Khi Hà Nội được thu nhỏ

Triển lãm "Rangoli và sự phân mảnh của không gian" mà Vũ Kim Thư thể hiện năm 2010 hẳn vẫn để lại ấn tượng với người xem. Đó là những sắp đặt tuyệt đẹp từ hoa, những tấm giấy lớn được phân mảnh với đường nét loằng ngoằng, giọt mực đọng mang nhiều suy tưởng về không gian... Thì lần này, cũng cảm hứng từ đất nước mình đã đi qua - Nhật Bản, nhưng Vũ Kim Thư lại mở ra một không gian khác, trong vắt, lung linh như thế giới cổ tích. Đó là 6 mô hình sắp đặt giấy và 20 hộp gỗ không gian để tạo ra những bản đồ ba chiều của Hà Nội từ giấy xuyến chỉ của Việt Nam và giấy truyền thống Nhật Bản washi.

Vũ Kim Thư sinh ra, lớn lên, theo học mỹ thuật tại Hà Nội. Chính vì thế loạt tác phẩm nghệ thuật lần này của chị chứa đựng tình cảm sâu đậm với Hà Nội. Cái hay, cái lạ trong những tác phẩm thể hiện tình yêu Hà Nội lần này chắc chắn chị có được từ những khoảng thời gian học cao học bên Mỹ, những lần trải nghiệm qua các trại sáng tác tại nhiều quốc gia trên thế giới. Ý tưởng tạo ra những mô hình thu nhỏ ấy của chị có từ tháng 8-2012, khi chị sang Nhật Bản, tìm hiểu nghề làm giấy truyền thống của họ. Những nét tương đồng của giấy washi và giấy xuyến chỉ ở Việt Nam, khả năng truyền ánh sáng tốt, trong vắt của chúng đã thôi thúc chị sáng tạo tác phẩm từ sự kết hợp hai loại giấy này. Thêm cả sự tương đồng trong văn hóa ở, với những chiếc hộp vuông vắn của Nhật Bản và Việt Nam cũng gợi mở cho chị nhiều điều. Người Nhật chủ yếu sống trong những căn nhà hộp, cửa cũng là lớp tường mà đằng sau đó, người ta không thể biết có những gì cho đến khi mở ra. Nhưng có điều khác là trong không gian nhỏ hẹp đấy, người Nhật sắp xếp rất ngăn nắp, hợp lý, tiện ích. Còn ở Việt Nam, khám phá thế giới trong những ngôi nhà - những chiếc hộp lại có nét riêng, lộn xộn mà phong phú. 20 chiếc hộp được chế riêng với nhiều tầng kính, mà trên đó cắt dán tỉ mỉ. Muốn tìm hiểu, người xem phải ghé mắt vào từng chiếc. Nào là xe cộ, quần áo, váy vóc, bánh, kẹo, những chiếc nơ xinh xắn, các hình cá chép, con bướm, lồng chim, thậm chí cả ngôi nhà với chiếc cầu nhỏ xinh để bước vào... Tất cả đều được thể hiện trong nhiều lớp khác nhau, luộm thuộm, không ngay ngắn nhưng sinh động và gần gũi. Đó là Hà Nội trong mắt chị, với những hình ảnh giản dị, xinh xắn, đáng yêu đang chuyển động không ngừng. Đó cũng là một cách để bất cứ người nước ngoài nào cũng có thể hình dung về Hà Nội, khám phá chiều sâu của Hà Nội.

Cũng giống như những tác phẩm khác, bộ tác phẩm này của Vũ Kim Thư trải qua một quy trình chế tác khắt khe và tỉ mỉ. Ngay cả 6 tác phẩm sắp đặt giấy đặt bên lề triển lãm, ít ai biết chị phải kỳ công hơn 2 tháng để xé, dán, đợi khô, tiếp tục tạo mô hình và vẽ đường nét giản dị mà tinh tế. Hình tượng túp lều cheo leo trên mỏm núi có những bậc thang mảnh dẻ, hình thế núi như chiếc nấm, như chiếc mũ xinh xắn, yêu kiều và tự nhiên, đứng thành hàng bao ngoài những chiếc hộp...

Không gian Vũ Kim Thư mở ra toàn một màu trắng trong vắt của giấy, vài nét vẽ chấm phá tinh tế, mà người xem chỉ ngắm nhìn thôi cũng đã mê mẩn bởi sự tinh xảo và hiệu ứng ánh sáng đặc biệt mà mỗi tác phẩm mang lại. Vũ Kim Thư cũng thổ lộ, mỗi lần sáng tác là một lần được tìm kiếm sự mới mẻ của nghệ thuật, khám phá cảm xúc và tư duy của chính bản thân mình.