Xử lý vụ “lương khủng”: Chỉ lo “đánh trống bỏ dùi”

Theo Kết luận số 623/TB-VP của Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh Lê Mạnh Hà thì 4 doanh nghiệp công ích của thành phố đã có những sai phạm nghiêm trọng như sử dụng quỹ tiền lương của người lao động để chi lương thưởng cho viên chức quản lý trái quy định, ký hợp đồng với công nhân vi phạm Luật Lao động... Đặc biệt, Phó Chủ tịch Lê Mạnh Hà còn đặt vấn đề "có bất thường" bởi viên chức quản lý của các công ty trên có mức thu nhập "khủng" trong khi lương công nhân thì rất "bèo". Đáng lưu ý, đây là các đơn vị công ích chứ không phải doanh nghiệp sản xuất kinh doanh. Cụ thể, tại Công ty TNHH MTV Thoát nước đô thị, bình quân lương của viên chức quản lý là hơn 111 triệu đồng/tháng (năm 2012 giám đốc là 2,6 tỷ đồng/năm; chủ tịch hội đồng thành viên 1,6 tỷ đồng/năm; kế toán trưởng 1,67 tỷ đồng/năm) trong khi lương bình quân của người lao động thường xuyên khoảng 25,6 triệu đồng/ tháng, lao động mùa vụ 5,4 triệu đồng/tháng. Tại Công ty TNHH MTV Chiếu sáng công cộng, lương bình quân của người lao động thường xuyên khoảng 55,3 triệu đồng/tháng, mùa vụ 7,8 triệu đồng/tháng, trong khi của viên chức quản lý hơn 164 triệu đồng/tháng (năm 2012 lương giám đốc là 2,2 tỷ đồng; Chủ tịch hội đồng thành viên 2,4 tỷ đồng). Tại Công ty TNHH MTV Công trình giao thông Sài Gòn, lương viên chức quản lý trung bình gần 62 triệu đồng/tháng trong khi lao động mùa vụ chỉ 4,5 triệu đồng/tháng, lao động thường xuyên gần 26 triệu đồng. Công ty TNHH MTV Công viên cây xanh, lương bình quân của "sếp" hơn 52 triệu đồng/tháng trong khi công nhân mùa vụ chỉ 9 triệu đồng/tháng, lao động thường xuyên hơn 15 triệu đồng/tháng…

Ngày 27-8, trao đổi với chúng tôi, ông Huỳnh Tấn Dũng, Chánh Thanh tra Sở LĐ-TB&XH TP Hồ Chí Minh (được giao xử lý vụ việc) cho biết, trước mắt, Thanh tra Sở sẽ xử phạt các hành vi vi phạm pháp luật của công ty và thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả nhằm bảo đảm quyền lợi của người lao động và lợi ích của Nhà nước. Sau đó, Sở sẽ mở rộng thanh tra việc các công ty chấp hành quy định về lao động và tiền lương hiện nay và từ những năm trước 2011; phối hợp với Sở Nội vụ và các đơn vị liên quan đề xuất hình thức kỷ luật đối với tập thể và các cá nhân sai phạm. Cũng theo ông Dũng, Sở sẽ kiến nghị UBND thành phố làm rõ hơn nhiều vấn đề khác liên quan đến các công ty trên.

Trong góc nhìn pháp lý, luật sư Nguyễn Văn Hậu, Phó Chủ tịch Hội Luật gia thành phố, cho rằng các công ty trên đã không tuân thủ đúng quy định về ký kết hợp đồng lao động theo quy định tại Bộ luật Lao động 1994 được sửa đổi, bổ sung 2002 (BLLĐ) khi ký kết hợp đồng lao động mùa vụ đối với người lao động thường xuyên và không ký hợp đồng lao động không thời hạn đối với người lao động đủ điều kiện.

Với việc sử dụng quỹ lương của người lao động để chi lương thưởng cho viên chức, theo luật sư Hậu, hành vi của người quản lý là sử dụng sai mục đích quỹ tiền lương từ ngân sách. Theo ông Hậu, đây là những doanh nghiệp nhà nước lại làm nhiệm vụ công ích nên thang bảng lương đều phải theo quy định của Nhà nước. Nếu làm rõ việc người quản lý các đơn vị trên có hành vi cố tình làm trái quy định thì việc xử lý càng phải nghiêm khắc hơn. Mặt khác, luật sư Hậu cũng cho rằng cơ quan quản lý nhà nước liên quan đến lao động và tiền lương cũng liên đới trách nhiệm bởi sai phạm đã xảy ra từ năm 2011, 2012 mà bây giờ mới phát hiện ra.

Dù UBND thành phố công khai vụ việc, thể hiện quan điểm xử lý nghiêm khắc sai phạm, nhưng những người công nhân của các công ty trên vẫn đầy e ngại. Hớp vội ngụm nước giữa cái nắng gắt buổi trưa, một công nhân Công ty TNHH MTV Chiếu sáng công cộng thành phố cương quyết giấu tên, chỉ chua chát trước câu hỏi của chúng tôi về những đồng lương "còm" làm sao nuôi gia đình: "Anh hỏi lãnh đạo chúng tôi ấy…". Cách đó không xa, một nhóm công nhân thuộc Công ty TNHH MTV Thoát nước đô thị lấm lem bùn đất đang chui từ ống cống thoát nước lên. Nói về chuyện đời, chuyện nghề thì rất cởi mở, tuy nhiên khi chúng tôi đặt vấn đề về việc bị tước đoạt quyền lợi, về bất thường trong đồng lương, những người trực tiếp làm sạch đẹp thành phố chỉ nhìn nhau im lặng rồi tất tả quay ra dòng kênh Nhiêu Lộc vớt bèo, vớt rác giữa cái nắng hầm hập. Có lẽ những người lao động đó đang lo ngại người ta "đánh trống bỏ dùi".