Mười cái “nhất” của LHP Việt Nam lần thứ 14

Thiếu nữ Tây Nguyên ca múa chào mừng Liên hoan phim

LHP Việt Nam lần thứ 14 đã đem lại cho thành phố Ban Mê Thuột những ngày hội điện ảnh khá sôi động với nhiều cái “nhất”. Nếu những cái “nhất” tích cựcđem lại sự tự hào tin tưởng và hy vọng thì những cái “nhất” tiêu cựclại xới lên những vấn đề, những lo lắng và trách nhiệm của những người được giao trọng trách tổ chức LHP và tổ chức các hoạt độngcủa điện ảnh nước nhà.

1. Có hiệu quả trực tiếp nhất về chính trị và văn hóa - Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 14 tổ chức ở TP Buôn Mê Thuộttrong bối cảnh ở Đắc Lắc vừa mới xảy ra những lộn xộn do những phần tử phản động xúi giục, là một chọn lựa rất đắc địa. LHP đã đem đến cho hàng vạn bà con những cảm xúc lành mạnh, tích cực, những niềm vui văn hóa. Đó là một thắng lợichính trị và văn hóa lớn nhất mà LHP Việt Nam đã đạt được so với các LHP Việt Nam khác từ trước tới nay.

Các nghệ sĩ trước ống kính phóng viên

2. Nhiều phim tham dựnhất: Số lượngphim tham gia tranh giải lần này lên tới trên 100 phim, trong đó có tới 22 phim truyện nhựa. Đa số là phim làm bằng nguồn vốn của Nhà nước tài trợ cho các hãng phim quốc doanh. So với LHPlần thứ 13, LHP lần này có nhiều phim chất lượng cao ngang ngửa như: Người đàn bà mộng du, Vua bãi rác, Ký ức Điện Biên, Mê Thảo - Thời vang bóng, Lưới trời, Thời xa vắng... Điều đó cho thấy, trong bối cảnh kinh tế thị trường nhiều khó khăn phức tạp, Nhà nước vẫn kiên trì chính sách tài trợ cho văn hóa để giữ định hướng và thúc đẩy sự phát triển của điện ảnh nước nhà.

3. Khán giả xem phim và tham dự các hoạt động giao lưu nhiều nhất:Các buổi xem phim đều đông nghịt khán giả. Đặc biệt là các phim chiến tranh như: Ký ức Điện Biên, Hà Nội 12 ngày đêmkhán giả ngồi kín lối đi. Có buổi giao lưu gần 10 ngàn khán giả tham gia. Các buổi lễ khai mạc và bế mạc đông chưa từng thấy. Khán giả tưng bừng náo nhiệt vây quanh các diễn viên xin chữ ký chẳng khác gì không khí trong các LHP quốc tế lớn.

4. Chất lượng kỹ thuật tốt nhất:Rạp Trần Hưng Đạo nơi chiếu phim truyện nhựa dự thi vừa được lắp một bộ máy chiếu mới với hệ thống âm thanh vòm (sur-round) nên chất lượng hình ảnh và âm thanh hơn hẳn các rạp chiếu ở Hà Nội. Các phim làm âm thanh lập thể có âm thanh gây ấn tượng nhất.

5. Số lượng giải thưởng các loại nhiều nhất: Tất cả có tới trên 50giải lớn bé. Số lượng giải tính ra là bằng hơn 50% số lượng phim dự thi. Điều này tạo nên cảm giác chủ nghĩa bình quân. Nhiều phim bị chìm nghỉm tronglễ trao giải thưởng.

Diễn viên Minh Thư và Thanh Thuý tham dự Liên hoan phim

6. Nhiều phim ấn tượng nhất: Trong 22 phim truyện nhựa dự thi có nhiều phim gây ấn tượng. Thời xa vắngnói về cảnh ngộ yêu theo mệnh lệnh cấp trên và sự sắp đặt của tổ chức.Vua bãi rácnói về tình yêu, lòng tự trọng và khát vọng vươn lên của những người sống trong thế giới của những đồ vứt bỏ, những bảng nhãn lỗi thời. Ký ức Điện Biênnói về sự bối rối sợ hãi những tín hiệu hòa bình và sự mai một,nhạt phai của ký ức chiến tranh. Mê Thảo thời vang bóngnói về tình yêu mù quáng với biểu tượng. Lưới trờinói về những cam govà nguy hiểm trong việc chống tham nhũng. Đây cũng là những phim được dư luận trước LHP coi là các ứng cử viên nặng ký của giải Bông sen vàng. Nhưng Ban chỉ đạoLHP và Ban giám khảo đã không trao giải hoặc chỉ trao giải phụ cho các phim này. Các giải thưởng phim và giải cá nhân trao cho phim truyện nhựa dồn cả vào những phim đã được Hội điện ảnh và LHP quốc tế khẳng định trước đây.

7. Sân khấu lên ngôi rõ nhất:Các LHP và các hoạt độngtrao giải thưởng điện ảnh ở ta xưa nay đều nặng dấu ấncủa sân khấu. Nhưng LHP Việt Nam lần thứ 14 tính chất và hình thức sân khấu bộc lộ đậm đặc nhất. Các diễn viên sân khấu, ca nhạc tham gia đóng phim như: Đức Khuê, Quang Thắng, Quốc Khánh, Minh Thư, Hồng ánh thu hút sự chú ýcủa đông đảo khán giả trong tiêu điểm của các cuộc giao lưu sôi nổi. Cách thiết kế và diễn biến các lễ khai mạc, bế mạc cũng y hệt không khí của một sân khấu ca nhạc nhẹ.

8. Nhiều người cao tuổi trong Ban giám khảo nhất.Ban giám khảo (BGK) phim truyện có 7 người thì tới 5 người ở tuổi 65-70. ở tuổi thanh niên xem 3phim một ngày đã mệt, vậy mà các giám khảo U70 này phải xem 5 phim/ngày trong vòng gần một tuần lễ. Hơn thế nữa, họ thuộc thế hệ thẩm mỹ khác, khó cảm nhận được những bộ phim có nhiều tìm tòi, sáng tạo trong cách kể truyện, trong cấu trúc hình ảnh. Phim Thời xa vắngđược một NSND không ở tronggiám khảo tưởng là có quay phim ngườinước ngoài tham gia, đánh giá là đáng được giải quay phim. Nhưngđạo diễn Bạch Diệp thành viên Ban giám khảo chê là quay ẩu thiếu sáng, không đủ đèn, không rõ mặt... Thực ra, đó là những cảnh rất nghệ thuật, rất công phu, cố tình mờ ảo.

9. Nhiều lỗi kỹ thuật trong tổ chứcnhất: Buổi lễ khai mạc các nghệ sĩ, các đại biểu bị dồn lên dồn xuống, chạy ra chạy vào để phục vụ kịch bản của đạo diễn.Logo bé tí làm bằng giấy trắng dán lên phông rất sơ sài. Phông nền dán bằng giấy bạc lùng bùng, khán giả trông rõhai sợi dây thép chăng ngang để giữ cho giấy khỏi bung ra. Diễn viên người mẫu Thủy Hương nói với mọi người: “Em có cưới lần thứ sáu thì cái phông của em cũng không xấu xí và cẩu thả thế này”. Sau lễ trao giải thưởng, các nghệ sĩ và các nhà báo kéo nhau sang khách sạn Thắng Lợi để dự tiệc chiêu đãi. Giấy mời ghi bắt đầu từ 21h30, nhưng họ đã phải ngồi chờ gần cả tiếng chưa được ăn vì ông chủ tiệc vẫn ở ngoài sân khấu dự chương trình ca nhạc mà không có một lời xin lỗi khi buổi chiêu đãi được tổ chức chậm lại.

10. Tiêu chí giải thưởng, cách thức cho giải “thoải mái” nhất: Chưa có LHP nào không khí saubuổi trao giải thưởng lại buồn bã ảm đạm như LHP này. Có nhà báo cònnói “Các báo đừng nói gì về giải vàng này nhé !”. Việc hủy bỏ giải “công chúng yêu thích” mà không thông báo, việc đưa thêm một giải Bông sen bạc cho Những cô gái chân dàitrong khi gạt bỏ,không tôn vinh các phim có chất lượng nghệ thuật cao thể hiện một tiêu chí chấm giải khá tùy tiện. Nó gây phản ứng trong nghệ sĩ và trong công luận. Việc MC Thiệu ánh Dương công bố rằng các giải thưởng do Ban chỉ đạo LHP quyết định trên cơ sở đề xuất của BGK đã gây nhiều thắc mắc, hồ nghi. Người ta không biết rõ Ban chỉ đạo gồm những ai, trình độ thẩm định nghệ thuật thế nào, có xem phim không, có quyết định tập thể không ? Được biết,trước lễ trao giải có những thành viên Ban chỉ đạo không biết gì về kết quả giải thưởng vì không được bàn bạc.

Nêu những cái “nhất” hay và dở theo cảm nhận của người viết bài, mong rằng Ban chỉ đạo và Ban tổ chức LHP rút kinh nghiệm để các LHP sau không lặp lại.

HNM