Học sinh thời nay quá kém

Ngày 23-9-2003, “Hội thảo quốc gia về chất lượng giáo dục và giáo dục kỹ năng sống” đã diễn ra tại Hà Nội. Nhiều tham luận của các chuyên gia, nhà giáo nổi tiếng đều có chung một tiếng nói: báo động về chất lượng học tập quá kém của học sinh ở tất cả các cấp học.

Nhìn vào kết quả kỳ thi đại học và cao đẳng 2003 vừa qua, chúng ta không khỏi giật mình. 86% số thí sinh có tổng điểm ba môn dưới 15 điểm. Trong đó, số thí sinh đạt tổng điểm thi ba môn dưới 10 là 66%. Có gần 10.000 bài thi của thí sinh đạt điểm 0. Số thí sinh đạt tổng điểm thi ba môn trên 20 điểm chỉ chiếm khoảng 4%.

Thiết nghĩ, đây là sự báo động về chất lượng đào tạo học sinh của chúng ta. Bởi đề thi hoàn toàn nằm trong chương trình giảng dạy. Hướng ra đề thi của Bộ Giáo dục - đào tạo là không đánh đố học sinh. ấy thế mà 86% học sinh có số điểm dưới trung bình, 14% còn lại dành cho 3 loại: trung bình, khá, giỏi. Điều này làm cho đông đảo những người quan tâm chăm lo cho giáo dục, nhất là các bậc cha mẹ có con đang bước vào ngưỡng cửa kỳ thi này không khỏi băn khoăn, lo lắng.

Phải chăng, nếu chúng ta có thể hoàn toàn yên tâm ở khâu ra đề thi, thì nguyên nhân nằm ở khâu dạy và học. Nếu là dạy thì do sách giáo khoa, hay do phương pháp giảng dạy, hay do lệch hướng... Nếu là học, thì do trò lười, hay do mất kiến thức cơ bản, hay do năng lực yếu... Tìm ra “bệnh” ở khâu nào để có biện pháp chữa trị là việc rất nên làm. Nhưng về khía cạnh khác, theo chúng tôi lại là mừng. Bởi đây là một kỳ thi nghiêm túc, đánh giá đúng thực chất trình độ học sinh của chúng ta. Biết không tự lừa dối, ve vuốt thànhtích “ảo” để rồi giả vờ mừng, chẳng là mừng thật ư?

Sự phân hóa học sinh tương đối rõ: học sinh ở các thành phố lớn và học sinh nông thôn, học sinh miền núi và miền xuôi, học sinh ở các trường chuyên, lớp chọn và học sinh ở các trường thường, giữa các trường công lập và ngoài công lập, giữa học sinh chạy theo các lò luyện thi và không có điều kiện luyện thi... Hai thí sinh đạt điểm tuyệt đối ba môn thi 30/30 đều quê ở Thanh Hóa cho thấy rõ sự phân hóa đó.

Không chỉ báo động chất lượng giáo dục ở bậc phổ thông mà chất lượng giáo dục đại học cũng rất đáng lo. Sinh viên ra trường không làm được việc.

Kể ra bây giờ mới nói đến chất lượng thực của học sinh qua một kỳ thi dù rất tiêu biểu, tất nhiên chưa phải đã đủ, cũng chưa phải là tất cả, nhưng nói như chúng ta thường nói: muộn còn hơn không.