Tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế

- Ông có thể cho biết các doanh nghiệp khởi nghiệp nói chung và khởi nghiệp sáng tạo nói riêng ở Hà Nội đang hoạt động như thế nào?

- Khởi nghiệp sáng tạo (startup) thường gắn liền với việc tạo ra các doanh nghiệp mới, các sản phẩm, dịch vụ mới hoặc quy trình hoạt động, công nghệ, thị trường mới, giúp nâng cao năng lực đổi mới, năng lực cạnh tranh và đóng góp vào tăng trưởng kinh tế ở nhiều quốc gia, thành phố trên thế giới. Ở Việt Nam, làn sóng khởi nghiệp cũng mang lại hiệu ứng lan tỏa rất tích cực, góp phần giải quyết bài toán việc làm, thúc đẩy nền kinh tế phát triển theo hướng sáng tạo và năng động hơn, cập nhật những xu hướng mới của thế giới...

Những năm gần đây, hoạt động hỗ trợ khởi nghiệp, xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp tại Hà Nội nhận được sự quan tâm lớn của các cấp, ngành. Theo thống kê, trong 4 năm gần đây, mỗi năm Hà Nội có từ 25.000 đến 28.000 doanh nghiệp thành lập mới. Tuy nhiên, số doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo gọi được vốn đầu tư từ những quỹ đầu tư chiếm tỷ lệ rất ít (khoảng 0,1%) và phần lớn doanh nghiệp khởi nghiệp hiện nay là các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Trong năm 2020 và 2021, các doanh nghiệp khởi nghiệp và khởi nghiệp sáng tạo gặp rất nhiều khó khăn, nhiều doanh nghiệp phải dừng hoạt động, hoặc hoạt động cầm chừng thông qua việc cắt giảm nhân sự, giảm lương, trả mặt bằng văn phòng hoặc tìm địa điểm có chi phí thấp để cầm cự qua đại dịch Covid-19.

- Các chính sách và môi trường kinh doanh của thành phố Hà Nội đã đủ mạnh và thực sự hỗ trợ để doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo phát triển chưa, thưa ông?

- Trong những năm gần đây, Hà Nội đã có nhiều hoạt động, chương trình, đề án thúc đẩy hoạt động khởi nghiệp sáng tạo trên địa bàn thành phố. Tuy nhiên, các hoạt động hỗ trợ khởi nghiệp ở Hà Nội mới đạt được một số kết quả bước đầu và cần phải thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa trong thời gian tới.

Theo kết quả khảo sát do nhóm nghiên cứu thực hiện cho thấy, doanh nghiệp không dễ dàng tiếp cận, huy động các nguồn lực tài chính để khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của thành phố chỉ đạt ở mức 2,57 điểm/5 điểm và doanh nghiệp cũng không dễ dàng tiếp cận các chương trình hỗ trợ khởi nghiệp của Chính phủ (chỉ đạt 2,4 điểm/5 điểm).

- Vậy, đề tài của ông đã đề xuất các giải pháp gì để phát triển và nâng cao hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo trên địa bàn thành phố Hà Nội?

- Để thúc đẩy, khuyến khích phát triển và nâng cao hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, trong thời gian tới thành phố Hà Nội cần tập trung thực hiện một số giải pháp.

Thứ nhất, tiếp tục hoàn thiện và bổ sung các chính sách cụ thể với từng giai đoạn khởi nghiệp. Thứ hai, cần phân tích và đánh giá những ngành hoặc lĩnh vực nào mà hoạt động khởi nghiệp có nhiều khả năng thành công. Thứ ba, lựa chọn một số trung tâm, vườn ươm đang hoạt động tốt để làm hạt nhân phối hợp với các quốc gia trong khu vực và quốc tế, nhằm thúc đẩy hoạt động hỗ trợ khởi nghiệp. Thứ tư, cần có chính sách khuyến khích các nhà đầu tư nước ngoài trong việc thành lập các trung tâm nghiên cứu và phát triển, vườn ươm, phòng thí nghiệm...

Thứ năm, Hà Nội cần hỗ trợ vốn cho các startup trong năm đầu tiên và có hình thức khuyến khích các doanh nghiệp lớn, tập đoàn kinh tế, các quỹ đầu tư nước ngoài đầu tư góp vốn vào các startup có khả năng phát triển, mở rộng quy mô, thị trường ở các năm tiếp theo. Thứ sáu, tiếp tục xây dựng khu làm việc chung gần các trường đại học lớn, hướng đến xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng đồng bộ, hiện đại phục vụ cho hoạt động khởi nghiệp sáng tạo...

Thứ bảy, đẩy mạnh hoạt động truyền thông về các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo thành công, có chính sách đưa các sinh viên xuất sắc đến thực tập, tham quan tại các doanh nghiệp hàng đầu, như: Viettel, FPT, Vingroup... Thứ tám, nên có các chương trình trợ cấp khác nhau, như chính sách bồi thường rủi ro, bồi thường thiệt hại thực tế của các nhà đầu tư hạt giống và nhà đầu tư ở giai đoạn đầu của các quỹ mạo hiểm. Đặc biệt, thành phố nên khuyến khích các ý tưởng mới, ý tưởng đột phá, nhằm phát triển Hà Nội theo mô hình thành phố thông minh, thành phố có chất lượng cuộc sống cao.

Cuối cùng, tiếp tục đẩy mạnh hoạt động tư vấn, hỗ trợ giúp các startup vượt qua khó khăn do thiếu các kiến thức cần thiết về kinh tế, quảng bá và kết nối mạng lưới. Hỗ trợ đào tạo, huấn luyện chuyên sâu về xây dựng, phát triển sản phẩm; thu hút đầu tư; tư vấn về sở hữu trí tuệ; thực hiện các thủ tục về tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, đo lường, chất lượng...

- Trân trọng cảm ơn ông!