đảm trật tự an ninh để giữ cho Thủ đô bình yên là một nhiệm vụ quan trọng.

Đã là một chiến sĩ Công an nhân dân thì dù ở vị trí nào, điều quan trọng nhất vẫn là phải hoàn thành tốt công việc của mình để góp phần bảo vệ an ninh trật tự của Thủ đô trong tình hình mới.

***

Những thành công của Thượng tá Đào Anh Tuấn là kết quả của những hy sinh, cống hiến và cả những gian nan, vất vả mà anh đã trải qua. Trả lời câu hỏi: "Trong cuộc sống, điều gì là quan trọng nhất đối với anh?", anh đã trả lời ngắn gọn: "Phải sống ngay ngắn, học theo những người có tâm, có đức, không tham và chấp nhận chịu thiệt". Nhân cách sống và cá tính của anh khiến những người xung quanh, kể cả tội phạm sau khi thoát khỏi vòng lao lý vẫn luôn tôn trọng anh.