"Lời nguyền của dòng sông" đã bắt đầu như thế nào?

Đây là bộ phim truyền hình đầu tay của đạo diễn Khải Hưng sản xuất năm 1990, được chuyển thể từ truyện ngắn "Mùa hoa cải bên sông" của nhà văn Nguyễn Quang Thiều. Đó là một câu chuyện giản dị về một vạt cải ven sông, về số phận những nhân vật trong một gia đình sống lênh đênh trên sông nước. Nhưng ý nghĩa của phim lại vô cùng sâu sắc, là sự dự báo cho xu thế hội nhập của một quốc gia. Phim đã nhận được giải thưởng cho phim xuất sắc tại LHP Brucxen (Bỉ) năm 1992.

Đạo diễn Khải Hưng tiết lộ trong một cuộc trà dư tửu hậu, ông đã được một đồng nghiệp kể lại nội dung truyện ngắn Mùa hoa cải bên sông vừa nghe trong chương trình đọc truyện đêm khuya trên đài Tiếng nói Việt Nam. Ngay lập tức ông bị hút bởi cốt truyện cũng như ý tưởng của truyện ngắn này. Ngay đêm ấy, Khải Hưng đã bắt tay vào việc chuyển thể mặc dù chỉ lõm bõm nhớ tên các nhân vật: "Tác phẩm của anh Thiều rất ngắn và tôi chỉ được nghe kể lại nhưng đây là một truyện ngắn có tính dự báo (xin được mở ngoặc: một tác phẩm chỉ trở thành đích thực khi nó có tính dự báo). Còn nhớ, đầu những năm 1990, trong nghị quyết Đại hội Đảng có nói đến hai chữ hội nhập và tinh thần đoàn kết dân tộc. Tôi đã nhận thấy truyện ngắn này đã toát lên cái tứ ấy".

Mùa hoa cải bên sông là một chuyện cụ thể của ngày hôm nay, về mối tình của một anh bộ đội với một cô gái sống ở dưới thuyền nhưng phim lại được đạo diễn viết theo lối khái quát, câu chuyện được đẩy về thời quá khứ, mang tính cổ trang. Khải Hưng đã đi sâu vào khai thác nhân vật ông lão vạn chài - người đã lập một lời thề với người vợ quá cố là không bao giờ tiếp xúc, gắn bó với người trên cạn. Hai đứa con ông cũng phải tuyệt giao với người trên bờ. Đó cũng là lý do bộ phim mang tên Lời nguyền của dòng sông.

Theo đạo diễn Khải Hưng, việc đi tìm bối cảnh cho phim cũng mất khá nhiều công sức bởi nó không những có một không gian mang tính cổ trang hợp với kịch bản mà lại phải tiện cho việc ăn ở đi lại của cả đoàn làm phim. Đạo diễn Khải Hưng cho biết: "Tôi đã đi rất nhiều con sông và cuối cùng đã chọn một khúc nhỏ nhất của sông Cầu chảy qua làng Thổ Hà - Bắc Ninh. Ở đó có những mái nhà bằng rơm, đặc biệt nếp sống của dân làng còn cổ xưa".

Theo VTV