Trách nhiệm trước xã hội

Hàng loạt dự án khu đô thị nằm dọc đường Lê Trọng Tấn, Đại lộ Thăng Long, những hầm chui thuận tiện cho giao thông nhưng luôn trong tình trạng hễ mưa là ngập. Những tưởng, khu dân cư mới phía Tây này sẽ được đầu tư bài bản, đồng bộ, nhưng chỉ khi xảy ra thiên tai bất thường mới lộ rõ bất cập.

Chỉ nhìn vẻ hào nhoáng của hàng loạt biệt thự tiền tỷ hay khu chung cư cao đến vài chục tầng, không nhiều người biết rằng nơi đây chưa đồng bộ về hệ thống hạ tầng kỹ thuật. Những thứ thiết yếu với cuộc sống người dân và quan trọng với xã hội như hệ thống xử lý nước thải, hệ thống thoát nước mặt… chưa được các chủ đầu tư quan tâm thỏa đáng. Theo quy định pháp luật, dự án khi được phê duyệt đều có đầy đủ hạ tầng kỹ thuật, thậm chí là hệ thống rất khả thi, có tầm chiến lược… Nhưng khi triển khai trên thực tế, những phần “chìm” này ít được kiểm tra, giám sát. Có khi chủ đầu tư chỉ quan tâm hệ thống hạ tầng trong khuôn viên công trình của mình, còn đấu nối ra sao, để nước chảy về đâu... lại là chuyện không có lời giải. Rõ ràng, đây là nghịch lý không đáng có.

Mổ xẻ thực trạng này có ý kiến cho rằng, nguyên nhân chủ yếu vẫn thuộc về quy hoạch, mà cơ bản là do cốt nền không đồng nhất cho cả khu vực. Quy hoạch do con người thực hiện, dựa trên những con số dự báo, dự tính từ chính quy mô dự án. Thế nhưng, cuối cùng, những bản vẽ trên giấy không được triển khai khả thi vào cuộc sống? Phải chăng điểm mấu chốt của tất cả hiện tượng trên là vấn đề trách nhiệm trước xã hội chưa được nhận thức và thực hiện đầy đủ?

Tình trạng ngập lụt tại đây đã được nhắc đến khá nhiều và nguyên nhân đã được xác định. Cả một khu dân cư lớn rộng hàng trăm héc ta, một đại lộ hiện đại, đẹp bậc nhất Thủ đô… đã được đưa vào sử dụng nhiều năm nhưng hệ thống thoát nước vẫn chưa hoàn thiện. Trong khi hồ, ao đã không còn, ruộng đất được thay thế bằng các khối bê tông, thì việc thoát nước lại vẫn phụ thuộc vào trục tưới tiêu nông nghiệp. Chủ đầu tư rõ ràng mới chỉ quan tâm đến phần xây nhà, chia lô để bán mà chưa thật sự thực hiện trách nhiệm trước cư dân, trước xã hội.

Có thể nói, trước hệ thống thoát nước quá tải, các dự án nhà ở lại mọc lên với tốc độ quá nhanh, việc áp trách nhiệm riêng lẻ với từng chủ đầu tư e là chưa đủ. Hệ thống hạ tầng kỹ thuật ngoài vành đai dự án là hệ thống chung và phải có sự kết nối. Công tác quy hoạch phải được áp dụng đồng bộ với tất cả các dự án trong cùng khu vực. Để tránh tình trạng “cha chung”, cần phải tính đến trách nhiệm cùng bỏ vốn đầu tư cho hạ tầng chung của các chủ đầu tư, trên cơ sở tính theo tỷ lệ quy mô mỗi dự án. Cùng với đó, công tác kiểm tra, giám sát phải được tăng cường, gắn với trách nhiệm của từng đơn vị chuyên môn, tránh tình trạng cơ quan chức năng bị động khi sự cố xảy ra.

Và một điều nữa phải thông suốt, đó là việc điều chỉnh quy mô, tính chất dự án phải theo hướng có lợi cho cộng đồng. Quy hoạch tổng thể, tính dự báo phải chuẩn xác. Khi quy hoạch được thực hiện nghiêm, trách nhiệm trước xã hội được bảo đảm thì mới có thể hy vọng sớm cải thiện tình trạng "cứ mưa là ngập" này!