Giá sữa giảm từ ngày 20-4: Có chuyện “đánh bùn sang ao”?

Đổi bao bì, tăng giá bán

Theo một báo cáo của Bộ Tài chính, chi phí quảng cáo chiếm từ 20% đến 30% giá thành sản phẩm sữa, thậm chí cao hơn đã làm giá sữa tăng từ 2,18% đến 16,39%. Vì vậy, chỉ cần so sánh chi phí quảng cáo trong cơ cấu giá sữa với mức giảm 0,4-4% áp dụng từ ngày 20-4 đã thấy, mức giá giảm của các doanh nghiệp (DN) chưa tương xứng. Không những thế, để "lách" quy định phải loại chi phí quảng cáo trong cơ cấu giá, một số hãng sữa đã sử dụng phương thức đổi mẫu mã, bao bì nhằm tăng giá bán sản phẩm.

Chị Nguyễn Ngọc Anh, một bà mẹ đang nuôi con 12 tháng tuổi tại Hà Nội cho biết, giá sữa bột, đặc biệt là giá sữa nhập khẩu tại Việt Nam luôn ở mức cao so với thu nhập của đa số những người làm công ăn lương. Nhưng, dù có đắt đỏ đến đâu thì hầu hết các gia đình vẫn cố gắng thu xếp để mua sữa cho con. Còn việc đến khi nào giá sữa trở nên hợp lý và bảo đảm được quyền lợi cho người tiêu dùng thì chỉ có thể trông chờ vào cơ quan quản lý.

Chủ một đại lý sữa tại Hà Nội cho biết, hãng sữa Friso vừa thông báo về việc thay đổi mẫu mã, bao bì đối với sản phẩm sữa bột cho trẻ em. Thế nhưng, khi con trẻ đã quen sử dụng một loại sữa bột nào đó, các phụ huynh thường có tâm lý trung thành với hãng này. Vì vậy, mỗi khi giá sữa tăng, đa phần người làm cha mẹ đều phải chấp nhận dù không vui vẻ gì. Một đại lý sữa khác cũng cho biết, nếu như trước đây, các sản phẩm sữa, thực phẩm bổ sung được phân chia theo giai đoạn 0-6 tháng, 6-12 tháng và 1-3 tuổi, thì nay phần lớn sữa được chia theo nhóm 1-2 tuổi và trên 2 tuổi sao cho phù hợp với quy định cấm quảng cáo sữa dành cho trẻ dưới 2 tuổi. Cùng với đó, một số sản phẩm cũng bổ sung tăng thành phần và tăng giá bán. Đơn cử, sữa hộp Enfagrow số 4 mẫu cũ dành cho trẻ 3 tuổi trở lên, nay đã được đổi thành Enfagrow số 4 mẫu mới dành cho trẻ từ 2 tuổi trở lên. Nếu so sánh bao bì cũ với bao bì mới sẽ dễ nhận thấy, thành phần của sữa không thay đổi, nhưng giá của hộp sữa bao bì mới lại đắt hơn, thậm chí có loại tăng đến 40.000 đồng/hộp.

Rõ ràng, chiêu "lách" luật, đổi mẫu mã và tăng giá bán sản phẩm của các hãng sữa đã khiến nỗ lực cắt giảm những chi phí bất hợp lý ra khỏi giá sữa bột dành cho trẻ em trở nên vô hiệu. Một lần nữa, phần thiệt thòi tiếp tục nghiêng về phía người tiêu dùng.

Phải hài hòa lợi ích

Về việc giá sữa giảm từ ngày 20-4, có thể thấy giá sữa nguyên liệu thế giới những tháng đầu năm 2015 giảm trên 50% so với cùng kỳ, kèm theo chi phí quảng cáo, khuyến mãi của sữa dành cho trẻ dưới 2 tuổi được cắt giảm… lẽ ra, giá sữa phải giảm nhiều hơn mức giảm do các DN đăng ký. Nhưng, giá sữa vẫn chưa giảm, thậm chí DN còn sử dụng nhiều chiêu thức để lách luật, tăng giá. Trước thực tế này, cơ quan hải quan có thể xác minh xem giá sữa mà DN kê khai khi nhập khẩu vào Việt Nam có phù hợp hay không để từ đó các cơ quan chức năng đưa ra những biện pháp quản lý hiệu quả.

Được biết, trung tuần tháng 3-2015, Bộ Tài chính đã có công văn yêu cầu các DN kê khai giá, rà soát, báo cáo diễn biến của từng yếu tố chi phí đầu vào, giá bán sản phẩm sữa dành cho trẻ em dưới 6 tuổi quý I-2015 so với thời điểm đăng ký, kê khai giá năm 2014. Đồng thời, chỉ đạo Sở Tài chính các tỉnh, thành phố báo cáo tình hình thực hiện bình ổn giá sữa dành cho trẻ em dưới 6 tuổi. Bộ Tài chính khẳng định quyết tâm đưa giá sữa giảm xuống mức tương đồng với giá thế giới.

Trong buổi làm việc giữa Bộ Tài chính với Hội đồng Kinh doanh Hoa Kỳ mới đây, trả lời thắc mắc của đại diện hãng sữa Mead Johnson về việc có tiếp tục áp trần giá sữa cho trẻ em dưới 6 tuổi hay không, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng khẳng định, cơ quan quản lý tiếp tục theo dõi, nếu cần thiết sẽ áp dụng những giải pháp để bảo đảm quyền lợi hài hòa của các bên. Bởi thời gian gần đây, giá sữa nguyên liệu đã giảm sâu, nhưng giá sản phẩm tại Việt Nam chưa giảm. Nếu các hãng có thể đưa giá sữa Việt Nam tương đồng với giá sữa trong khu vực thì cơ quan quản lý sẽ không cần sử dụng biện pháp áp giá trần để bình ổn giá sữa.

Dư luận đang chờ những biện pháp mạnh của các cơ quan quản lý nhà nước nhằm đưa giá sữa bột giảm xuống mức ngang bằng các nước trong khu vực, qua đó góp phần bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng.