Bài cuối: Bắt đầu từ những việc cụ thể

Ngay sau khi Quy tắc ứng xử (QTƯX) nơi công cộng ban hành, Sở VH-TT Hà Nội - cơ quan thường trực triển khai, tổ chức thực hiện các QTƯX đã yêu cầu các đơn vị trực thuộc quán triệt nội dung bộ quy tắc đến cán bộ, công chức, viên chức, người lao động. Theo lãnh đạo Sở VH-TT Hà Nội, các thiết chế công cộng do Sở VH-TT Hà Nội quản lý sẽ là những đơn vị tiên phong, gương mẫu thực hiện. Các đơn vị này vừa làm, vừa rút kinh nghiệm, từng bước xây dựng mô hình chuẩn để các điểm công cộng khác có thể học tập, làm theo.

Trưởng ban Quản lý di tích danh thắng Hà Nội Nguyễn Thị Hòa cho biết, việc triển khai QTƯX tại các di tích, danh thắng sẽ thực hiện lồng ghép với nội quy của các đơn vị. Bảng nội quy này được treo ở điểm dễ quan sát, định hướng rõ những việc nên làm và không nên làm bằng chữ viết, hình ảnh. Ngoài ra, Ban quản lý di tích danh thắng Hà Nội sẽ phối hợp, hướng dẫn ban quản lý các di tích bố trí khu dịch vụ phục vụ khách tham quan. Khách nơi xa đến mặc trang phục không phù hợp có thể sử dụng trang phục do ban quản lý di tích cung cấp. Trước mắt, Ban quản lý di tích - danh thắng thí điểm áp dụng QTƯX nơi công cộng tại đền Ngọc Sơn (quận Hoàn Kiếm).

Tương tự, QTƯX nơi công cộng đang được Trung tâm hoạt động Văn hóa khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám quán triệt, triển khai đến từng phòng, ban. Theo Giám đốc Trung tâm Lê Xuân Kiêu - “Các bộ phận triển khai đồng bộ, cán bộ làm gương và hướng dẫn du khách thực hiện, từ đó sẽ tạo ra môi trường du lịch văn hóa, văn minh cho mỗi điểm đến”.

Cùng với ngành Văn hóa, ngành Du lịch và các đơn vị lữ hành cũng tích cực tuyên truyền, phổ biến nội dung QTƯX đến khách du lịch bằng nhiều hình thức. Công an thành phố tuyên truyền về QTƯX khi tham gia giao thông trên hệ thống phát thanh tại các nút giao thông. Các quận, huyện, thị xã tuyên truyền, vận động cán bộ, nhân dân trên địa bàn thực hiện QTƯX nơi công cộng, lồng ghép với chương trình xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh.

Khuyến khích sự sáng tạo

Giám đốc Bảo tàng Hà Nội Nguyễn Tiến Đà chia sẻ kinh nghiệm: Việc xây dựng văn hóa ứng xử được Bảo tàng bắt đầu từ những việc rất nhỏ, cụ thể. Như khi nhìn thấy đoàn khách xuống xe, cán bộ Bảo tàng ra đón, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho khách tham quan, tìm hiểu. Thấy hành vi xả rác bừa bãi, cán bộ Bảo tàng đến nhặt rác bỏ vào nơi quy định, đồng thời nhắc nhở du khách.

Đồng quan điểm, Phó Chủ tịch UBND quận Ba Đình Nguyễn Quang Trung cho biết, sau khi thông báo rộng rãi nội dung QTƯX nơi công cộng để mọi người dân nắm được, quận Ba Đình sẽ đi vào những công việc cụ thể hơn. Từ cuối tháng 3 tới, quận bắt đầu triển khai QTƯX nơi công cộng tại các điểm di tích, du lịch trên địa bàn và đến từng tổ dân phố. Hiệu quả thực hiện QTƯX nơi công cộng sẽ là tiêu chí quan trọng để quận Ba Đình bình xét, đánh giá các danh hiệu văn hóa hằng năm.

Trước băn khoăn của dư luận về việc QTƯX nơi công cộng không kèm theo chế tài xử phạt sẽ khó khả thi, Phó Giám đốc Sở VH-TT Hà Nội Nguyễn Khắc Lợi cho biết, QTƯX nhằm định hướng, hướng dẫn người dân không vi phạm các quy định. Trường hợp nào cố tình vi phạm sẽ bị xử phạt bởi các quy định khác. Chẳng hạn như hành vi hái hoa, bẻ cành, QTƯX nơi công cộng khuyên người dân “không nên”, nhưng nếu người dân cố tình vi phạm, đơn vị quản lý cây xanh, vườn hoa có thể xử phạt.

“Ngành Văn hóa với vai trò là cơ quan thường trực trong quá trình tổ chức, triển khai QTƯX nơi công cộng luôn lắng nghe, khuyến khích sự sáng tạo của các địa phương. Trong quá trình thực hiện, phát hiện nội dung nào chưa phù hợp, ngành Văn hóa sẽ tiếp thu và đề xuất điều chỉnh” - ông Nguyễn Khắc Lợi khẳng định.