Cần làm rõ bản chất nền kinh tế Việt Nam trong Hiến pháp

Điều này từng nhận được nhiều luồng ý kiến khác nhau, có ý kiến đề nghị giữ nguyên tên nước là “Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam”, có ý kiến đề nghị đổi thành “Việt Nam dân chủ cộng hòa”. Theo ĐB Nguyễn Văn Tuyết (Đoàn Bà Rịa Vũng Tàu) cần phải giữ nguyên tên nước là “Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam” vì tên gọi này ra đời trong bối cảnh nước ta vừa hoàn thành cuộc cách mạng dân tộc dân chủ, thống nhất đất nước, cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội, khẳng định rõ con đường, mục tiêu xây dựng chế độ xã hội chủ nghĩa của Đảng, Nhà nước và nhân dân ta. Mặt khác, tên gọi này đã được sử dụng ổn định từ tháng 7-1976 đến nay, đã được chính thức ghi nhận trong Hiến pháp năm 1980 và Hiến pháp năm 1992. Việc giữ nguyên tên nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam Việt Nam là nhằm tiếp tục khẳng định mục tiêu, con đường xây dựng và phát triển đất nước lên chủ nghĩa xã hội, bảo đảm tính ổn định, tránh việc phải thay đổi về quốc huy, con dấu, quốc hiệu trên các văn bản, giấy tờ.

Cũng đồng ý với việc giữ nguyên tên nước, ĐB Phạm Trọng Nhân (Đoàn Bình Dương) cho rằng, tên nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã gắn với chế độ, gắn với sự hình thành đất nước, phát triển của dân tộc Việt Nam và đã quen thuộc với người dân. Việc thay đổi tên nước trong thời điểm hiện nay sẽ dẫn đến những hệ quả không có lợi, thậm chí có thể bị xuyên tạc là ta đang xa rời mục tiêu, con đường lên chủ nghĩa xã hội và làm phát sinh nhiều thủ tục hành chính, gây tốn kém, phức tạp.

Đề cập đến vấn đề vai trò của Công đoàn trong Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992, ĐB Trần Văn Tư (Đoàn Đồng Nai) đề nghị, cần có một điều riêng quy định về chức năng, nhiệm vụ của tổ chức Công đoàn. Ông Trần Văn Tư cho rằng bản chất giai cấp vô sản là bản chất giai cấp công nhân nên quy định chi tiết về Công đoàn trong Hiến pháp hoàn toàn hợp lý. Mặc dù tổ chức Công đoàn cũng như những đoàn thể khác cùng nằm trong Mặt trận Tổ quốc, nhưng công đoàn là nơi tập hợp các tầng lớp lao động ở nhiều lĩnh vực, với nhiều thành phần khác nhau. Với xu hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa ngày càng cao hiện nay, bà con nông dân cũng là những người công nhân trong nông nghiệp; ngư dân hiện cũng đã thành lập các nghiệp đoàn; kể cả một bộ phận quân đội tham gia sản xuất, kinh doanh cũng là thành viên của công đoàn. Do đó, giữ lại điều 10 quy định chi tiết về vai trò công đoàn như Hiến pháp hiện hành là thể hiện đúng bản chất công đoàn là đại diện cho lực lượng rất lớn, đó là giai cấp công nhân.

Liên quan đến nội dung kiểm soát quyền lực, theo ĐB Trần Văn Tư (Đoàn Đồng Nai), kiểm soát quyền lực nhà nước là thống nhất, không phân chia nhưng cần có phân công phân nhiệm rành mạch hơn nữa.
Về vai trò kinh tế nhà nước, dù tài liệu Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 đưa ra 3 phương án. Tuy nhiên, theo ĐB Phạm Trọng Nhân (Đoàn Bình Dương), quá trình phát triển kinh tế không nên cấm hay khuyến khích luật định hướng đi nào mà chỉ cần khẳng định mô hình phát triển, bản chất nền kinh tế Việt Nam. Theo đó, nên chọn phương án 3 tức là không ghi cụ thể vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước mà đề cập theo hướng, nền kinh tế Việt Nam là nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa với nhiều hình thức sở hữu, nhiều thành phần kinh tế. Các thành phần kinh tế đều là bộ phận cấu thành quan trọng của nền kinh tế quốc dân, cùng phát triển lâu dài, hợp tác, bình đẳng và cạnh tranh theo pháp luật.